21/08/2024
...giovanez de brzostkowo cantorez ecclesie Gneznensis...
Czasem od turystów słyszę opinie, że obecne - w porównaniu do dawnych czasów - przedmioty są ,,klepaną masówką". Wówczas zwracam uwagę na dwie bliźniacze chrzcielnice z dwóch bliźniaczych katedr. Mianowicie kościoły biskupie z Poznania oraz Gniezna w XV w. otrzymały nowe metalowe chrzcielnice, które zostały wykonane metodą kotlarską.
Najstarsza wydaje się wykonana na potrzeby poznańskiej świątyni (obecnie przechowywana w Kościele NMP). Miała ona powstać z fundacji Andrzeja z Bnina, na co wskazują polichromowane herby znajdujące się na pokrywie. Za to więcej wiemy o młodszej gnieźnieńskiej, która obecnie znajduje się w starym kapitularzu katedry gnieźnieńskiej. Została ona ufundowana przez kanonika Jana z Brzostkowa w 1448 r., o czym informuje nas zachowana na niej inskrypcja.
Obie chrzcielnice zostały wykonane jedną metodą, zawierają identyczne elementy dekoracyjne oraz powstały w zbliżonym czasie. Jedynie, czym się różnią to wysokością. Chrzcielnica poznańska jest niższa o ok. 30 cm, co prawdopodobnie jest efektem napraw z XVII w. Czyni to je niezwykle podobnymi, co sugeruje, że mogły zostać wykonane przez ten sam warsztat.
..scripta per manum Dominik dicti Romanowski, anno nativite domini MMXXIV
Bibliografia:
Stróżyk Paweł, Barwne herby na średniowiecznej chrzcielnicy z katedry w Gnieźnie, [w:] Roczniki Historyczne LXXIV, Poznań 2008, s. 171-185.
Stróżyk Paweł, Herby na gotyckiej chrzcielnicy z katedry w Poznaniu, [w:] Roczniki Historyczne L###II, Poznań 2016, s.179-192.
Zdjęcia:
1. Chrzcielnica w Kościele NMP w Poznaniu, fundacji Andrzeja z Bnina.
2. Chrzcielnica ze starego kapitularza katedry gnieźnieńskiej, fundacji Jana z Brzostkowa.
