Tomasz Ogieniewski - przewodnik turystyczny Płock (2024)

03/06/2024

Dzień dobry, cześć.
Witam wszystkich z błękitnym niebem i gorącym słońcem.

Kończymy pierwszy etap naszego spaceru. Nad Wisłę wrócimy, aby poznać przedstawicieli zawodów ludzi pracujących na rzece, poznać nabrzeże wiślane w Płocku i zapoznać się z historią żeglugi wiślanej.

Wędrujemy teraz przed płocki ratusz.

Został zbudowany w latach dwudziestych XIX w., był i jest siedzibą władz miasta. Początkowo funkcję ratusza spełniał budynek stanowiący środkową część obecnego kompleksu, ponieważ ratusz był wciśnięty pomiędzy dwie kamienice, które nie były z nim związane funkcją siedziby władz. Ratusz został wybudowany w latach 1824-1825 przez Jakuba Kubickiego – twórcy warszawskiego Belwederu.
Jedną z tych kamienic (północna), w których ramionach ukrył się pierwotny ratusz, był budynek mieszkalny. Dokumentacja zdjęciowa pokazuje, że istniała już przed 1813 r.
Drugi dom od strony południowej, jest nieco późniejszy. Był niższy,

Potrzeby rozwijającego się ratusza wywołały konieczności jego rozbudowy. Idea aneksji i zaadoptowania tych dwóch kamienic powstała w 1832 roku . W XX w. dobudowano piętro do niższej z kamienic i powstał obecny kompleks budynków ratusza.
Obecny ratusz zastąpił wcześniejszy gotycki z niewysoką wieżą z XV w. Był siedzibą ówczesnej władzy, przez wiele wieków pełnił funkcję administracyjne, handlowe i sądownicze. Mieściło się w nim biuro burmistrza, sąd wójtowski, siedziba straży miejskiej. Przy ratuszu znajdował się pręgież do wymierzania kary od chłosty do kary śmierci.

Pierwszy ratusz był budynkiem piętrowym, do którego od strony zachodniej przylegała wieża. Wieża stanowiła punkt obserwacyjny, gdzie stacjonował ogniomistrz (odpowiednik dzisiejszego strażaka).
Ratusz stary, gotycki ze względu na stan techniczny został rozebrany w 1817 r.

W Płocku, podobnie jak w innych miastach okresu średniowiecza pośrodku miasta znajdował się plac targowy. Płocki plac ukształtowany został za panowania księcia Bolesława II Mazowieckiego. Wokół rozlokowane były oberże, kramy bogatych kupców i zajazdy. W miejscu tym tętniło również ówczesne życie kulturalne miasta. W Płocku pojawiały się przyjezdne trupy teatralne. Koncentrowało się również życie handlowe i towarzyskie. W obrębie placu wznoszono najbogatsze domy, sklepy, oberże, cukiernie, resursy. Jednak większość domów tego okresu była drewniana, zaś ulice pokryte drewnianymi belkami. Ten typ zabudowy sprzyjał powstawaniu pożarów.

Warto przypomnieć, że 23 września 1831 roku w Płocku odbyło się ostatnie posiedzenie Sejmu Królestwa Polskiego. Na pamiątkę tego wydarzenia w ratuszu została zbudowana w 1966 r. Sala Sejmowa, w której wmurowano tablicę pamiątkową. Natomiast w Sali Tradycji wyeksponowano m.in.: Sztandar Miasta Płocka z 1966 roku, Laskę Przewodniczącego Rady Miasta, Dyplom Honorowego Obywatela Miasta Płocka dla Józefa Piłsudskiego, portret twórcy hejnału płockiego ks. Kazimierza Starościńskiego. Wśród eksponatów znaleźć również można Krzyż Walecznych „Za bohaterską obronę Płocka w wojnie polsko-bolszewickiej w sierpniu 1920 r.” nadany 20 kwietnia 1921 roku przez Naczelnika Państwa Polskiego Józefa Piłsudskiego. Nie jest to jednak oryginalne odznaczenie z 1920 roku.
Na zewnętrznej elewacji budynku ratusza, tuż przy głównym wejściu, umieszczono tablicę pamiątkową dotyczącą bohaterskiej obrony Płocka.
Wejścia do ratusza strzegą dwa lwy, które przywieziono do Płocka w 1966 roku z miejscowości Bronowo Zalesie k. Płocka, gdzie przez długie lata zdobiły posiadłość rodową Dziewanowskich.
Początkowo w Płocku strzegły alejki spacerowej (między Wieżą Zegarową a pałacem biskupim) później ustawione były przy wejściu do domu Pod Opatrznością (Biblioteka im. Zielińskich TNP, pl. Narutowicza 2).
Codziennie o godz. 12.00 i 18.00 z wieży ratusza rozlega się płocki hejnał grany przez trębacza. Po hejnale o godzinie 12.00 na wieży ukazują się figury Władysława Hermana i Bolesława Krzywoustego, prezentujące scenę pasowania Bolesława Krzywoustego na rycerza.

