18/10/2023
BUNLARI BİLİYOR MUYDUNUZ?
YAHUDİ ŞERİATINA GÖRE KANUNİ SULTAN SÜLEYMAN BİR YAHUDİDİR. ÇÜNKÜ ANNESİ BİR YAHUDİ İDİ..
Kanuni Sultan Süleyman bildiğiniz gibi Yahudi bir anneden doğmuştur. Padişah Yavuz Sultan Selim’in hanımı, Kanuni Sultan Süleyman’ın annesi Polonya Yahudisi Helga (Hafza Sultan)'dır.
(S. Shaw, History of the Ottoman Empire and Modern Turkey, Vol. I, 1976. p.148)
Gelin inceleyelim.
1492’deki İspanya Kralı II.Fernando ve Kraliçesi İsabella’nın kraliyet arşivlerindeki belgelerine dayanarak Yahudi olmasına şaşırmamıştık. En ateşli Katolik İspanya’nın Engizitör rahipleri, piskoposları, rektörleri, danışmanları, yargıçları, konverso yahudiydi. Sürgünün organizatörleri kuşkusuz Yahudi kökenliydi. Onları Osmanlı topraklarına taşıyan amiraller de kuşkusuz kendi soylarındandı. Endülüslü Müslümanların feryadlarına cevapsız kalarak onları kaderlerine terkeden, sürülen Yahudiler’e kucak açan Osmanlı Devleti de Judaizm’in kontrolündeydi. Endülüslü Müslümanlar’ın, kaderlerine neden
Yahudiler I.Selim ve Kanuni zamanında sarayda çok etkili görevlerde bulunuyorlardı. Moşe Hamon Ailesi de bunlardan birisiydi. Amonların büyüğü Yitzhak Hamon, son Endülüs devleti Granada Sultanlığı’nın hükümdarına da hekimlik yapmıştı. 1492 yılında Yahudilerin İspanya'dan (ve Portekiz'den) büyük göçleri sırasında Gırnata'dan İstanbul'a gelmişti. Moşe Amon'un babası Joseph Yasef Hamon, II. Bayezıd ve Yavuz Sultan Selim'in (1518) doktorluğunu yapmışlardır.
(Encyclopedia Judaica, Jerusalem, 1971. Vol. 18, s.269, Dipnot: H. Inalcik, he Ottoman Empire the Classical Age 1300–1600.1973, p.23)
Bu dönemin önemli saray doktorlarından biriside Musa Calinus İsraili’dir. Bir dönem II.Beyazıd ve Yavuz Sultan Selim’in doktorluğunu yapmıştı.
(S. Shaw, History of the Ottoman Empire and Modern Turkey, Vol. I, 1976. p.148)
Yavuz Sultan Selim, İstanbul’daki vergi toplama işini hazinenin başındaki Eliyah Mizrahi adındaki bir yahudi yapıyordu. Encyclopedia Judaica, Jerusalem, 1971. Vol. 18, s.269, Dipnot: H. Inalcik, he Ottoman Empire the Classical Age 1300–1600.1973, p.23
Muhteşem Süleyman zamanında Yahudiler saray idaresinde çok büyük bir ağırlığa sahip oldular. Yahudiler onun döneminde öylesine güç ve servete kavuştular ki Yahudiler, İsrail kralı Şelomo’dan sonra kendilerini temsil eden bu padişaha Kral Süleyman adını vermişlerdi.
(Encyclopedia Judaica, Jerusalem, 1971. Vol. 19, s.303, Bibliyografia : A.H. Lybyer, he Government of Suleiman (1966); S.W. Baron, in: Joshua Finkel Festschrit (1974), p. 29–36)
Kanuni, Yahudi geleneğini evliliğinde de sürdürmüştür. Kanuni’nin hanımı, Hürrem Haseki Sultan (Roxolena) Ukrayna sınırları içerisinde bulunan Rohatyn kentinde doğmuş bir yahudi asıllıydı. Andrée Aelion Brooks, The woman who defied kings, Michigan Universty, Paragon House, 2002, p.437
Hürrem Sultan’ın kirası, Ester Handali ya da Ester Kira (ö. 1590) adında Yahudi bir kadındı. Osmanlı’nın derin devletine hakim olan tek kadındı. Önce Hürrem Sultan'ın sonra da Hürrem Sultan'ın gelini Nurbanu Sultan'ın sırdaşı ve sekreterlik görevini yaptı. Sarayda büyük bir güce sahipti.
(E.Nashim, a Journal of Jewish Women's Studies and Gender Issues 13: p.49-67)
(Roxalana) Hürrem Sultan kızı Mihrimah Sultan’ı, Yahudi asıllı olan Damat Rüstem Paşa ile evlendirmişti. Elli Kohen, History of the Turkish Jews and Sephardim, University Press of America, 2007. p.51
Kanuni’nin göreve getirdiği 1550-1553 yılları arasında Osmanlı donanmasının Kaptan-ı Derya'sı Sinanüddin Yusuf Paşa, Damat Rüstem Paşa’nında kardeşiydi.
