28/04/2023
☕️ NHỚ CÀ PHÊ SỮA HỘT GÀ SÀI GÒN XƯA! ☕️
Từ sau thập nhiên 1980, mỗi sáng tôi uống tách cà phê đen nóng là đủ.
Nhưng dạo này thiên hạ thì khác, họ cứ đua nhau tung hô cà phê trứng. Kể từ khi trang CNN xếp cà phê trứng vào hạng top của chuyên mục: Vì sao thế giới thức dây với cà phê VN. Lập tức người ta xí cà phê trứng về cho họ và khoe với khách rằng: "Đến Hà Nội nhất định phải thử cà phê trứng."
Tôi nhớ thời Cộng Hòa trước năm 1975 và những năm đầu Sài Gòn sống dưới chế độ bao cấp, khu tôi ở là khu chung cư Nguyễn Văn Thoại, gần góc đường Lý Nam Đế - Nhật Tảo có quán cà phê bình dân của Bà Tư Bớt. Quán bán cà phê vợt (cà phê kho) và đặc biệt có CÀ PHÊ SỮA HỘT GÀ.
Vì tôi chưa từng uống cà phê trứng Hà Nội, nên tôi không biết cà phê sữa hột gà với cà phê trứng khác nhau ở chỗ nào hay từ gốc là một, mà sao bây giờ giới trẻ ngoài ngoãi và cả trong này hí hửng gọi cà phê trứng, coi đó là thức uống được phát hiện từ ngoài đó và thời thượng sành điệu; chớ thời tôi và thế hệ trước tôi ở Sài Gòn- Gia Định- Chợ Lớn cà phê sữa hột gà được bán trong quán bình dân kiểu cà phê cóc.
Quán Bà Tư Bớt xóm tôi pha cà phê sữa hột gà ngon lắm. Quanh quán có đông công nhân Sở Vườn (Công viên cây xanh), Sở Vệ Sinh, tài xế xích lô máy, xích lô đạp, xe lam... tới tháng lĩnh lương hay bữa nào đắc mối là kêu một ly cà phê sửa hột gà.
Trước 1975, tôi còn là học trò đâu dám kêu cà phê sữa hột gà, tuy ngồi quán cà phê chỉ kêu sữa nước sôi hoặc uống bạc xỉu. Ngày ngày ngó mấy ông uống cà phê sửa hột gà mà thèm chảy nước miếng, nên ngày nào cũng thầm van vái trong bụng mong có quới nhơn xuất hiện nói với mình một câu rằng: "Ê thằng nhỏ, mần một ly cà phê sữa hột gà đi, để đó tao trả tiền cho."
Hơn 50 năm rồi mà lần đi ngang qua góc Nhật Tảo - Lý Nam Đế tôi cứ dõi mắt tìm như thể quán cà phê Bà Tư Bớt có thể mở cửa bán lại. Tất nhiên thời bao cấp phần nhiều cà phê có pha bắp hoặc đâu nành nhưng kỷ thuật pha trộn sao cho ra ly cà phê ngon vẫn là bí quyết riêng. Giờ đây, người Sài gòn uống cà phê thật, pha máy rồi chê cà phê kho, cà phê phin... Nhưng nếu nhìn lại thì mỗi bình minh xứ Ta và Sài Gòn suốt vài chục thế hệ qua vài trăm năm vẫn tình thức sảng khoái với cà phê trộn-độn tùm lum mà.
Trở lại với việc ngoài ngoải gọi cà phê sữa hột gà là cà phê trứng đó là việc định danh theo địa phương cũng không đáng phải cãi, nhưng đừng lấy cớ "thống nhất" để cà phê trứng có quyền "thắng cuộc" xóa cà phê sữa hột gà.
Ngày nay, hầu như các quán cà phê bình dân ở Sài Gòn và Miền Nam không còn bán cà phê sửa hột gà nữa. Thật khó mà giải thích tại sao vậy, ngay cả món giải khát độc đáo là Soda chanh-sữa-hột gà cũng không thấy hàng quán nào bán.
Bây giờ, gần khu nhà tôi có quán trà sữa Đài Loan ngày nào cũng thấy đám khách trẻ chờ mua đứng lố nhố ra tới giữa đường. Tôi có mua uống một lần cho biết, thấy vị nào cũng nhờn nhợt. Thôi chánh hiệu là mình cổ hủ rồi, đến trà sữa Đài Loan mà không biết ngon, chỉ nhớ hoài mùi vị cà phê sữa hột gà Sài Gòn xưa!
Saigon, 2-4-2023
(Ghi chú: hình chỉ có tính minh họa, tìm thấy từ Google.)
Cre: Trần Tiến Dũng