Skupimy się teraz nad historią kamieniczek, które można zobaczyć wokół placu przed ratuszem. Zapoznamy się również ze zmianami wyglądu samego placu.
To za chwileczkę. Spójrzmy jeszcze raz na ratusz.

27/05/2024

Dzień dobry, cześć.
Witam wszystkich z błękitnym niebem i gorącym słońcem.
Wjazd do miasta był ograniczony. Nie chodzi o wprowadzanie limitów. Przyjazd i wwiezienie na teren miasta towarów był związany z obciążeniem fiskalnym. Opłatę można było wnieść w rogatkach.

Rogatka to mały parterowy albo dwukondygnacyjny budynek, stawiany przy głównym trakcie komunikacyjnym prowadzącym do miasta.
W rogatkach funkcjonowały skarbowe władze miejskie, które zajmowały się poborem opłat celnych i drogowych. Pełniły również funkcję wartowni. Od 1836 r. były wynajmowane osobom prywatnym na cele mieszkalne, gospodarcze.

Rogatki budowano na granicy miasta i stawiano je parami po obu stronach drogi. Pomiędzy nimi ustawiano zamykającą przejście ruchomą barierę. Budowanie rogatek rozpoczęto w drugiej połowie XVIII wieku. Było to w czasach dynamicznego rozwoju miast.

W roku 1817 budowniczy rządowy Jakub Kubicki przy pomocy Ludwika Mahna, który w latach 1807 - 1824 był budowniczym województwa płockiego, sporządził plan upiększenia Płocka i zaprojektował umieszczenie budynków rogatkowych u wylotów dróg prowadzących do rozszerzającego się w swym terenie miasta.

Rogatki płockie wzniesione zostały w latach 1824-27. O kierowniczej i twórczej roli Kubickiego w ich budowie decyduje porównanie z warszawskimi, których niewątpliwie był także autorem. Wybudowane zostały w stylu klasycystycznym. Podobne, wykonane w tym stylu rogatki można zobaczyć w Kaliszu i w Warszawie.
Nazwy zawdzięczają głównym szlakom komunikacyjnym.
W tym samym czasie powstała również rogatka nadwiślańska, ale autor nie jest znany.

Rogatki Bielskie

Plan Płocka z 1922 r. lokalizuje je w miejscu obecnego pasa zieleni u zbiegu ul. Bielskiej i Jachowicza. Były to budynki dwukondygnacyjne z czterospadowym dachem, zbudowane na planie prostokąta. Nieznana jest konkretna data powstania budynków, ale analiza dokumentów archiwalnych pozwala na przypuszczenie, że powstały przed 1824 r.
W czasie kiedy umożliwiano wynajem części pomieszczeń na potrzeby mieszkaniowe, gospodarcze w rogatce mieszkał Ignacy Sobański, Oprócz mieszkania w rogatce mieścił się sklep Czuka Hersza, w przybudówce kuźnia Piotra Malinowskiego, sklep i herbaciarnia Szlamii Wióra, gdzie oprócz herbaty sprzedawano piwo.
Różne opracowania podają różne daty likwidacji rogatek. Jeszcze plan miasta z 1936 r. opisuje ich istnienie.
Oczywiście stan techniczny zmieniał się na niekorzyść. Z pewnością można powiedzieć, że istniały jeszcze w 1940 r. i najprawdopodobniej zostały zniszczone przez Niemców w czasie II wojny światowej. To jedyne rogatki, z wymienianych najczęściej, które nie dotrwały do czasów obecnych.

