21/02/2023
შ ა ტ ი ლ ი!
1843 წელს, იმამ შ ა მ ი ლ მ ა მამაცთა აკვანს - შ ა ტ ი ლ ს გზის უომრად დანებება და ავი მუქარა შემოუთვალა, რაზეც უარი მიიღო და შ ა ტ ი ლ ს თავისი ,,მარჯვენა ხელი", ა ვ ა რ ი ე ლ ი - ახვერდი-მაჰმადი (ავარ. Ахбердилав Мухӏаммад) 5 000 მხედრით შემოუსია, რომლის ხმალზე ეწერა: ,,არავინაა ახვერდი მაჰმადზე ვაჟკაცი და არავის აქვს მასზე უკეთესი ხმალი”-ო. მტერი 3 მხრიდან მიესია შ ა ტ ი ლ ს, რომელშიც სულ 50 კომლი ცხოვრობდა, თუმცა ამაოდ, რ უ ს ე ბ თ ა ნ ომში ნაქებ შ ა მ ი ლ ი ს არწივებს 60 ხ ე ვ ს უ რ ი კლდესავით დახვდა. შ ა ტ ი ლ შ ი შესვლა ვერ მოასწრო მ ზ ე ვ ი ნ ა რ მ ა, რომელსაც 7 მხედარი დაესია, 1-მა ქალს თმით ცხენზე ათრევა მოუნდომა, თუმცა ხანჯალი მიიღო, ოღონდ მ ზ ე ვ ი ნ ა რ ი ც იქვე დაეცა. გაღმა მხრიდან იგრიალა მ ზ ე ვ ი ნ ა რ ი ს მამის - ბ ა თ ი კ ა ს და კიდევ 2 ხ ე ვ ს უ რ ი ს ხირიმმა და 5 მხედარი დაეცა, 1-თი კი გაექცათ. ,,წეედი, იქ ჩაგიყრიან ხინკლებს” - დააწიეს ხევსურებმა. ა ხ ვ ე რ დ ი მ კიდევ ითხოვა გზა და 9 თოფი, თუმცა გზა და თოფი კი არა, მუქარა მიიღო:
,,ბათაკა ობოლოთაი, ვეფხვია სალის კლდისაო
არცარას თოფს მივცემ ძაღლებსა, არ ვიცი ზავის ქნისაო!”
კვლავ მიესია მტერი შ ა ტ ი ლ ს, ხირიმით და მაჟარით ხოცდნენ ხ ე ვ ს უ რ ე ბ ი, გამოწვა სცადეს, კედლებიდან ფრანგულებით ჩამოკაფეს, ბნელში შეღწევა სცადეს, ერბო დასხმული ,,ფიჭვის ყუნჭებით” გაანათეს გარემო და ციხესთან დააწვინეს მტერი. შატილის ჭალა მათი გვამებით აავსეს. მე-2 დილით ა ხ ვ ე რ დ ი მ იერიში განაახლა, კედლებზეც კი ააღწიეს, მაგრამ მამაკაცებს, მოხუცები, ქალები და ბავშვები მიეშველნენ და უკუყარეს მტერი. მე-2 დღე დაღამდა, კვლავ მიესივნენ, მაინც ამაოდ. მაშინ ა ხ ვ ე რ დ ი მ ზავი ითხოვა, თუმცა 4 ხ ე ვ ს უ რ ი ელჩიდან, 2 - დაატყვევა, 1 - მოკლა, 1 - გაექცა. მე-3 დილით გაცოფებული ხ ე ვ ს უ რ ე ბ ი მტერს თვითონ დაეცნენ, ა ხ ვ ე რ დ ი ს თოფი ჰკრეს, მტრის ჯარის შუაგულში შევარდნენ და 1 000-ჯერ მეტ მტერს კაფა დაუწყეს. ერთი მუჭა ხ ე ვ ს უ რ თ ა სიმამაცით გაოგნებული მტერი აირია, შედრკა და გაიქცა. ლამის ჯ ა რ ე გ ო მ დ ე სდიეს ხ ე ვ ს უ რ ე ბ მ ა, დიდი ნადავლი აიღეს და მტრის მარჯვენებით ,,მორთეს" შ ა ტ ი ლ ი ს კედლები, რომლის გაკარება აღარც უფიქრია შ ა მ ი ლ ს.
© Zaza Chaia
📷 G**o Shalikashvili