Discover Nature

24/03/2024

महाबळेश्वरच्या आर्थर सीट पॉईंटपासून पश्चिमेकडे सुरू होणाऱ्या डोंगररांगेवर चंद्रगड किल्ला आहे. गडावर जननी मंदिर आणि राजेशाही निवासस्थान यांचे अवशेष आहेत. धवलेश्वर महादेव या नावाने ओळखले जाणारे एक शिवमंदिर आहे. किल्ल्यावर दोन पाण्याची टाकी आहेत, एक उत्तरेला आणि एक जवळच आहे. हा किल्ला जावळीच्या चंद्रराव मोरे यांनी बांधला आणि नंतर शिवाजी महाराजांनी त्यांच्याकडून जिंकला. महाबळेश्वरमधील आर्थर सीट पॉईंट येथे ट्रेक सुरू करता येतो. किल्ल्यतपासून जवळ उमरठ गाव म्हणजे शिवाजी महाराजांचे सरदार तानाजी मालुसरे आणि शेलार मामा यांची आठवण.
रायगड, तालुका पोलादपूर येथे असलेल्या ढवळे गावापासून ट्रेकचा मार्ग सुरू होतो. पोलादपूर ते ढवळे अंतर 20-25 किमी आहे. वाट छोट्या शेलारवाडी वस्तीतून जाते.

23/03/2024

मंगलगड: मंगलगड किल्ला महाराष्ट्र राज्यातील रायगड जिल्ह्यातील महाड तालुक्यातील दुधाणेवाडी गावात आहे. किल्ला महाड शहरापासून सुमारे 11 मैल अंतरावर आहे. हा किल्ला सह्याद्रीच्या कडेला 2457 फूट उंचीवर उभा आहे. जवळपास 2 मैल पसरलेल्या खडबडीत आणि अरुंद मार्गाने किल्ल्यावर पोहोचता येते. ही रचना उत्तरेकडून दक्षिणेकडे साधारण २५० फूट आणि पूर्वेकडून पश्चिमेकडे १५०० फूट आहे. गडावर कांगोरी देवीचे मंदिर आहे म्हणून मंगळगड किल्ला कांगोरी किल्ला म्हणूनही ओळखला जातो. मंगळगड किल्ल्याची स्थापना जावळीच्या चंद्रराव मोरे यांनी केली. सन १६४८ मध्ये छत्रपती शिवाजी महाराजांनी ताब्यात घेतलेल्या ७ किल्ल्यांपैकी हा किल्ला होता. साताऱ्याच्या राजाचा भाऊ चितुरसिंग हा १८१२ ते १८१८ या काळात किल्ल्यात कैद होता. एप्रिल १८१७ मध्ये बहुतेक किल्ले उद्ध्वस्त करण्यात आले. रायगड किल्ला ताब्यात घेतल्यानंतर १८१८ मध्ये ब्रिटीश ईस्ट इंडिया कंपनीच्या सैन्याने मंगळगड किल्ला आणि प्रदेश ताब्यात घेतला.
मंगळगडावर जाण्यासाठी ठाणे-पिंपळवाडी एसटी बसमध्ये चढून दुधाणेवाडी/कांगोरीगड स्टॉपवर उतरावे लागते. त्या थांब्याजवळ तुम्हाला कांगोरी सिद्धेश्वराचे मंदिर दिसते आणि ते एका टेकडीच्या बाजूला आहे. या मंदिराच्या मागे, उजवीकडून गेल्यावर 30-45 मिनिटांत टेकडीच्या माथ्यावर पोहोचता येते. इथे पोहोचल्यावर समोर गडाचा पश्चिमेचा बुरुज दिसतो. एक छोटासा रॉक पॅच चढून गेल्यावर डावीकडच्या वाटेने चालत गडाच्या प्रवेशद्वारापाशी जाता येते.
या किल्ल्यावर आणखी एक वाट आहे. कांगोरी सिद्धेश्वर मंदिरासमोर एक शेत आहे, आणि इथून एक उंच पायवाट आपल्याला कमी वेळात टेकडीच्या माथ्यावर घेऊन जाते. तथापि, हा मार्ग अधिक खडकाळ असल्याने थकवा आणणारा असू शकतो. डोंगर उतरताना हा मार्ग वापरता येतो.