Rogatki Płońskie

Rogatki istniejące do dnia dzisiejszego, Nie są zbyt okazałe, jednoizbowe. Zlokalizowane są w bramie byłej jednostki wojskowej od strony Al. Kilińskiego. W jednej z nich mieści się Bar ROGATKA, a w drugiej obecnie pustej, mieścił się punkt ksero. Obecnie jest to brama wjazdowa do Zespołu Oświatowo-Konsultacyjnego "Profesor".
Zostały wybudowane podobnie jak pozostałe pary rogatkowe w I połowie XIX w. (1825 r.) na planie zbliżonym do kwadratu, jako ostatnie.
Rogatki były przebudowywane. Przed I wojną światową budynek rogatki południowej tzn. tej, w której znajduje się lokal gastronomiczny, został zaadaptowany w jakiejś części na kaplicę prawosławną. Budynek nie zmienił swojego kształtu, zmianie uległ tylko dach, ponieważ wybudowano na nim wieżyczkę z umieszczonym w niej dzwonem. Z tyłu wybudowano schody, które prowadziły do sąsiedniego budynku, w którym właściwie mieściła się wspomniana kaplica. Była to Kaplica pw. Św. Piotra i Pawła.
Po opuszczeniu Płocka przez wojska carskie, budynek nie był wykorzystywany. Dopiero w marcu 1920 r. władze Płocka zdecydowały się na rozbiórkę wieżyczki. Przywrócono pierwotną funkcję rogatek jako miejsce poboru opłat. W jednej z nich funkcjonował sklep Jaroszka (kim był, nie wiem).
Budynki pozostawały w administracji miasta do II wojny światowej, w latach 30-tych XX w. pełniły funkcję budynków użyteczności publicznej. Po II wojnie światowej zostały zabrane z administracji miejskiej i wpisane jako część koszar wojskowych i służyły celom wartowniczym, a potem były siedzibą żandarmerii wojskowej.
Rogatka południowa w latach 50-tych XX w. została powiększona i bryła ta przetrwała do dzisiaj.
Jednostka wojskowa została zlikwidowana, podobnie jak wiele innych.

Rogatki Warszawskie / Wyszogrodzkie

Najbardziej okazałe rogatki w mieście. To budynki na planie prostokąta, dwukondygnacyjne z podpiwniczeniem. Powstały w latach 1816-1819, czyli I połowa XIX w. Zostały wyposażone w portyk wgłębny wsparty 4 kolumnami jońskimi.
Oprócz pomieszczeń zajmowanych przez poborców podatkowych, funkcjonowały w nich lokale usługowe i mieszkalne - podobnie jak w Rogatkach Bielskich. W latach 20 XX w. istniał tutaj sklep spożywczy prowadzony przez Józefa Wójcika, później przejęty przez Kinalskiego.
Przy budynku, w którym działał sklep, była przybudówka, zbudowana jeszcze przed I wojną światową. która stała się kością niezgody pomiędzy magistratem i 4 Pułkiem Strzelców Konnych Ziemi Łęczyckiej. Obie strony chciały zyskać do niej prawa, udało się to 4 Pułkowi.
Budynki rogatek praktycznie nie uległy żadnym zmianom od chwili ich wybudowania. Obecnie w jednym i drugim budynku znajdują się pomieszczenia użyteczności publicznej.

Rogatki Dobrzyńskie

Zostały wybudowane ok. 185 r., przy ul. Kazimierza Wielkiego, na planie zbliżonym do okręgu,. To rotundy z łukowatymi wnękami Są to budowle dwukondygnacyjne od frontu ozdobione kolumnami. Oprócz biura poborcy, znajdowało się jego mieszkanie i inne lokale usługowe.

