Tüm Köylü ve dolaylı (anne yada baba akrabalıklarından) köylülerimizi bekleriz :) Yüzyıl
Başbakanlık Osmanlı Arşivi’nde Mâliyeden Müdevver Defterler katalogunda 5152 numarada kayıtlı Erzurum Eyaleti ile ilgili bir avârız defteri bulunmaktadır. Defterin giriş kısmında icmal başlığı altında Erzurum’a bağlı merkez ile birlikte 14 kazânın ismi zikredilmiştir. Daha sonra “Bi-avni’llahi teâla, Defter-i
hânehâ-i eyâlet-i Erzurum ki be-mübâşeret-i hakîr hâlâ müceddeden tahrir kerden fermûde ber mûceb-i fermân-ı âli tahrir şûd el-vâki fî evâil-i şehr-i Cemâziye’l-ûlâ sene isnâ ve hamsîn ve elf” ibaresi kaydedilmiştir. Bu kayıttan Erzurum Eyaleti’nin zamanın padişahı Sultan İbrahim’in emriyle Evail-i Cemaziyel-evvel 1052 / 28 Temmuz- 6 Ağustos 1642 tarihinde yeniden tahrir edildiği anlaşılmaktadır. Bu defter Erzurum Eyâleti’nin cizye ve avârız muharriri Cafer Efendi adlı bir kimse tarafından hazırlanmıştır. Mufassal olup, bölge ile ilgili önemli bilgileri ihtiva etmektedir.
1642 senesinde Gez karyesi, mevkufat ve avarız defterleri kaydına göre Bayburd şehrine bağlı 158 adet köyden; sadece Müslümanların yaşadıkları 94 köyden biridir. Bu hanelerin aile büyüklerinin isimleri bu defterde mevcuttur. Yüzyıl
Müslümanların sakin olduğu Gez köyünün 1835 yılı erkek nüfusu 26 kişi olup, bunlardan 10 kişi genç, 9 kişi çocuk ve 7 kişi yaşlı olarak sınıflandırılmıştı. Türk hâkimiyeti öncesi Bayburd
Çoruh havzasının yukarı kısmında yer alan Bayburd, en eski çağlardan Paleolitik ve Mezolitik/Epipaleolitik dönemlerden itibaren yerleşim görmüş bir alandır. Çoruh’un kollarından Gez Deresi vadisinde alt ve orta Paleolitik çağa ait konaklama yerine rastlanmaktadır. Tarih Öncesi Paleolitik Çağ, Alt ve Orta Paleolitik Çağ Gez Alanı:
Bayburt’un 13 km. güneydoğusunda, Çoruh Nehri ile birleşen Gez Deresi’nin batı yamacında ve Gez köyünün hemen batısındadır. Taraça veya düz yerleşim yeri görünümü veren Gez Alanı’nın yaklaşık 2 km. Kadar güneydoğusunda Çoruh Nehri ve Bayburt-Erzurum karayolu bulunmaktadır. Karadeniz Teknik Üniversitesinden jeologlardan oluşun bir ekibin kendi alanlarında yaptıkları çalışmalar sonucu tesadüfen bulunan aletlerden biri obsidyenden, diğerleri ise bazalttan yapılmıştır. Bazalt ve obsidyen bölgenin yerli kayacı değildir. Taş aletlerin bu alana çok yakındaki geçici bir yurt yerinden Çoruh Nehri’nin sürükleyip getirmesi sonucu ulaştığı düşünülmektedir. Yani In situ durumda
değillerdir. Gündüzalp’in, aletlerin bu alana bir başka yerden geldiği ve bunların bölgede bulunmayan malzemelerden yapıldığı görüşüne katılmakla beraber, bizim bölgede gerçekleştirdiğimiz araştırmaların sonuçlarına göre, Çoruh Nehri’nin bu alana olan uzaklığı ve nehrin akış yönü dikkate alındığında söz konusu aletlerin sürüklenme sonucu buraya geldiği yönündeki görüşlerin bir daha değerlendirilmesi gerektiği kanaatindeyiz. Bu aletlerin tipolojik değerlendirmesini ise Gündüzalp gerçekleştirmiştir. 12.4x7.6x3.9 cm. ebatlarında bademsi bir biçime sahip iki yüzeyli el baltasının dip kısmı kalın, uç kısmı incedir. Aletin biçim ve tekniği dip tarafından dikine yongaların alınmış olması açısından, Hatay Dülük el baltaları ve Gaziantep-Narlı yolunun 28. km.sinde Metmenge köyü yakınlarında bulunan el baltaları ile