23/03/2024

वरंधा घाटावर नजर ठेवणारा कावळ्या हा किल्ला फिरण्यासाठी एक छान ठिकाण आहे. वरंधा खिंड हा एक प्राचीन मार्ग आहे. १८५७ मध्ये इंग्रजांनी कावळ्या किल्ल्याचे दोन भाग करून त्यात रस्त्याचे रुंदीकरण केले. हा किल्ला पुणे आणि रायगड जिल्ह्यांच्या सीमेवर उभा आहे आणि भोर आणि महाडला जोडतो. कावळ्या हा महाडच्या पूर्वेस २५ किमी अंतरावर असलेला डोंगरी किल्ला आहे. हे भारतातील महाराष्ट्रातील पुणे जिल्ह्यातील सह्याद्री ओलांडणाऱ्या वरंधा खिंडीच्या मार्गावर आहे. महाड ते भोर हा 74 किमी लांबीचा रस्ता वरंधा घाटातून जातो आणि खिंड ओलांडून सुमारे 800 मीटर उंचीवर पोहोचतो. गडावर पोचण्यासाठी सुरवातीला १०-१५ पायऱ्या खुणावतात. त्यामार्गे १५ मिनिटामध्ये आपण गडाच्या सपाटीवर पोचतो. गडावरती काही जुने इमारतींचे अवशेष दिसतात. एक १० ते १५ फुटांचे पाण्याचे टाके दिसते. गडावरून सभोवतालचे नयनरम्य देखावे डोळ्यात साठवत वाघजाई देवीचे दर्शन घेऊन गडावरून खाली उतरलो.

24/02/2024

चांदवड किल्ला: खान्देश ते नाशिक या व्यापारी मार्गाकडे लक्ष ठेवण्यासाठी चांदवड किल्ला बांधला गेला. या किल्ल्यामुळे जवळच्या टेकड्यांमधील चांदवड खिंडीचे रक्षण केले. हा किल्ला यादव घराण्याचे संस्थापक द्रिधप्रहर यांनी इसवी सन ८०१ च्या सुमारास बांधला होता.

राजा भोजने जवळच्या प्रदेशात 52 मंदिरे स्थापन केली. त्यांची कन्या चंद्रकला हिचा विवाह राजा विक्रमशी याच किल्ल्यावर झाला होता. १४ व्या शतकात हा किल्ला बहमनी सल्तनतच्या ताब्यात होता. १६३५ मध्ये मोगल सैन्याने इंद्राई किल्ल्यासोबत चांदवड किल्ला घेतला. १६६५ मध्ये चांदवड किल्ला मराठा साम्राज्याने घेतला. नंतर मोगल सम्राट औरंगजेबाने तो ताब्यात घेतला. 1754 ते 1756 या काळात मल्हारराव होळकरांनी कारागिरांना काही जमीन भेट देऊन चांदवड शहरात स्थायिक होण्यास प्रवृत्त केले, नंतर हे शहर पितळेच्या कामासाठी प्रसिद्ध झाले.

10 एप्रिल 1818 रोजी, अंकाई आणि टंकाई किल्ल्यांच्या शरणागतीनंतर, ब्रिटिश सैन्याने लेफ्टनंट कर्नल मॅकडोवेल यांच्या नेतृत्वाखालील चांदवड किल्ला ताब्यात घेतला. 1857 मध्ये, स्वातंत्र्याच्या पहिल्या युद्धादरम्यान (बंड) 24 व्या मराठा रेजिमेंटने सुरुवातीला किल्ल्याचा ताबा घेतला, परंतु 1859 मध्ये त्यांना किल्ला ब्रिटिश सैन्याच्या स्वाधीन करावा लागला.

24/02/2024

मोहनदार किल्ला / शिडका किल्ला: हा किल्ला महाराष्ट्रातील नाशिक जिल्ह्यातील नाशिकपासून ५५ किमी अंतरावर असलेला किल्ला आहे. हा किल्ला नाशिक जिल्ह्यातील एक महत्वाचा किल्ला आहे. अचला, अहिवंत आणि मोहनदर हे तीन किल्ले अगदी जवळ आहेत. अहिवंत गडाच्या रक्षणासाठी हा किल्ला बांधण्यात आला. या किल्ल्याच्या खालच्या कड्याला सुईचे छिद्र असल्यामुळे हा किल्ला लांबून दिसतो.
इतिहास: किल्ल्याचा इतिहास अचला आणि अहिवंत किल्ल्यांसारखाच आहे. भूतकाळात झालेल्या लढाया किंवा घटनांपासून हा किल्ला अलिप्त होता असे दिसते.
कसे पोहोचायचे: सर्वात जवळचे शहर वणी हे नाशिकपासून ४४ किमी अंतरावर आहे. किल्ल्याचे पायथ्याचे गाव मोहनदरीगाव हे वणीपासून १३ किमी अंतरावर आहे. वणी येथे चांगली हॉटेल्स आहेत. ट्रेकिंगचा मार्ग अतिशय सुरक्षित आणि रुंद आहे. ट्रेकिंगच्या मार्गावर कमी झाडे आहेत. गडावर जाण्यासाठी एक तास लागतो. गडावर पिण्यायोग्य पाण्याअभावी गडावर रात्रीचा मुक्काम करता येत नाही. स्थानिक गावातील ग्रामस्थ वाजवी दरात रात्रीच्या मुक्कामाची आणि जेवणाची व्यवस्था करतात. ट्रेकचा मार्ग डोंगराच्या उत्तरेकडे जाईपर्यंत टेकडीच्या बाजूने वळसा घेतो. खोगीरातून एक वाट गडाच्या माथ्यावर जाते आणि दुसरी वाट सुईच्या छिद्राकडे जाते. सुईच्या छिद्रातून खाली चढण्यासाठी दोरीची आवश्यकता असते.
पाहण्यासारखी ठिकाणे: अहिवंत किल्ला एका मोठ्या सपाट त्रिकोणी पठारावर व्यापलेला आहे. सर्व बांधकामे जीर्ण अवस्थेत आहेत. गडावर भांडारांचे अवशेष पाहायला मिळतात. किल्ल्यावर किल्लेदार निवासस्थानाचा पाया आणि दगडी पाण्याचे तीन टाके पहावयास मिळतात. ल्ल्याच्या मध्यभागी एक मोठे तळे आहे. किल्ल्याला वळसा घालायला अर्धा तास लागतो.

