23/10/2021
[KÌ BÍ CHÚ BÁN ẾCH Ở LẠI LÀM CHI?]
Chuyện kể rằng ngày xửa ngày xưa có hai anh bán dầu (dầu lửa để thắp đèn) và anh bán ếch chơi với nhau rất thân. Nhà hai người sống tách biệt trên một cù lao nhỏ ven sông, cách xa khu dân cư nên hằng ngày đi bán họ phải đi qua một cây cầu để đến chợ làng.Cây cầu khỉ có hình dáng mộc mạc, vắt vẻo như thế này đây, phải khéo léo lắm mới đi một mạch mà không bị rơi xuống nước.
Nhà nghèo, cảnh nhà cũng neo đơn nên hai anh dễ dàng thân thiết nhau. Có lần mẹ già của anh bán ếch bị bệnh nặng, không có tiền thuốc thang mà lìa trần, anh bán dầu mới chia sẻ tiền ma chay với anh bán ếch mà không hề tính toán thiệt hơn, vì thế anh bán ếch ngày càng cảm kích tấm chân tình của người bạn mình. Tình bạn của họ càng gắn bó hơn từ đó.
Một đêm nọ, anh bán ếch đi bắt ếch trong đêm như mọi ngày, nhưng hôm nay anh phát hiện có tiếng kêu thảm thiết của hai con vật phát ra từ một cái bẫy trên đồng. Tò mò anh lại gần xem thì thấy một con le le và một con bìm bịp đang van kêu la.
Vì con le le và bìm bịp đang tranh ăn với nhau nên sảy chân rơi vào bẫy của con người. Gặp anh bán ếch, bọn nó ra sức năn nỉ cứu mạng sẽ đền ơn báo đáp về sau. Vốn người có tánh nhân từ, anh bắt ếch đồng ý mở lồng giải thoát hai con. Vài ngày sau, le le và bìm bịp đến nhà anh bán ếch để cảnh báo một tai họa sắp xảy ra.Chúng nói nghe thấy hai con ma da ở sông bàn với nhau là sẽ kéo chân hai anh bán dầu và anh bán ếch rớt xuống sông mà chết để thế mạng cho chúng. Hai con ma da này chết đã lâu và muốn đầu thai nên cần có người thế mạng cho chúng nếu không hồn bay phát tán, vĩnh viễn không trở lại thành người.Thấy hai anh này thích hợp nhất vì khi trời vừa rạng sáng anh bán dầu ra chợ, còn anh bán ếch về nhà, thời điểm đó chúng mới có thể ra tay được, nếu mặt trời lên phép thuật sẽ chúng biến mất, nên trong vòng 7 ngày chúng phải hại cho chết.
Sau đó anh bán ếch mới thuật lại chuyện này cho anh bán dầu nghe, bàn với anh bán dầu là cùng ở nhà nghỉ một tuần để cho qua kiếp nạn. Oái oăm thay, anh bán dầu không tin, cho rằng đó là mê tín vớ vẩn, làm gì có ma quỷ trên đời khiến anh bán ếch rối bời.Theo kế của le le và bìm bịp anh bán ếch mời anh bán dầu qua nhà mình chơi ăn tiệc nhân ngày giỗ mẹ mình. Anh bán ếch chuốc cho bạn mình no say bí tỉ, ngủ li bì quá giờ đi bán. Sang ngày kia, anh bán ếch lại lấy cớ sang nhà anh bán dầu để cám ơn đã giúp đỡ mình chuyện tiền nong và bày tiệc ăn uống no nê, anh bán dầu lại say mềm và trì hoãn thành công việc đi qua cây cầy khỉ kia.Hai ông bạn cứ thế nhậu với nhau và ngủ mê man cho tới ngày cuối cùng của định mệnh. Do say xỉn mấy ngày liền, anh bán ếch đã ngủ quên, còn ông bạn bán dầu chợt choàng tỉnh dậy và sửa soạn đồ đi bán vào đúng lúc sáng sớm mà anh bán ếch không hề hay biết.
Do bước vội vội vàng vàng, cây cầu khỉ chông chênh lại bị bọn ma da hóa phép cho nó trơn trợt nên anh bán dầu vuột chân té nhào xuống sông mà chết. Anh bán ếch hay tin, mặc dù đau buồn nhưng phải chờ hết hạn của tụi ma da, sang ngày hôm sau mới dám vớt xác bạn lên là đám tang.
Thấy ân nhân của mình lòng đau như cắt, bìm bịp và le le cũng cất tiếng kêu thảm thiết như tiếng kèn trống tang để tiễn đưa linh cữu người chết oan. Đến đây có lẽ chúng ta đã hiểu vì sao có 4 câu cuối là: “chú bán dầu qua cầu mà té”, “chú bán ếch ở lại làm chi”, “con le le đánh trống thổi kèn”, “con bìm bịp thổi tò tí te tò te”.