(Sicil-i Osmani, Başbakanlık Osmanlı Arşivleri, Kültür Bakanlığı ve Toplumsal Tarih Vakfı, İstanbul.1996, Cilt:5, s.1515)
Sinan Paşa’nın Yahudiliğini, Türkiye Yahudi Cemaati’nin gazetesi Şalom’da şöyle anlatılmaktadır.
Kanuni’nin amirallerinden olan Sinan Paşa, ortaçağ kaynaklarınca “The Great Jew (Ulu/Büyük Yahudi)” olarak adlandırılır. Açık denizlere yelken açtığında Osmanlılar tarafından ‘Süleyman’ın Mührü’ adı verilen Davud yıldızı olan sancağı gemisinin gönderine çekerdi. Şalom – Melih Namer, Tarihe İz Bırakan Yahudi Korsanlar, 16 Aralık 2009
Hürrem Sultan kızı Mihrimah Sultan'ı Vezir-i Azam Rüstem Paşa ile evlendirerek Vezir-i Azam'la bir ittifak oluşturdu. Kanuni, yeniçeriler tarafından çok sevilen Hürrem’den olmayan oğlu Mustafa'yı kendisini tahttan indirmeyi planladığı inancıyla öldürttü. Hürrem Sultan'ın Kanuni'yi bu kararda etkilediği inancı çok yaygındır.
Kanuni’nin Hürrem Sultan’den olma oğlu padişah II.Selim’i, yahudi dönmesi Raşel (Nurbanu Sultan) ile evlendirmiştir. Encyclopedia Judaica, Jerusalem, 1971. Vol. 18, s.269 Dipnot: S. Shaw, History of the Ottoman Empire and Modern Turkey, Vol. 1 (1976), p.175–79
Daha sonra Padişah II.Selim’in yerine eşi Nurbanu Sultan’dan olma oğlu III.Murat geçmişti. Osmanlı tarihinde ilk olarak Valide Sultan unvanını alan Nurbanu Sultan’ın bir Yahudi Dönmesidir. Bu dönemde Saray’da Yahudi nüfuzu artış göstermiştir.
(İ.Hakkı Uzunçarşılı, Osmanlı Devletinin Saray Teşkilatı, Türk Tarih Kurumu, Ankara 1945, s.88)
İslam’a göre Müslüman bir erkek, “daha önce kendilerine kitap verilenlerden iffetli kadınlar da size helaldir” ayeti ile ehli kitap (Yahudi ve Hıristiyan) kadınlarla evlenebilir. Maide 5/5
Kanuni’nin Yahudi evliliği yapmasında İslam’a göre bir sakınca yok. Fakat Kanuni’nin Yahudi bir anneden doğmuş ve evlatlarına da Yahudi evlilikler yaptırarak Tora’nın kanunlarını yerine getirmiştir. Kanuni sarayda en yakınlarını bile Yahudiler’den seçmişti. Peki bu durumu gelin birde Yahudi kaynaklarından inceleyelim.
Tora ve Talmud’daki Yahudi kanunlarına göre Yahudi bir anneden doğan çocuğun hükmü Hahamlarca şöyle açıklanmaktadır.
Yahudiler’in kutsal kitabı Tora, Yahudi anneden doğan çocuğun Yahudi sayıldığını belirtmektedir.
Yahudi bir kadının Yahudi olmayan bir erkeğe doğurduğu çocuk Yahudi’dir. Karışık bir evlilikte çocuğun Yahudi olmasının, annesinin Yahudi olmasına bağlıdır. Tora’da Alaha’ya göre Yahudi bir anne ile Yahudi olmayan bir babanın çocuğu Yahudi’dir. Tora-Vayikra, Emor 24/10 Açıklaması, s.545
Tora, Yahudi bir annenin doğurduğu çocuğu, Yahudi saymaktadır. Tora-Vayikra, Emor 24/11 Açıklaması, s.546
Yahudiler’in şeriat kitabı Talmud’un bölümlerinde ise Yahudi anneden doğan biri’nin Yahudi sayıldığını bildirmektedir.
Anne Yahudi ise, çocuk da Yahudi’dir. Ama anne Yahudi değilse, çocuk da Yahudi değildir. Talmud-Yevamot 23a; Talmud-Kiduşin (Kutsal Şeyler) Raşi.s.68
Tora ve Talmud’daki Yahudi kanunlarına ve örflerine göre Kanuni, oğlu II.Selim ve onun oğlu III. Murad Yahudi sayılmaktadır. Peki Kanuni’nin Yahudiler’e tutumu ne olmuştu ?
Kanuni’nin doktoru ve başdanışmanı Moşe Hamon, Kanuni zamanında diplomatik ilişkilerde kilit isimdi. Encyclopedia Judaica, Jerusalem, 1971. Vol. 19, s.303
Kanuni Sultan Süleyman bütün Yahudileri sarayda toplamış ve onlara çok büyük ayrıcalıklar tanımıştır. Yahudiler en çok onun döneminde güç ve refaha ulaştılar. (Encyclopedia Judaica, Jerusalem, 1971. Vol. 18, s.269)