24/02/2024

हातगड किल्ला: हा किल्ला महाराष्ट्रातील नाशिक जिल्ह्यात आहे. नाशिक पासून ७१ किमी (४४ मैल) अंतरावर हा किल्ला आहे. नाशिक-सापुतारा रोडवरील हतगड हे पायथ्याचे गाव आहे. सर्वात जवळचे शहर सापुतारा आहे, जे हातगड गावापासून 6 किमी अंतरावर आहे. सापुताराच्या हिल स्टेशनच्या दक्षिणेला आणि गुजरातच्या सीमेजवळ, महाराष्ट्रातील एक ऐतिहासिक वास्तू आहे. हे मराठा राजा शिवाजीने बांधले होते आणि किल्ला सुमारे 3,600 फूट उंचीवर आहे. गडावर जाण्यासाठी अरुंद खडकाळ वाटेने ट्रेकिंगचा मार्ग आहे आणि गाडीही गडाच्या पायऱ्यां पर्यंत जाते.
इतिहास: 1547 मध्ये बागुल घराण्यातील राजा महादेवसेनचा मुलगा राजा भैरवसेन याने अहमदनगरच्या बुरहान निजाम शहाचा पराभव करून किल्ला ताब्यात घेतला. रंगराव औंढेकर हा किल्ला सांभाळणारा शेवटचा पेशवा अधिकारी होता. 1818 मध्ये ईस्ट इंडिया कंपनीच्या कॅप्टन ब्रिग्जने किल्ला ताब्यात घेतला.
पाहण्यासारखी ठिकाणे: गडाच्या मुख्य प्रवेशद्वारावर सलग चार दरवाजे आहेत. मुख्य प्रवेशद्वारावर खडकात कोरलेली हनुमानाची मूर्ती आहे. किल्ल्याच्या पठारावर गंगा आणि यमुना नावाची दोन दगडी पाण्याची टाकी आहेत. हे पाणी वर्षभर उपलब्ध असते. टाक्याजवळील खडकावर संस्कृतमधील शिलालेख कोरलेला आहे. दारुगोळा भांडार असलेली इमारत सुस्थितीत आहे. ही इमारत वगळता किल्ल्यावर काही इमारती आहेत ज्या आता मोडकळीस आलेल्या आहेत.

24/02/2024

मोहनदार किल्ला / शिडका किल्ला हा भारतातील महाराष्ट्रातील नाशिक जिल्ह्यामध्ये आहे. नाशिकपासून ५५ किमी अंतरावर हा किल्ला आहे. हा किल्ला नाशिक जिल्ह्यातील एक महत्वाचा किल्ला आहे. अचला, अहिवंत आणि मोहनदर हे तीन किल्ले अगदी जवळ आहेत. अहिवंत गडाच्या रक्षणासाठी हा किल्ला बांधण्यात आला. या किल्ल्याच्या खालच्या कड्याला सुईचे छिद्र असल्यामुळे हा किल्ला लांबून दिसतो.

इतिहास
किल्ल्याचा इतिहास अचला आणि अहिवंत किल्ल्यांसारखाच आहे. भूतकाळात झालेल्या लढाया किंवा घटनांपासून हा किल्ला अलिप्त होता असे दिसते.

कसे पोहोचायचे
सर्वात जवळचे शहर वाणी हे नाशिकपासून ४४ किमी अंतरावर आहे. किल्ल्याचे पायथ्याचे गाव मोहनदरीगाव हे वणीपासून १३ किमी अंतरावर आहे. वाणी येथे चांगली हॉटेल्स आहेत. ट्रेकिंगचा मार्ग आश्रमशाळेपासून (आदिवासी बोर्डिंग स्कूल)[3] गावाच्या उत्तरेकडील टेकडीकडे सुरू होतो. मार्ग अतिशय सुरक्षित आणि रुंद आहे. ट्रेकिंगच्या मार्गावर कमी झाडे आहेत. गडावर जाण्यासाठी एक तास लागतो. गडावर पिण्यायोग्य पाण्याअभावी गडावर रात्रीचा मुक्काम करता येत नाही. स्थानिक गावातील ग्रामस्थ वाजवी दरात रात्रीच्या मुक्कामाची आणि जेवणाची व्यवस्था करतात. ट्रेकचा मार्ग डोंगराच्या उत्तरेकडे जाईपर्यंत टेकडीच्या बाजूने वळसा घेतो. खोगीरातून एक वाट गडाच्या माथ्यावर जाते आणि दुसरी वाट सुईच्या छिद्राकडे जाते. सुईच्या छिद्रातून खाली चढण्यासाठी दोरीची आवश्यकता असते.