Rogatki Nadwiślańskie

Była to w zasadzie rogatka, ponieważ stanowiła 1 budynek Wzmianka w dokumentach archiwalnych datuje jej powstanie w 1824 r. Opisy wskazują, że był to budynek jednoizbowy, z dwoma oknami.
Pełniła funkcję odwachu. Budynek stanowił punkt graniczny dla podróżujących transportem rzecznym.

Wszystkie opisane rogatki były wymienione w tym samym dokumencie i każde z nich zasługują na uwagę i pamięć.

21/05/2024

Dzień dobry, cześć.
Witam wszystkich z błękitnym niebem i gorącym słońcem.
Kolejne 2 zakony męskie w tym poście

Zakon Św. Franciszka z Asyżu

Potocznie są nazywani Franciszkanami, ale założyciel nazywał i chciał, żeby zakonników określać mianem „bracia mniejsi”.
Czasy, w których żył Św. Franciszek wyraźnie dzieliły ludzi na bardzo bogatych i bardzo biednych; na tych, którzy mają coś do powiedzenia i na tych, których zdanie się nie liczy; na ważnych i nieważnych; podsumowując: na większych i mniejszych.
Św. Franciszek chciał, aby wyznający stworzoną przez niego regułę zakonnicy służyli wszystkim ludziom i zachowywali się tak jak Bóg, który zszedł na powierzchnię ziemską, aby służyć człowiekowi.
Św. Franciszek zrezygnował z wygodnego życia, które zapewniał mu bogaty ojciec. Dużo czasu spędzał w samotności z Bogiem, odkrywszy Jego tajemniczą obecność w pobliskich kościołach. Przełamał bariery i zaczął służyć trędowatym.
Przemiana młodego człowieka była zauważalna. Niedługo pojawili się pierwsi ludzie, którzy chcieli żyć tak, jak on.
W 1209 r. zakonnicy udali się do Rzymu, by prosić papieża Innocentego III o uznanie tego nowego sposobu życia, było 12 wyznawców tego sposobu życia.
Papież przychylił się do ich prośby, uznając tym samym obecność braci mniejszych w Kościele. Oficjalny tekst reguły został zatwierdzony dopiero przez następcę Innocentego III, papieża Honoriusza III w 1223 r.
Nowy zakon dynamicznie się rozwijał, przed śmiercią Franciszka wspólnota liczyła prawie pięć tysięcy braci.
Szybko przyrastająca liczba wyznawców, spowodowała powstawanie różnic w działalności poszczególnych grup zakonnych, ponieważ nie dało się jednolicie zarządzać tak liczną grupą, stworzyć jednakową strukturę. W związku z tym z czasem powstawały odłamy franciszkańskie, które szanowały i realizowały regułę, ale wprowadzały zmiany, w swojej działalności i dla odróżnienia przybierały różnej barwy habity.
I tak, z biegiem lat powstały trzy niezależne od siebie zakony:
Zakon Braci Mniejszych Konwentualnych, habit: szary, czarny, Zakon Braci Mniejszych, habit brązowy (Reformaci, Obserwanci, Bernardyni), Zakon Braci Mniejszych Kapucynów, habit brązowy.

Wcześniejsze różnice, dziś nie wydają się już tak istotne. Wszystkich natomiast łączy jedno pragnienie – by realizować w życiu rady ewangeliczne, co widać dzięki białemu sznurowi z trzema węzłami, który jest znakiem rozpoznawczym wszystkich naśladowców św. Franciszka.

Reguła i życie

„Reguła i życie braci mniejszych polega na zachowywaniu świętej Ewangelii Pana naszego Jezusa Chrystusa przez życie w posłuszeństwie, bez własności i w czystości.
Priorytetem misji franciszkańskiej, która zbiega się z najgłębszymi pragnieniami Boga względem każdego człowieka, jest pokój.
Bracia bez uprzedzeń i osądów, z wyrozumiałością i czułością, mają wsłuchiwać się w każdego człowieka, w jego historię i doświadczenie, w jego radości i smutki.
Podsumowując, możemy powiedzieć, że najważniejsze są dla nas relacje.

