08/02/2024
Përshkrimi Historik / Историски Опис / Historical Description
Dibra është qytet i lashtë, emri i përmendet që në shekullin e pestë para erës sonë, ndërsa më vonë edhe në shekullin e parë të erës sonë nga Straboni dhe Plini. Ata e përmendin fisin Doberi (fis Ilir) të cilët formuan qytetin me emër Dober. Ptolomeu në shekullin e dytë të erës sonë vërteton planin e qytetit të ashtuquajtur Dober, Doberus ose Dobor dhe qytetarët e saj si Doberë. Gjatë historisë Dibra ishte pjesë e Despotatit të Epirit dhe Bizantit, ndërsa në shekullin e XIV nën imperinë Otomane. Në kohën e Gjergj Kastriot Skenderbeut, Dibra u pozicionua në vijën kufitare të konfliktit me turqit, dhe një numër i madh i betejave të Skenderbeut kundër imperisë otomane u zhvilluan në këtë periudhë (1443-1465), nga 24 beteja 19 u zhvilluan në Dibër. Dibra luajti një rol të rëndësishëm në Lidhjen e Prizenit, si dhe në shpalljen e Pavarësisë së Shqipërisë 28 Nëntor 1912 (dibrani Haxhi Vebi Dibra zgjidhet Kryetar i Senatit). Në vitin 1909 mbajti Kuvendin e Dibrës, ku kundërshtoi okupimin otoman. Në shtator të vitit 1913 u bë kryengritja anti serbe, edhe përkundër rezistencës të forcave shqiptare qyteti i Dibrës u nda më dysh, qyteti (Sheheri) mbeti si pjesë e Mbretërisë SKS (serbo-Kroato-Sllovene), ndërsa gjatë Luftës së Dytë Botërore, të gjithë territoret me shumicë shqiptare duke përfshirë këtu edhe Dibrën u bashkuan nga Mbretëria Italiane, ku pati një zhvillim dhe përparim të madh sidomos në sferën e arsimit dhe infrastrukturës. Pas Luftës së Dytë Botërore, Dibra (qyteti) u bë pjesë e federatës Jugosllave........................................................................................................................................
Дебар е антички град, неговото име се спомнува уште во петтиот век пред нашата ера, а подоцна и во I-от век од нашата ера од Страбон и Плин. Тие го спомнуваат племето на Добери (Илирско племе) кои го основале градот под името Добер. Птоломеј во II-век од нашата ера го потврдува планот на градот таканаречен Добер, Доберус или Добор и нејзините жители како Добери. Во текот на хисторијата Дебар бил дел од Епирското и Бизантското деспотство, додека во XIV век под Османската Империја. Во времето на Скендербег, Дебар се распореди во граничната линија со турскиот конфликт, и голем број на битките на Скендербег против Отоманската Империја се одржаа во овој период (1443-1465), од 24 битки 19 се одржале во Дебар. Дебар одигра важна улога во Призренската Лига, како и во декларацијата за независност на Албанија на 28 Ноември 1912 ( Хаџи Веби Дибра е избран за претседател на Сенатот). Во 1909 година го одржал Собранието на Дебар, каде што се спротивстави на османлиската окупација. Во септември 1913 година се случило антисрпското востание, и покрај отпорот на албанските сили, градот се подели на два дела, градот остана како дел од Кралството на СХС(српско-хрватско-словенечки), додека во текот на Втората светска војна, сите територии со Албанско мнозинство, вклучувајќи го и Дебар, беа обединети од Кралството на Италија, каде што имаше голем развој и напредок особено во областа на образованието и инфраструктурата. По Втората Светска Војна, Дебар стана дел од Југословенската федерација. ......................................................................................................................................
Debar is an ancient city, it’s name is mentioned in fifth century B.C. and later on in the first century A.D. by Strabo and Pliny. They mentioned the Dober tribe (Illyrian tribe) who formed the city named Dober. Ptolemy in the second century A.D. certify the plan of the city called Dober, Doberus or Dobor and its residents as Doberians. Throughout history, Debar was part of the Epirus and Byzantium despots, while in the XIV century was under the Ottoman Empire. At the time of Skanderbeg, Debar was positioned along the border with the Turkish conflict and many of Skanderbeg’s battles against the Ottoman Empire took place in this part (1443-1465) out of 24 battles 19 took place in Debar. Debar had an important role in the League of Prizren (League for the Defense of the Rights of the Albanian Nation) as well as in the declaration of independence of Albania on 28 November 1912 (Haxhi Vebi Dibra was elected as chairman of the senate). In 1909, he held the Assembly of Debar where he opposed the Ottoman occupation. In September 1913, the anti-Serbian uprising took place, despite the resistance of the Albanian forces, the city of Debar was divided into two, the city remained as part of the SCS Kingdom (serbian-croatian-slovenian), while during World War II, the majority of Albanian territories, including Debar, were united by the Italian Kingdom, where there was a great development and progress especially in the field of education and infrastructure. After World War II, Debar became a part of the Yugoslav federation.