10/02/2024

ढाकोबा किल्ला ट्रेक जुन्नर परिसरातील दर्या घाटाच्या काठावर असलेल्या माळशेज पर्वत रांगेत आहे. नाणेघाट आणि जीवधनच्या दक्षिणेला असलेल्या दऱ्या घाटावर लक्ष ठेवण्यासाठी त्याचा वापर केला जात असे. नाणेघाट आणि जीवधनच्या दक्षिणेकडील दऱ्या घाटावर लक्ष ठेवण्यासाठी जुन्नर परिसरातील दऱ्या घाटाच्या काठावर असलेल्या माळशेज पर्वत रांगेत हा किल्ला बांधण्यात आला. हे किल्ले बांधण्याचा मुख्य उद्देश घाटांवर लक्ष ठेवणे हा होता, ढाकोबा हे फक्त एक शिखर आहे, ज्याचा चुकून किल्ला म्हणून उल्लेख केला जातो. ढाकोबा किल्ला ट्रेकचा सर्वोच्च बिंदू समुद्रसपाटीपासून 4148 फूट उंचीवर आहे. ढाकोबा किल्ल्यावरील ट्रेकमध्ये किल्ल्याचे अवशेष नाहीत पण त्याचा वापर निगराणीसाठी केला गेला जात असावा. ढाकोबा किल्ला ट्रेकच्या माथ्यावरून नाणेघाट, जीवधनच्या मागे दर्याघाट आणि पायथ्याशी उत्तर कोकण दिसतो. पठारावर ढाकोबाचे मंदिर आहे. ढाकोबा मंदिराच्या आत लाकडी नक्षीकाम आहे. त्यामुळे ढाकोबा ट्रेकमध्ये रात्रभर राहण्यासाठी हे मंदिर एकमेव ठिकाण आहे. मंदिर परिसरात काही तुटलेल्या मूर्ती आहेत. पठारावर कोरडा तलाव आहे. पठारावर जाणाऱ्या पायवाटेवर एक नैसर्गिक दगडाची गुहा आढळते. गावकरी जनावरे ठेवण्यासाठी याचा वापर करतात.

डोंगरावर जाण्यासाठी दोन पायवाटा आहेत, एक कोकणातून आणि दुसरी दक्खन बाजूने. दक्खन बाजूने जाणारी पायवाट खूपच सोपी आहे. कोकणातील पायवाट ही आव्हानात्मक आहे आणि अनुभवी ट्रेकर्सच वापरतात. आंबोली गावात प्रवेश केल्यावर ढाकोबा शिखराचे सुळके आणि गुहा दिसते. येथून दोन मुख्य पायवाटा आहेत, एक डावीकडे तुम्हाला ढाकोबाच्या मंदिराकडे घेऊन जाते आणि उजवीकडे असलेली एक ढाकोबाच्या पायथ्याशी घेऊन जाते. येथून ढाकोबाच्या माथ्यावर जाण्यासाठी अर्धा तास लागतो. ढाकोबाच्या माथ्यावरून उतरताना डावीकडे एक वाट खाली जंगलातून खाली उतरत पठारावरील ढाकोबाच्या मंदिराकडे जाते. संपूर्ण किल्ला फिरायला दीड तास लागतो.

10/02/2024

दुर्ग किल्ला:- जुन्नर मार्गे हातविज गावातून आपल्याला दुर्ग किल्ल्यावर पोचता येते. मुक्याराट्यावरून एक ओढा ओलांडून हातविज गावात चालत चालत रास्ता एका पठारावर पोहोचतो. येथून तुम्हाला तुमच्या उजवीकडे घनदाट जंगल असलेला दुर्ग किल्ला दिसतो.या पठारावरच दक्षिणेला दुर्गादेवी मंदिर आहे.
या मंदिराकडे उजवीकडे वळा. मंदिराच्या बाजूने असलेल्या छोट्या पायवाटेने १५ मिनिटांत दुर्ग किल्ल्याच्या माथ्यावर पोहोचेल. दुर्ग किल्ल्यावरून संपूर्ण कोकण दिसतो. उत्तरेला नाणेघाटापर्यंतची मुख्य सह्याद्रीची शिखर रेषा स्पष्टपणे दिसू शकते जी देशाचे पठार आणि किनारी कोकण यांमधील नैसर्गिक विभाजन रेषा आहे. गडावर कोणत्याही प्रमुख वास्तू नाहीत.