Zakon Kaznodziejski Dominikanów

Charyzmat
15 sierpnia 1217 św. Dominik rozesłał z Prouille pierwszych braci. Po wezwaniu Ducha Świętego powiedział braciom o swoim pragnieniu. Ponieważ było ich niewielu, rozchodzili się bez nadziei ponownego spotkania zadając sobie pytanie: “Co będziemy robić w Paryżu, Bolonii czy Rzymie?”. W odpowiedzi usłyszeli: “Głosić, studiować i zakładać klasztory”.

Według św. Dominika słowo Boże powinno się głosić całym sobą. Postawę tę potwierdza bardzo popularna w zakonie dewiza, która wyraża samą istotę duchowości dominikańskiej: contemplata aliis tradere — nauczać innych tego, w czym jest się samemu zakorzenionym poprzez kontemplację.

W korzeniach duchowości dominikańskiej leży także świadomość, że głoszenie Ewangelii i rozwój Kościoła nie jest celem samym w sobie. Szacunek dla człowieka, współczucie dla jego duchowej biedy i troska o jego zbawienie to najbardziej charakterystyczne cechy postawy apostolskiej.

Szczególne miejsce w duchowości dominikańskiej zajmuje nauka i studiowanie w duchu prawdy. Poszukiwanie jej należy do głównych zadań zakonnika, a powinno prowadzić do określonego celu. “Nasze studiowanie – powiadają pierwotne konstytucje zakonu — przede wszystkim i z całą żarliwością do tego ma zmierzać, abyśmy duszom bliźnich mogli być pożyteczni”.

Mimo to we wspólnocie, która się nazywa „zakonem głosicieli słowa Bożego” (Ordo Praedicatorum), wcale nie wymienia się głoszenia słowa jako pierwszego zadania zakonu. Konstytucje zakonne paradoksalnie wymieniają je nawet na miejscu ostatnim: „Wśród elementów stanowiących życie dominikańskie najważniejsze to życie wspólne, odprawianie liturgii oraz modlitwa prywatna, wypełnianie ślubów, nieustanne zgłębianie prawdy i posługa apostolska”. Uroczyste i wspólne odprawianie liturgii ma być jednym ze szczególnych zadań naszego powołania.

W czasie jednej ze swoich urzędowych podróży Dominik spotkał albigensów i wdał się w całonocną dyskusję z jednym z nich, próbując przekonać go do powrotu do wiary katolickiej. Po tym jak człowiek ten wyrzekł się herezji w Dominiku poczęła kiełkować idea wędrownego teologa-kaznodziei.
W ten sposób dwa elementy miały w przyszłości znaleźć się u podstaw nowego zakonu. Po pierwsze, miało to być apostołowanie w ubóstwie, postach i wyrzeczeniu. Po drugie – głoszenie w drodze, od wsi do wsi, od miasta do miasta, aby nie czekać na ludzi szukających Boga, ale samemu ich odnaleźć.
Dominikanie w historii Kościoła
Zacząć wypada od Matki Bożej, która co prawa nie była Dominikanką, ale od samego początku opiekowała się braćmi, ci zaś propagowali odmawianie różańca jako skuteczną modlitwę i formę medytacji nad życiem Chrystusa. Inną patronką zakonu jest Maria Magdalena, to ona pierwsza ogłosiła Zmartwychwstanie Jezusa.

Szczególne miejsce w posłudze ewangelizacyjnej zajmowały klasztory mniszek dominikańskich. Dominik, zanim powołał braci, założył klasztor dla nawróconych przez siebie kobiet. Dziś Dominikanki znane są ze skutecznej modlitwy, szczególnie za małżeństwa starające się o dzieci (św. Dominik jest patronem kobiet w ciąży). Pisząc o siostrach, nie można zapomnieć o świętej mistyczce, Katarzynie ze Sieny. Jej listy do papieża były pełne mocy, podobnie jak kazania Savonaroli, kontrowersyjnego reformatora z Florencji.
Savonarol - włoski Dominikanin, florencki reformator religijno-polityczny. Przez Kościół katolicki uznany, pod koniec XV wieku, za heretyka i schizmatyka, skazany na śmierć przez powieszenie, a następnie spalony na stosie. Był krytykiem papieża i grzechu.

