27/08/2022
Ууланд гүйхдээ (алхахдаа) юуг анхаарах вэ?
1. Мэдэхгүй чиглэлд, явж үзээгүй зам жимээр ганцаараа бүү яв. Ялангуяа Богд уул олон амтай тул төөрөх магадлал ихтэй. Зэрлэгшсэн ноход, согтуу самарчид таарч мэднэ.
2. Үүргэвчиндээ доорх зүйлсийг үргэлж авч явж бай: идэх юм, луужин, толгойн гэрэл, чүдэнз, ослын нөмрөг, аялалын жижиг аптек, илүү оймс, бээлий, малгай, нарны шил, салхины/борооны куртка, запас бафф, UV хамгаалалттай нарны тос)
3. Шингэнээ сайн нөх. Гүйх хугацаагаа тооцож ус, эрдсийн ундаа ав. Сэрүүн өдөр ам цангахгүй байна гэдэг нь шингэн дутагдахгүй гэсэн үг биш.
4. Халтирахгүй, арзгар ултай зориулалтын пүүз өмс. Бороо шороотой бол үүргэвчиндээ борооны эсвэл салхины куртка, запас оймс ав. Гялгар уутанд хийхгүй бол биеийн хөлсөнд эсвэл бороонд норно.
5. Ойр ойр гишгэж, доорхоо харж болгоомжтой гүй. 3-5 метрийн зайд урдах жимээ харж бартаа саадыг уншиж сурах хэрэгтэй. Энгийн өгсүүрт алхамаа багасга. Нуруугаа тэгшил, тэгвэл амьсгаагаа сайн авна, ядралт багатай. Уруу газар гүйхдээ битгий өсгийд, өвдгөө битгий цоожил. Эс бөгөөс өвдөг будаа! Пид пад хийн ширүүн гүйх нь ууц нурууны үенүүдэд халтай. Уруу гүйхдээ хоёр гараа дээр авч тэнцвэрээ хадгалаад хөлөө ойр ойр тавьж пүрштэй юм шиг хөнгөн үсэрч гүй. Хурдлах шаардлагагүй, дэлхийг татах хүч, инерци ажлаа хийчихнэ.
Эгц өгсүүрт болон халтиргаатай замд алх. Алхана гэхээр “миа” гэсэн үг биш. Зүрхний цохилт хэт өсөхгүй, амьсгаа давчдахгүй, хүчил төрөгчөө илүү ихээр авна гэсэн үг.
6. Ууланд гүйх нь ижил зайд зам дээр гүйхээс илүү хугацаа зарцуулдаг болохыг санаарай. Холын гүйлтийн үед эсвэл олон цагаар гүйх алхах бол уулнаас буух цагаа болон нар шингэх цагийг үргэлж тооцоол. өвөл ялангуяа эрт харанхуй болдог тул толгойн гэрэл авч явж байгаарай.
7. Хурдан гүйх гэж битгий яар. Үдээс хойш болон ядарсан үедээ маш болгоомжтой бай, ялангуяа уулын уруу гүйхдээ мөн хад чулуу бартаатай замд яарч битгий хурдан гүй. Чихэвч битгий зүү. Шувуудын жиргээ, горхи усны чимээ сонс. Унасан модон дээгүүр үсэрч гарах хэрэггүй ялангуяа ядарсан үед. Модны сул мөчир уртаараа хоёр хөл хооронд тээглэж унагаадаг, мөн ил гарсан модны үндсэн дээр дагуу гишгэвэл халтирдаг болохыг санаарай. Бороотой үед хад чулуу, өвс нргоо ч халтиргаатай байдаг. Хадан дээр ургасан хөвдөн дээр бас халтирдаг. (Өвөл цас мөстэй, халтиргаатай үед кромпон буюу халтиргааны хадаас, таяг авч яв.)
8. Урд орой нь утсаа дүүртэл цэнэглэ, утсан дээрээ офлайн ажилладаг GPS газрын зурагны апп суулга. Явсан маршрутаа тэмдэглэчихвэл дараа дагаад явахад амар байдаг. Гар утсаараа хөгжим сонсох хэрэггүй, яг хэрэгтэй үед цэнэг дуусдаг шүү. Өвлийн улиралд гар утсаа батарей нь бээрхээргүйгээр хувцсан дотроо биедээ ойр авч яв.
9. Цаг агаарын мэдээ сонсож хувцсаа тохируул. Эрсдлээ бодсон ч тэр аль болох тод өнгийн хувцас өмс. Хүйтэн сэрүүнд нимгэн хувцас олон давхарлаж өмс, халууцвал тайлчихна, даарвал давхарлана.