29/01/2024

बितनगड ट्रेक हा महाराष्ट्रातील सर्वात लोकप्रिय ट्रेकिंग स्थळांपैकी एक आहे. सह्याद्री पर्वत रांगेत वसलेला, हा सुंदर ट्रेक निसर्गसौंदर्य, प्राचीन इतिहास आणि रोमांचकारी आहे . अहमदनगर जिल्ह्यातील बितनगड, समुद्रसपाटीपासून अंदाजे 3,500 फूट उंच आहे. बितनगडचा ट्रेक तुम्हाला हिरवळीच्या दऱ्या, घनदाट जंगले आणि खडबडीत भूप्रदेशातून घेऊन जातो, ज्यामुळे आजूबाजूच्या लँडस्केपची चित्तथरारक विहंगम दृश्ये दिसतात.
वन्यजीव पाहण्यासाठी लक्ष ठेवा, कारण हा प्रदेश विविध प्रजातींचे पक्षी, सरपटणारे प्राणी आणि सस्तन प्राण्यांचे घर म्हणून ओळखले जाते.
सातवाहन घराण्याच्या काळात बांधलेला, बितनगड एक मोक्याचा किल्ला म्हणून काम करत होता, जे आजूबाजूच्या प्रदेशाची कमांडिंग दृश्ये देतो. किल्ल्यामध्ये दगडी भिंती, बुरुज आणि प्रवेशद्वार आहेत जे काळाच्या कसोटीवर टिकून आहेत. तुम्ही भगवान शिवाला समर्पित मंदिरासह प्राचीन वास्तूंचे अवशेष पाहू शकता. किल्ल्याच्या तटबंदीवरून दिसणारी विहंगम दृश्ये मंत्रमुग्ध करणारी आहेत, बितनगड ट्रेक करण्याचा सर्वोत्तम काळ म्हणजे पावसाळा आणि हिवाळ्यात जेव्हा हवामान आल्हाददायक असते आणि परिसर हिरवागार असतो. महाराष्ट्रातील बितनगड ट्रेक हा या प्रदेशातील सर्वात आव्हानात्मक ट्रेक आहे. पश्चिम घाट एक्सप्लोर करण्याचा आणि पर्वतांची काही विलक्षण दृश्ये मिळवण्याचा हा एक चांगला मार्ग आहे. हा दौरा तुम्हाला काही सुंदर जंगले आणि खेड्यांमधून घेऊन जातो. भरपूर पाणी आणि नाश्ता आणण्याची खात्री करा.

29/01/2024

अवंधा किल्ला, किंवा अवंढा किल्ला (मराठी: औंढा/ अवंढा किल्ला), महाराष्ट्रातील नाशिक आणि अहमदनगर दरम्यान औंढेवाडी गावात वसलेला एक किल्ला आहे. हा किल्ला पट्टा किल्ल्याजवळ आहे.
या किल्ल्याचा इतिहास लगतच्या पट्टा किल्ल्यासारखाच आहे. 11 जानेवारी 1688 रोजी हा किल्ला मतबरखानच्या नेतृत्वाखालील मोगल सैन्याने ताब्यात घेतला. त्याने श्यामसिंहाची किल्ल्याचा सरदार म्हणून नेमणूक केली. पुढे १७६१ मध्ये पेशव्यांनी हा किल्ला ताब्यात घेतला. अखेर १८१८ मध्ये हा किल्ला इंग्रजांनी जिंकला.
अनेक ठिकाणी तुटलेल्या दगडी पायऱ्यांमुळे हा किल्ला चढणे अवघड आहे. खडकाचे टाके आणि सर्वोच्च बिंदूकडे जाणाऱ्या पायऱ्या वगळता गडावर फार कमी वास्तू उरल्या आहेत.

29/01/2024

पट्टा किल्ला, किंवा पट्टा किल्ला, ज्याला विश्रामगड असेही म्हणतात, हा महाराष्ट्रातील नाशिक आणि अहमदनगर दरम्यान वसलेला किल्ला आहे. शिवाजी महाराज एकदा तिथे गेले आणि विसावले. पट्टा किल्ल्यातील रहिवाशांना पट्टेकर म्हणून ओळखले जाते, म्हणजे "किल्ले पट्ट्याचे रहिवासी". समुद्रसपाटीपासून पट्टा किल्ल्याची उंची अंदाजे 1,392 मीटर (4,566 फूट) आहे.
१६७५ मध्ये हा किल्ला मोरोपंत पिंगळे यांनी ताब्यात घेतला. पट्टा किल्ला स्वराज्याच्या सीमेवर आहे. जालनपूर जिंकून शिवाजी महाराज नोव्हेंबर १६७९ मध्ये या किल्ल्यावर आले, मुघल सैन्याने त्यांना तिन्ही बाजूंनी अडकवले. बहिर्जी नाईक (डिटेक्टिव्ह विभागाचे प्रमुख) यांच्या कौशल्यामुळेच महाराज पट्ट्याला सुखरूप पोहोचू शकले. 11 जानेवारी 1688 रोजी हा किल्ला मतबरखानच्या नेतृत्वाखालील मोगल सैन्याने ताब्यात घेतला. त्याने भगूरच्या गोविंदसिंगाची किल्ल्याचा सरदार म्हणून नेमणूक केली. पुढे १७६१ मध्ये पेशव्यांनी हा किल्ला ताब्यात घेतला. अखेर १८१८ मध्ये हा किल्ला इंग्रजांनी जिंकला.
हा किल्ला चढायला अगदी सोपा आहे. किल्ल्याच्या जागेजवळच एक राजवाडा आहे, परंतु निगा न केल्यामुळे तो मोडकळीस आला आहे. पट्टई देवी मंदिर हे गावकऱ्यांनी गडावर बांधले आहे. त्र्यंबक दरवाजा देखील चांगल्या स्थितीत आहे. पट्टा किल्ल्यावर पट्टावाडी गावाजवळील लेण्यांमध्ये श्री लक्ष्मणगिरी महाराजांचे मंदिर आहे. पौर्णिमेच्या दिवशी (पौर्णिमेला) लक्ष्मणगिरी महाराजांचे शिष्य या लेण्यांमध्ये जमतात. ‘अंबरखाना’ हा नव्याने बांधलेला मोठा हॉल आहे. येथे रात्रीच्या मुक्कामासाठी राहू शकतात. अंबरखान्याजवळ एक दगडी कुंड आहे. वनविभागाने गावांच्या सहकार्याने किल्ल्यावरील पदपथ, पायऱ्या आणि गाळे विकसित केले आहेत. पट्टेवाडीच्या वाटेवर एन्क्रोन धलेल्या अनेक पवनचक्क्या आहेत.

