02/01/2023
Pocztówka litograficzna, przedstawiająca Banie na przełomie XIX i XX w.🖼️🎨
Prezentowałem już tutaj kilka litograficznych kartek z Bahn, lecz ta, o której dzisiaj słów kilka, wyróżnia się dość niestandardowymi widokami, jak na bańskie pocztówki. Chodzi tu przede wszystkim o oblicza dwóch szkół i mleczarni... Ale po kolei. Zaczynając oględziny widokówki od lewego, górnego rogu widzimy: hotel Deutscher Kaiser, dworzec kolejowy (Bahnhof), mleczarnię (Molkerei), w dolnym zaś rzędzie (od lewej) budynek nowej szkoły (Das Neue Schulhaus) i starą szkołę (Das alte Schulhaus).
Krótki opis tych obiektów zacznę od końca. Otóż tzw. STARA SZKOŁA mieściła się przy Grosse Kirchenstraße/B. Chrobrego tuż obok kościoła mariackiego. Nie wiem do kiedy stał ten budynek ale z pewnością owa NOWA SZKOŁA, przy obecnej ul. Szkolnej (Hirten Straße) przejęła jego funkcję, a musiało się to stać gdzieś na przełomie XIX i XX w. Co ciekawe, gdy w 1921 r. gazeta powiatowa „Greifenhagener Kreis-Zeitung” publikowała listę lokali wyborczych, szkoła przy ul. Szkolnej nadal określana jest mianem NOWEJ, co wskazuje, że i STARA jeszcze wtedy istniała. Gmach tej pierwszej przetrwał wojnę i służył polskim mieszkańcom Bania. Jego ruiny stoją przy ul. Szkolnej po dziś dzień.
Jeśli chodzi o MLECZARNIĘ (MOLKEREI), na razie mogę powiedzieć tylko tyle, że znajdowała się przy drodze na Lubanowo (Liebenow), nieopodal Brück See, czyli Jeziora Mostowego.
DWORZEC KOLEJOWY (BAHNHOF) uruchomiono 25 stycznia 1895 r. wraz z linią kolejową Gryfińskiej Kolei Powiatowej (Greifenhagener Kreisbahn), łączącej Klein Schönfeld (Chwarstnicę) z Wildenbruch (Swobnicą). Budynek dworcowy, przeznaczony dla ruchu pasażerskiego stoi do dziś.
I w końcu DEUTSCHER KAISER (Niemiecki Cesarz), czyli jeden z dwóch bańskich hoteli, który przed 1945 r. funkcjonował przy obecnej ul. B. Chrobrego (wówczas Grosse Kirchenstraße), tuż przy skrzyżowaniu tejże z ul. Szkolną/Hirten Straße (na przeciwko domu z adresem B. Chrobrego 4). Po hotelu nie pozostało dziś śladu, choć jego historia sięga 1784 r. Przez cały czas swojego istnienia był on w posiadaniu rodziny Kuhfuß, a jego ostatni właściciel o tymże nazwisku – Franz, widnieje na liście bańszczan – ofiar II wojny światowej. Deutscher Kaiser reklamował się, jako obiekt, wyposażony w łaźnię, duży ogród oraz garaże dla zmotoryzowanych gości.
Pocztówkę opublikowało, znane nam już wydawnictwo „Verlag von Julius Witte, Bahn”. Prezentowany tu egzemplarz, nadany został z bańskiej poczty do Berlina, 17 października 1904 r. (patrz komentarz pod postem).
Źródło: archiwalne aukcje internetowe.
Tekst: Tomasz Kenar.