yakın benzerlik göstermesi sonucu bunun bir Acheullèen endüstrisi ürünü olduğu belirtilmektedir. Gez Alanında el baltasından başka yonga aletlerde (èclat) bulunmuştur. Bu yongalar farklı büyüklüklerde olmakla birlikte üçgene yakın biçimleri ile el baltalarını hatırlatır. Bir el baltası gibi kullanılabilecek durumda olan bu aletin üst yüzünün sağ tarafında geniş bir kabuk bulunmakla birlikte yüzün sol tarafından iri yongalar alınmıştır. Daha küçük boyutlu buluntular arasında hepsi ince yongalardan yapılan uçlar önemli bir yer tutar. Bu uçlar arasında boyut ve teknik özellikler açısından pek fark bulunmaz. Bunların, büyük bir kısmında vurma yumrusu vardır. Vurma yumrusu olmayanların her üç kenarı da keskindir. Gündüzalp, Gez Alanında bulunan bu uçlar ile Karain mağarasında bulunan silex’den yapılmış Levalloiso-Moustèrien tipteki bazı uçlar arasında yakın benzerlikler bulunduğunu ifade etmektedir. Buluntular arasındaki tek obsidyen alet olan lam, bazalttan yapılan lamlara göre oldukça küçüktür. Bu lamlar yan kazıyıcı olarak kullanılmıştır. Hemen hepsinde vurma yumrusu açık bir profil vermektedir. Bu aletlerden 7.8x3.3x1.7 cm. ebatlarında olanı hem yan hem de uç kazıyıcı olarak kullanılmıştır. Bunun yanında, 3.9x3.6x1.2 cm. Ve 4.5x3.1x0.9 cm. ebatlarındaki aletler, Kökten’in Elazığ-Muş arasında ve Adıyaman’da (Prin) tespit ettiği kazıyıcılar ile Karain mağarasında Moustèrien kültür evresine ait
olduğunu belirttiği kazıyıcılar arasındaki ortak özellikleri yaptığı tipolojik tespitlerden sonra Gündüzalp’te dile getirmektedir. Gez Alanından elde edilen bir başka grup içinde yer alan aletler ise yan ve uç kazıyıcılardır. Yan kazıyıcılar hemen hemen aynı özellikleri taşır. Ancak bunlardan birinde negatif yonga izleri iki iken diğerinde üçtür. Her ikisinde de keskin kenarların rötuşlu olduğu görülmektedir. Uç kazıyıcılar ise genellikle kısa ve ince lamlar üzerine yapılmışlardır. Bunların ise yan kenarları ve uç kısımları rötuşludur. Boyutu diğer ikisine göre daha büyük olanın alt yüzü farklıdır. Diğerlerinde kopma yüzü düzdür. Buradan toplanan son grup aletlerin içerisinde bazalttan özler de vardır. Her tarafından
yonga alınması ile adeta yumru durumuna gelmiştir. Bu yongalara ait izlerin birçoğu koyu siyah renktedir. Kurs biçiminde olan bir başka üst yüzü kabukla kaplı ve dışbükey özün hammaddesi Çoruh Nehrinden toplanan çakıllardan yapılmıştır. Bunun alt yüzünden dört yonga alındığı negatif izlerden görülmektedir.