29/01/2024

सिन्नरहून ठाणगावमार्गे आड किल्ल्याला जाता येते. हा परिसर अतिशय निसर्गरम्य आहे आणि आजूबाजूच्या पर्वतराजीवर अनेक पवनचक्क्या बसवलेल्या आहेत. गडावर चढण्यासाठी २ वाटा आहेत. 30-40 मिनिटांत गडाच्या माथ्यावर पोहोचता येते. किल्ल्यावर जवळपास 20 पाण्याची टाकी आहेत आणि मुबलक पाणी उपलब्ध आहे परंतु बहुतेक टाक्यांमधील पाणी पिण्यायोग्य नाही. रात्रीच्या मुक्कामासाठी आडूबाईची गुहा वापरता येते. डुबेरगड, सोनगड, पर्वतगड, औंढा, पट्टा, कळसूबाई इत्यादी किल्ले वरून दिसतात.

एक दिवसाच्या ट्रेकसाठी आड किल्ल्याला भेट देण्याची सर्वोत्तम वेळ म्हणजे जून-ऑक्टोबर. मुंबईपासून थोड्या अंतरावर सहज-नवशिक्याच्या अडचणीसह ते सर्व वयोगटांसाठी उपयुक्त आहे. आड सुरक्षित आणि मुली, महिला आणि एकट्याने प्रवास करणाऱ्यांसाठी योग्य आहे. विश्रामगड, कळसूबाई, भीमाशंकर, हरिहर, नाणेघाट ही इतर लोकप्रिय ठिकाणे आहेत.

06/01/2024

हरिश्चंद्रगड :
हरिश्चंद्रगड हा माळशेज घाटातील किल्ला असून, पुणे, अहदमदनगर आणि ठाणे या जिल्हयांच्या सीमेवर आहे. या गडावर खिरेश्वर गाव, पाचनई मार्गे, सावर्णे - बेलपाडा - साधले घाटमार्ग ,नळीची वाट अशा वेगवेगळ्या मार्गाने जाता येते. या गडावर गणपतीचे सुंदर मंदिर आहे. तसेच छोट्या घुमटी मध्ये महादेवाची पिंड आहे. गडावर पाहण्यासारखी अनेक ठिकाण आहेत, त्यात कोकणकडा हा सर्वात मोठं आकर्षण आहे. गडाचा आवाका मोठा असून त्यातील काही गुंफा मध्ये राहण्याची सोय होऊ शकते. गडावर पाण्याची सोय आहे, तरी पिण्याचे पाणी स्वतः बरोबर ठेवावे. हल्ली पर्यटक किंवा ट्रेकर्सची चहा, नाष्टा व जेवणाची सोया होऊ शकते.

06/01/2024

आमच्या ५० वर्षे व ५० किल्ले या मोहिमे अंतर्गत ४ था टप्पा आज आम्ही सुरु केला.

पाबर गड:
हा गड महाराष्ट्रातील अहमदनगर जिल्हातील अकोले तालुक्यात आहे. हा गड इगतपुरी पासून ५० किलोमीटर अंतरावर आहे . ह्या गडावर इगतपुरी - भंडारदरा - संगमनेर मार्गे जाता येते. किल्ल्याच्या माथ्यावर जाण्यासाठी कातळी/दगडी पायर्‍या आहेत. किल्ल्यावर गणेशाची मूर्ती आहे. किल्ल्यावर पाण्याची टाकी आहेत तसेच गणेशमूर्ती देखील आहे. किल्ल्यावर गुहा आहे. ह्या किल्ल्यावरून अलंग,कुलंग आणि कळसूबाईचा डोंगर दिसतो.

