Podkarpackie cel podróży

08/02/2025

04/02/2025

31/01/2025

25/01/2025

20/01/2025

06/01/2025

Zamek Tarnowskich w TARNOBRZEGU (nazywany także Pałacem Tarnowskich bądź Zamkiem Dzikowskim) to kolejny ciekawy przykład zabytku, który "nigdy tak nie wyglądał".

Zabytkowy zamek w Tarnobrzegu zawdzięcza swoją obecną formę odbudowie w stylu wczesnego baroku z roku...1929.

"Dawna rezydencja hr. Tarnowskich herbu Leliwa – zamek w Dzikowie – wraz z otaczającym go parkiem i budynkami towarzyszącymi stanowi najcenniejszy zespół zabytkowy Tarnobrzega. Jak wykazała analiza zachowanych materiałów archiwalnych, potwierdzona badaniami archeologicznymi i architektonicznymi, początki późniejszej rezydencji sięgają czasów średniowiecza."

Historia zamku to historia przebudów i odbudów.
Pierwotnie ceglany piętrowy dwór wieżowy wybudowany na skarpie wiślanej w XVw (zachowane piwnice). Rozbudowany o skrzydło w 1638 (główny korpus obecnego budynku) przez Michała Stanisława Tarnowskiego. Zamek posiadał wtedy mury kurtynowe, dwa bastiony, fosę oraz zespół budynków bramnych. W IVćw. XVIIIw. dobudowano skrzydło wschodnie a na osi budynku pojawiła się barokowa facjata ze spływami. W miejscu zlikwidowanych w większości fortyfikacji założono park krajobrazowy.
Zniszczony przez Austriaków w 1809 w czasie wojny polsko-austriackiej. W ruinie przez następne ćwierćwiecze. Odbudowany po powstaniu listopadowym w stylu neogotyku angielskiego wg projektu Franciszka Marii Lanciego. W 1927 spłonął korpus i skrzydło wschodnie.

"Katastrofa zamku, która odbiła się szerokim echem w Polsce, spowodowała konieczność jego odbudowy, a zarazem nadania nowego stylu architektonicznego. Ostatecznie postanowiono, za radą architekta, któremu powierzono odbudowę zamku, prof. Wacława Krzyżanowskiego, nadać rezydencji cechy stylowe wczesnego baroku Wazów, stylu najbardziej polskiego w charakterze, odpowiadającemu polskiemu „niebu i obyczajowi”."

"Zamek w Dzikowie, dzięki odbudowie zrealizowanej w latach 1928-1929 w opisanym kształcie jest wybitnym dziełem architektury polskiej, a przy tym ostatnią monumentalną realizacją architektoniczną w dziejach ziemiaństwa polskiego."

Zamek Dzikowski wielokrotnie zmieniał swój wygląd. Choć ostatni raz miało to miejsce zaledwie w 1929 roku nie stracił on swojej historycznej i kulturowej wartości. Być może zasługa w tym historyzującego projektu prof. Krzyżanowskiego. Być może po prostu upływu czasu.

Cytaty za: https://muzeum-tarnobrzeg.pl/historia-zamku/
Foto: Lata 1918-1927/nac.gov.pl (G), Damian Pawlos/fotopolska.eu (D).

W komentarzach widok pałacu od północy, rekonstrukcja wyglądu w XVw. oraz XVIII.

18/12/2024

Ponad 500 eksponatów ilustrujących czasy największej świetności Jarosławia w XVI i XVII w., w tym meble, obrazy, stroje, wyroby rzemiosła,

13/12/2024

Unikatowy Zespół Cerkiewny w Radrużu, wpisany na listę światowego dziedzictwa kulturowego UNESCO, to przykład drewnianej architektury, która czerpie wzorce z kanonu liturgicznego sztuki wschodniej i prawideł średniowiecznego gotyku.

Radruski Zespół świadczy do dzisiaj o Kresach jako miejscu twórczego spotkania cywilizacji łacińskiej i bizantyjskiej z Portal Muzeum Dziedzictwa Kresów Dawnej Rzeczypospolitej.

Więcej informacji w komentarzu ℹ️👇



Fotografia Michał Bosek/Podkarpackie

13/12/2024