Contact information, map and directions, contact form, opening hours, services, ratings, photos, videos and announcements from It's all about Quirino-Angaki, Tourist Information Center, Quirino.
The Baguio City government has again closed its borders to tourists on Sunday amid the threat posed by the COVID-19 Omicron variant and the rising number of infections.
The City Heath Services Office said Baguio City’ COVID-19 active cases rose to 64 on New Year’s Day from only 4 on Christmas Day.
Read: https://inq.news/bguiobrdr
JANUARIO GALUT: Sino nga ba siya sa likod ng labanang Pasong Tirad?
Ni: Van Jasper Balonzo Biado
Sa mga napakaraming bulyom at bersyon ng mga libro ukol sa kasaysayan ng Pilipinas na nalimbag at mga pelikulang isinabuhay kagaya na lamang ng El Presidente ni Emilio Aguinaldo at ang bagong pelikulang inilabas lang ngayon Setyembre 5 sa mga sinehan na GOYO: Ang Batang Heneral ay lumabas na tila isang traydor at Igorot ang imahe ni Januario Galut. Ngunit sino nga ba si Januario Galut sa likod ng labanang Pasong Tirad? Totoo nga bang siya ay isang traydor na nagresulta ng pagkabigo ng labanan sa Pasong Tirad noong Disyembre 2, 1899? Alamin na tin!
Sa pagbabasa ko ng ilang mga limbag na aklat na may kinalaman sa labanang Pasong Tirad, naging palaisipan sa akin ang hindi pagkakatugma ng pagkatao ni Januario Galut. Maraming mga taong naniniwala na siya ay naninirahan sa Angaki (ngayon ay Quirino) partikular na sa Saoil ( dating Poblacion at sentro ng bayan ng Angaki) kung saan ang mga ibang residente na nakatira sa lugar na iyon ay ka-apelyedo niya. Sa ngayon, marami na ring mga Galut sa Iteb, Lamag at iba pang parte ng Quirino, Ilocos Sur (Angaki) kung saan karamihan sa kanila ay tubong Saoil.
Ngunit base sa isang panayam kay Jose Prudencio Galut, sinabi niya na si Juanario Galut (binigkas niya ng ganito imbes na Januario) na hindi nila ninuno kundi magkaapelyedo lamang sila.
Ayon sa kanya at sa kuwento ng kaniyang kalolololohan niya, ang malinaw ay hindi taga-Saoil ang isang Juanario Galut na may alyas na " Ayyung" at kailanman hindi siya isang Igorot. Hindi Malaman kung anong munisipyo talaga siya nagmula pero ang haka-haka nila ay taga-Concepcion (ngayon ay Gregorio Del Pilar) siya dahil dito natagpuan ng mga Amerikano si Juanario Galut na naglalaga ng basket. Doon nagtanong ang mga Amerikano kung saan ang malapit na daan patungo sa taas ng Pasong Tirad. Dahil sa kaugalian nating mga Pilipino na "hospitable" kaya sinagot niya ang kanilang tanong dahil nakakaintindi siya ng kunting Ingles. Hindi niya alam kung bakit nila tinatanong ang daanan at kung ano ang nangyayari sa pagitan ng bakbakang Pilipino kontra sa mga Amerikano.
Sinabi naman ni Rev. Fr. Stephen de Dapper, isang pari na nagsabi kay Prudencio Galut noong naging Parish Secretary siya na si Juanario Galut ang nagbigay sa lote na kinatitirikan ngayon ng Saint Agnes School sa may Cervantes, Ilocos Sur.
Ang isa pang bersyon ng mga matatanda tungkol sa labanan ng Pasong Tirad ay hindi si Januario Galut ang nagturo sa daan patungo sa tuktok kundi si Juan Almarez alyas "Manabeng" na taga-Sigay, Ilocos Sur. Sabi nila na naging interpreter lamang si Januario Galut dahil nakakaunawa at nakakapagsalita siya ng kunting Ingles dahil hindi alam ni Almarez ang mag-Ingles. Dagdag pa nila na si Almarez din ang kumuha at naglibing sa bangkay ni Heneral Gregorio Del Pilar na nahulog sa bangin matapos siyang mabaril. Siya rin ang nagturo sa mga kamag-anak at humukay sa bangkay nito dahil siya rin naman ang nakakaalam nito.