17/12/2023

KARHA FORT :
नाशिक जिल्ह्यातील बागलाण भागात सालोटा, साल्हेर, मुल्हेर, डेरमाळ, पिसोळ सारखे मोठे किल्ले आहेत. तसेच बिष्टा, कर्‍हा, दुंधा, अजमेरा सारखे अपरिचित किल्ले आहेत. सटाणा तालुक्यातून जाणार्‍या दुंधेश्वर डोंगररांगेवर असलेल्या या चार किल्ल्यांचा वापर चौकीचे किल्ले म्हणून केला गेला. सटाणाहून दोधेश्वर गावाकडे जातांना उजव्या बाजूचा रस्ता कोळीपाडा गावात तर डाव्या बाजूचा रस्ता कर्‍हे गावाकडे जातो. मळलेली पायवाट किल्ल्यावर चढतांना दिसते. या पायवटेने १० मिनिटे चढल्यावर एका मोठ्या खडकाखाली दोन लाकडी पट्ट्यांवर माकडाची लाल रंगात रंगवलेली चित्र पाहायला मिळतात. स्थानिक लोक त्यांना माकडदेव म्हणतात. माकड देवाच दर्शन घेऊन २० मिनिटे चढल्यावर आपण एका पठारावर पोहोचतो. यठिकाणी किल्ल्याची माची आणि प्रवेशव्दार असण्याची शक्यता आहे. माची वरुन १० मिनिटाचा चढ चढल्यावर आपल्याला कातळात कोरलेल्या पायर्‍या लागतात. याच ठिकाणी एक कातळ कोरीव गुहा आहे. किल्ल्यावर येणार्‍या मार्गावर लक्ष ठेवण्यासाठी ही गुहा बनवलेली आहे. गुहेच्या पुढे २ मिनिटे चालल्यावर आपला गडावर प्रवेश होतो. गडावर समोरच भवानी मातेचे नव्याने बांधलेले मंदिर आहे. त्याच्या पाठी मागे २ पाण्याची कोरडी टाकी आहेत. या टाक्यांच्या उजव्या बाजूला खाली उतरल्यावर एक पाण्याच प्रचंड मोठे गुहा टाक आहे. गड माथा लहान असल्याने गड पाहाण्यासाठी अर्धा तास लागतो. गड माथ्यावरुन बिष्टा किल्ला, फ़ोपिरा डोंगर आणि अजमेरा किल्ला दिसतात.
सटाणाहून दिवसातून ५ एसटी बसेस कोडबेलला जातात. गडावर राहाण्याची सोय नाही. गडावरील कड्या खालच्या टाक्यात पिण्याचे पाणी आहे.

16/12/2023

बिष्टा किल्ला:
बिष्टा किल्ल्याला बिजोट्याचा किल्ला या नावानेही ओळखले जातो. बिष्टा किल्ल्याला जाऊन परत गावात येण्यास ४ ते ५ तास लागतात. कोडबेल हे बिष्टा किल्ल्याच्या पायथ्याचे गाव आहे. नामापूर पासून १० किमी आणि सटाण्यापासून १७ किलोमीटर आहे. बिष्टा किल्ला दक्षिण-उत्तर पसरलेला आहे. आपण किल्ल्याच्या दक्षिण टोकाकडून चढायला सुरुवात करावी. किल्ल्याला वळसा घालून वाट किल्ला आणि त्याच्या मागील बाजूचा डोंगर यांच्या मधल्या घळीतून वर चढत जाते. घळीतून चढतांना उजव्या बाजूला किल्ल्याच्या पाउण उंचीवर गुहा दिसतात. तेथे जाण्याचा मार्ग मात्र थोडा कठीण आहे. प्रस्तरारोहणाचे तंत्र वापरुन या गुहा पाहाता येतात. या ठिकाणी दोन मोठी पाण्याची टाक आणि गुहा आहेत. किल्ल्यावर येणार्‍या मार्गावर लक्ष ठेवण्यासाठी ही उत्तम जागा आहे. गुहा पाहून परत पायवाटेवर येउन ५ मिनिटात आपला गडावर प्रवेश होतो. गडावर आल्यावर उजव्या बाजूला पाण्याचे एक कोरडे टाक आहे. टाक्यापासून वर चढून गेल्यावर आपण गडमाथ्यावर पोहोचतो.माथ्यावरुन कर्‍हा किल्ला, फ़ोपिरा डोंगर आणि अजमेरा किल्ला दिसतात.
गडावर राहाण्याची सोय नाही. गडावर आणि रस्त्यात पिण्याचे पाणी नाही. सटाणा येथे जेवण्याची सोय आहे.