10. Ургамлын тоосны харшилтай бол биеийн арьсаа битгий ил гарга; гүйлтийн маск, ханцуйвч, compression socks буюу урт түрийтэй бариу оймс өмс. Арьсны харшил буюу чонын хөрвөсөөс хамгаална. Мөн бариу оймс нь булчингийн ядралт, судас бүдүүрэхээс хамгаална.
11. Манантай үед төөрвөл болж өгвөл манан арилахыг хүлээ. Жимээ алдсан тохиолдолд таамгаар замгүй жимгүй газраар бүү яв. Яарч тэвдэлгүйгээр ирсэн мөрөө дагаж тайван буцаж алхаад жимээ ол. Өндөрлөг газар гарч газрын баримжаа авахыг хичээ. Уулын араар голдуу модтой байдгийг санаарай. Зарим эмэгтэйчүүд зүг чигээ мэддэггүй. Хэрэв тийм бол яг одоо хажуудах хүнээсээ асууж заалга.
12. Гүйлтийн таягтай харьцаад сурчихвал маш их хэрэг болно. Өвдгөн дээрээс чинь олон кг жин авч хаяна. Уруу газар тэнцвэрээ хадгалахад тустай, өгсүүрт дэмтэй.
13. Машин замтай газраар гүйх бол замын урсгалын эсрэг талыг барьж аль болох замаас зайдуу гүй. Өөдөөс ирж буй машины жолооч чамайг харж буй үгүйг ажиглаж нүүрлүү нь хар. Гэрэл ойлгогчтой оруулгатай хувцас өмс, харанхуйд 800 метрийн холоос харагддаг юм шүү.
14. Нурууны булчин сул, мөн өвдөг шагайны үенүүдийн холбоосууд сул бол гэмтэл бэртэл авах эрсдэлтэй. Аажмаар биеэ дастал тэвчээртэй бай. Хэр хэмжээгээ мэдэж тууштай байвал чи сайжирна. Хурданд биш туршлагадаа найд.
15. Гүйлтийн зайгаа биш гүйх хугацаагаа тооц. Хавтгай дээр чи 5 км-ыг 30 минутанд гүйдэг бол ууланд бүтэн цаг ч болж мэднэ.
16. Хүмүүс ихэнхдээ гүйж яваад санамсаргүй өөр зүйл харснаас, анхаарлаа алдснаас болж эвгүй гишгэх, шагайгаа мултлах, халтирч унах зэргээр бэртдэг. Хөл доорхоо сайн хар. Байгалийн сайхныг харж баясахдаа зогсож хэсэг саат. Тэгээд цааш гүй.
15. Золбин нохойноос болгоомжил. Нохой харагдвал айсан дүр үзүүлж зугтааж гүйж болохгүй.
16. Ойд бие засах болвол жимээс хол зайтай газар бие засаад чулуугаар дарж орхи.
17. Байгаль дэлхийгээ хайрла. Жимгүй газраар бүү яв. Хуванцар савтай ус битгий авч яв. Өөрийн гэсэн усны савтай бол. Салфетка битгий авч яв. Санамсаргүй халааснаас чинь уначихна. Корона маск бас тэр, хаа сайгүй уначихсан харагддаг. Банданна юмуу нусны, хөлсний алчуур авч яв. Гэрэл зургаас өөр юу ч битгий ав. Мөрнөөсөө өөр юу ч битгий үлдээ.
18. Ганцаараа явахаар бол хаашаа явж буйгаа, хэзээ буцаж ирэхээ гэрийнхэндээ хэлж байгаарай. Алхалтын болон гүйлтийн клубт элсвэл эрсдэлгүй, найдвартай бөгөөд хобби нэгтэй олон найзуудтай болно, бусдаасаа ч их зүйлд суралцана.
19. Холын гүйлтийн үед “түлшний шар гэрэл” асааж болохгүй. Ойр ойрхон бага багаар ид. “Банкаа дүүргэчихэж” бас болохгүй. Үргэлж дундуур.
20. (Bonus advice) Сайн тусгалтай толгойн гэрэлтэй шөнө гүйгээд сурчихвал итгэлтэй хурдан гүйж сурахаас гадна сэтгэл зүйн хувьд маш сонин гоё мэдрэмж авна.
Дээрх зөвлөгөө таалагдвал цааш нь хуваалцаарай. Баярлалаа.