Sa bersyon naman ni Lakay Arsenio Galangco na naninirahan din sa Saoil sa isang panayam noong Nobyembre 22, 2010 (80 taong gulang siya noon) tungkol sa kung taga saan si Januario Galut. Sinabi niya na sa buong buhay niya ay wala siyang narinig na Januario Galut sa buong buhay niya na nasangkot sa labanan sa Pasong Tirad at sinabi niya rin na hindi Igorot si Galut bagkus isang low lander na naninirahan sa Candon at Del Pilar kung saan dito siya nasalubong ng mga Amerikano na naghahabi ng basket.
Dagdag naman ni Leonardo Alaos (63 taong gulang noon) isang matandang nanggaling sa Concepcion, Ilocos Sur ( Gregorio del Pilar ngayon) na naninirahan sa Middle Quirino Hill, Lungsod ng Baguio na kinapanayam nila noong Nobyembre 30, 2010, kinompirma niya na siya ay taga-Del Pilar nga ang Januario Galut.
Sa paniniwala naman ni Arthur Alos, 38 taong gulang noon na taga-Del Pilar din, sinabi niya na sa kanilang high school days ay kinilala si Januario Galut na taga-Mabatano,Gregorio Del Pilar (Concepcion), Ilocos Sur.
Hindi man malinaw kung saan siya nagmula, malinaw naman na hindi siya isang Igorot at naging isang interpreter lamang siya ni Juan Almarez sa mga Amerikano.
Sa tagal ng panahon, ngayon ay malinaw ang naging parte niya sa tungkol sa Pasong Tirad. Isyu na naging dahilan na girian at debate sa pagitan ng Ilokano at Igorot. Isang natagong istorya sa kasaysayan ng Pilipinas sa napakaraming dekada at siglo na dapat bigyang linaw at malaman ng karamihang mamamayang Pilipino.
At sa kalalabas lamang na pelikulang Goyo: Ang Batang Heneral ay sa wakas hindi siya pinagsuot ng bahag ngunit ipinamukha pa rin sa kanya na siya ay isang traydor na dapat ay hindi sana.
Sanggunian:
Lonogan, O.L., Balas-iyan)
ANIA KADI ITI RASON NO APAY A KINMAPSOT ITI KULTURA DAGITI ILOKANO ITI ILI A QUIRINO (ANGAKI), ILOCOS SUR? Ni: Van Jasper Balonzo Biado ;...
THE EARLY EDUCATORS AND EDUCATION IN THE MUNICIPALITY OF QUIRINO (ANGAKI), ILOCOS SUR by: Van Jasper Balonzo Biado ; BSED Social ...
BY RICKY MONTECILLO October 25, 2017 Don’t confuse it with Quirino Province which is also in northern Luzon. The small municipality of Quirino in Ilocos Sur is a far flung barrio close to the bound…
https://medium.com//ilocos-sur-our-travel-destination-e8f7e3b45f49
The province of Ilocos Sur is where the Ilocos Region’s myriad of cultures and histories converge to become a living museum of a spirited…
https://www.philatlas.com/luzon/r01/ilocos-sur/quirino.html
Quirino is a landlocked municipality in the province of Ilocos Sur, Ilocos Region (Region I), Philippines. It has a population of 8,573 (2015 Census figures) distributed over 9 barangays.
BRIEF HISTORY OF THE MUNICIPALITY OF QUIRINO
Reference: aichannel
The town of Quirino, Ilocos Sur, was formerly known as “ANGAKI” which evolve from the local vernacular “GAKI” meaning crabs. The story as transmitted through generations is that during the Spanish Regime, a census, the number of population was also to determine the political boundaries.
Legend has it that in the locality, the Spaniards and a Tagalog speaking Filipino led the census workers. Upon reaching the southern part of the settlements called Tabbak, they saw a woman villager with a native basket if her waist, aquatic catches such as crabs, eels, fishes, shrimps and the like were placed in this belt bag.
The census workers alternately asked the woman as to what the name of the place was about they could not understand each other. Since the surveyors kept on stating at the basket on her waist, the woman thought that they were asking what her catch was. So, she answered “AY GAKI”. The Tagalog man scribed in his notes “ANGAKI” as the name of the place, from that time on, the name of the community was recorded as “ANGAKI”. Subsequently, on June 18, 1964, the municipality was renamed QUIRINO.
Quirino
2721
Be the first to know and let us send you an email when It's all about Quirino-Angaki posts news and promotions. Your email address will not be used for any other purpose, and you can unsubscribe at any time.
Bugkalot Tribe Tourism Circuit
Nagtipunan