16/12/2023

आमच्या ५० व्या वर्षी व ५० किल्ले या मोहिमे अंतर्गत ३ रा टप्पा आज आम्ही सुरु केला.
न्हावीगड: पश्चिमेकडील गुजरात मधील घनदाट जंगल असलेला डांगचा प्रदेश आणि महाराष्ट्रातील बागलाण विभाग यांच्या सीमेवर हा किल्ला आहे. या किल्ल्याला रतनगड असे देखील म्हणतात.
गडावर जाण्याच्या वाटेवर पिण्याच्या पाण्याची टाकी आणि अठरा भुजा असलेल्या देवीची सुंदर मूर्ती असलेले एक मंदिर लागते.गडावर पाण्याची तीन ते चार टाकी आहेत. किल्ल्यावर काही वास्तूंचे अवशेष सापडतात. गडमाथा फिरण्यास अर्धा तास पुरतो. गडावरुन मांगी तुंगी, मुल्हेर, मोरागड, साल्हेर आणि हरगड हा परिसर दिसतो.
पाताळवाडी हे पायथ्याचे गाव आहे. वडाखेल ते पाताळवाडी हे अंतर अर्ध्या तासाचे आहे. पाताळवाडीतून एक सरळ वाट किल्ल्याच्या पठारावर गेलेली आहे.
या पठारावरुन दोन वाटा फुटतात. एक वाट समोर नाकाडावरुन वर चढते. ही वाट थोडी कठीण आहे. वाटेने वर चढताना सोपे प्रस्तरारोहण करावे लागते. वाटेने वर चढल्यावर आपण पाय-यापाशी पोहोचतो. दुसरी वाट पठारावरुन डावीकडे वळसा घालून पाययापाशी जाते. या वाटेला पाण्याची दोन-तीन टाकी लागतात. गडावर जाणा-या पाय-या मात्र जपूनच चढाव्या लागतात. पाय-यावर माती साचल्याने घसरण्याची शक्यता फार आहे.पाताळवाडीपासून गडावर दीड तासात पोहोचता येते.
गडावर राहण्याची भोजनाची सोय नाही . किल्ल्यावर पिण्याच्या पाण्याचे टाके आहे.

25/11/2023

पेडका किल्ला
पेडका हा किल्ला फारसा माहितीतील नाही. अजिंठा सातमाळा या डोंगर रांगातील हा किल्ला असुन याचा वापर टेहळणीसाठी करत होते. कन्नड तालुक्यात पेडकावाडी धरणा जवळ हा गड आहे. गडावर दोन पाण्याच्या टाक्या , म्हसोबाची घुमटी आहे. वर चढून गेल्यावर एक बांधीव तळे आणि त्याच्या काठावर दोन- तीन मोठ्या गुहा लागतात. तसेच बुरुज, पीराचे ठाणे दिसते. या किल्ल्याला भेट देऊन येथील निसर्ग सौंदर्याचा आनंद घेता येईल.

25/11/2023

25/11/2023

राजदेहेर किल्ला उर्फ ढेरीचा किल्ला

किल्ल्यावर पोचण्यासाठी मनमाड भुसावळ रेल्वे मार्गावर नांदगाव या स्थानकावर उतरून साधारण ५० किलोमीटर अंतरावर राजदेहेरवाडी गाव लागत. नायडोंगरी स्थानकावर उतरून राजदेहेरवाडीला जाण्यासाठी बस मिळतात. राजदेहेरवाडी सावंततळ येथुन या किल्लयाचा प्रशस्तपणा दृष्टीस पडतो. भवानीमातेचे मंदीर आणि शंकराची पिंडी पायथ्याला आहे. तिथून पुढे गाडाकडे जायला रस्ता आहे. दोन डोंगरावर असलेल्या या किल्यावर डोंगरमधल्या घळीतून जावे लागते.
यादवपूर्व काळापासून या किल्याचा उल्लेख आढळतो. यादव, त्यानंतर अल्लाउद्दीन खिलजी त्यानंतर शिवाजी महाराज्यांच्या दफ्तर नोंदीत हा किल्ला आढळतो. माधवराव पेशवे नंतर इंग्रज या पर्यंत नोंदी आढळतात. नंतर १८१८ साली इंग्रजांनी हा किल्ला उध्वस्त केला.
मुख्यत्वे टेहळणी साठी हा किल्ला वापरात असावेत. इतिहासाच्या काही खुणा अंगावर घेऊन किल्ला उभा आहे. एकदा भेट अवश्य द्यायला हरकत नाही.

25/11/2023

माणिकपुंज:
आमच्या ५० वर्षे व ५०किल्ले या मोहिमे अंतर्गत २ रा टप्पा आज आम्ही सुरु केला.
नाशिक जिल्यामधील नांदगाव तालुक्यामध्ये माणिकपुंज हा किल्ला आहे. भूसवाळ रेल्वे मार्गावरून कसरबारी या गावामधून हा किल्ला सर करता येतो. भवानीमातेच्या मंदिरापासून वर अर्ध्या तासात पोहोचता येते. गडावर पाण्याची टाकी. किल्याचे काही जुने अवशेष. मंदिराचा काही भाग, पीराचे थडगे व काही प्रस्तरावर खड्डे दिसतात.

20/11/2023

20/11/2023

One more from Kanha

20/11/2023

Some memorable movements from Kanha

20/11/2023

Wildlife season start with Kanha Jungle Safari. Great start with exciting sightings.