Teraz przerwa od tematu rozwoju duchowo-religijnego. Pewnie kiedyś pojawi się. Wracamy do historii Płocka, atrakcji turystycznych i ciekawych miejsc.

18/05/2024

Dzień dobry, cześć.
Witam wszystkich z błękitnym niebem i gorącym słońcem.
W wielu miejscach w Polsce historycznie, a także współcześnie widać wpływy, działalność, osiągnięcia zakonników zakonów męskich czy żeńskich. Jeśli nawet w samym mieście nie był wybudowany klasztor, to otrzymane przez włodarzy wsie, pola uprawne, zakładane miejsca pracy były nacechowane działalnością zakonników, musem łożenia na ich utrzymanie. Oczywiście pewnie nie wszystkie zakony były obdarzone wsiami służebnymi, nie wszystkie prowadziły działalność rozwojowo-gospodarczą. Zakony różniły się rodzajem działalności. Wspólnym mianownikiem było szerzenie religii i rozwój duchowy człowieka. Pozostałe działalności były wartością dodaną.
W Płocku swoją działalność prowadzili Franciszkanie - Ojcowie, Reformaci, Benedyktyni, Jezuici, Dominikanie.
Benedyktyni
Dzieło zakonne rozpoczął Św. Benedykt w VI w. w Subiaco i Monte Cassino. Przetrwało do tej pory, choć nie uniknęło zawieruchy historycznej. Początkowo reguła zakonna łączyła mnichów jednego klasztoru i brakowało założeń nadrzędności pomiędzy klasztorami. Wszystkie klasztory miały pełną autonomię i w ramach reguły tworzyły swoje zasady. W XIX w. powstała luźna federacja zakonna, która uznawała tę autonomię poszczególnych opactw, ich lokalną tradycję, zwyczaje i historię.
W średniowieczu nie używano nazwy 'Benedyktyni", lecz określano zakon monastycznym. Żródłem są określenia opisujące mnichów jako tych, którzy wycofują się z części życia społecznego i zajmują się życiem w zakonie i starają się zjednać Boga na własność.
Benedyktynów nazywano "czarnymi mnichami" od koloru ich habitów. Podobnie Cystersów nazywano 'mnichami szarymi", a Kartuzów i Kamedułów "mnichami białymi".
Słowo Benedyktyni wprowadził w 1579 r. ks. Piotr Skarga tłumacząc "Żywot św. Wojciecha"
Reguła Św. Benedykta „Niechaj nic nigdy nie będzie ważniejsze od Chrystusa”
Okres fundacji benedyktynów w Polsce rozpoczyna się w X w., a trwa aż do końca XIII w. Za panowania Chrobrego funkcjonowały już pierwsze klasztory: w Poznaniu, Międzyrzeczu, Łęczycy, nie wykluczona jest obecność na Wawelu w Krakowie. Być może jeszcze wcześniejszą metrykę, sięgającą przed 1000 r. ma opactwo św. Marcina na Ostrowie Tumskim we Wrocławiu.
Druga fala Benedyktynów napłynęła do Polski po 1039 r. za czasów Kazimierza Odnowiciela i Bolesława Szczodrego. Prowadzono pracę nad wzmocnieniem każdego biskupstwa opactwem benedyktyńskim. I tak opodal Gniezna stanęło opactwo mogileńskie, opodal Poznania — lubińskie, obok Krakowa — tynieckie. Królewskie nadania wyznaczały zarazem tereny duszpasterskie, a nawet misyjne. Podobnie z takiego nadania nad brzegami Wisły stanęły trzy opactwa: Tyniec, Sieciechów i Płock.
Kolejnym sposobem zakładania opactw były wpływy możnowładców zewnętrznych wewnętrznych. Tak powstało opactwo na Pomorzu - Słupia i prepozytura św. Jakuba w Szczecinie, na Śląsku. Za sprawą miejscowych Piastów, czescy Benedyktyni z Opatowie założyli kolonie w Krzeszowie i na Legnickim Polu.

Jezuici
Towarzystwo Jezusowe to zakon w Kościele katolickim, założony przez św. Ignacego Loyolę (1491-1556), a zatwierdzony przez papieża Pawła III w 1540 r.
Rozwój Towarzystwa nastąpił niezwykle szybko przysparzając wiele dobra Kościołowi, szczególnie po Soborze Trydenckim.
Jezuici od początku swego istnienia doceniali znaczenie pracy z młodzieżą i zakładali coraz to nowsze szkoły, które na tle epoki cechował wysoki poziom. Siecią swych placówek pokryli nie tylko Europę, ale podążyli także na inne kontynenty.
Ideałem jezuickim stało się hasło: „Od każdego według jego możliwości, każdemu według jego potrzeb.”
Rozchodząc się na cały świat Jezuici położyli zasługi w dziedzinie językoznawstwa, opracowując dla potrzeb misjonarzy gramatyki, m.in. języków: japońskiego, chińskiego i sanskrytu. Zakon wydał uczonych we wszystkich gałęziach wiedzy, wielkich teologów, doktorów Kościoła [Piotra Kanizego i Roberta Bellarmina], 44 świętych, wśród nich Polacy: Andrzej Bobola, Melchior Grodziecki i Stanisław Kostka oraz 137 błogosławionych.
Do Polski Jezuitów sprowadził kard. Stanisław Hozjusz w 1564 r. do Braniewa, otworzyli tutaj pierwsze w kraju seminarium duchowne. Dalszy rozwój placówek nastąpił szybko.
Jezuici zakładali szkoły w centrach życia politycznego i kulturalnego. W XVII i XVIII wieku ponad 60 kolegiów jezuickich, których koroną była Akademia Wileńska, stanowiło większość szkolnictwa wyższego i średniego w Polsce.
Ubogacili niezmiernie rodzimą literaturę religijną.
W XVII w. stworzyli polską szkołę życia wewnętrznego . Podnieśli na wyższy poziom nie tylko nauki teologiczne, ale również wiedzę świecką.
Oczywisty jest wkład jezuitów w odrodzenie kultury polskiej w epoce Oświecenia.
Poza szkolnictwem i pracą naukową jezuici prowadzili misje ludowe, którymi rychło objęli cały kraj podnosząc w ten sposób zarówno moralność, jak i kulturę religijną w szerokich masach społeczeństwa. Misje trwały zazwyczaj po kilka tygodni i były wypełniane bogatym programem duszpasterskim. Na kazania i nabożeństwa gromadzono osobno dzieci, młodzież i dorosłych: uczono katechizmu i pieśni religijnych.
W 1773 r. papież Klemens XIV, pod naciskiem wrogich Kościołowi i Towarzystwu dworów burbońskich, rozwiązał zakon. Dekret kasacyjny nie został jednak ogłoszony na ziemiach wcielonych do Imperium Rosyjskiego w pierwszym rozbiorze Polski, tam też kontynuował zakon swą działalność do chwili przywrócenia go w 1814 r. Towarzystwo Jezusowe działa nieprzerwanie po dziś dzień, przybliżając ludziom sposób życia, który św. Ignacy określał jako: Na wyższą chwałę Boga.
c.d.n.

11/05/2024

Dzień dobry, cześć.
Witam wszystkich z błękitnym niebem i gorącym słońcem.

Kończę tym postem opisywanie nekropolii płockich. Pozostaję w kręgu tematyki uduchowionej, ponieważ będę opisywał działalność zakonów. To za chwilę.

Cmentarz Żydowski tzw. stary w Płocku znajdował się przy ul. 3 Maja, koło współczesnego internatu Liceum Ogólnokształcącego im. Władysława Jagiełły. Można go znaleźć na Planie miasta Płocka z 1922 roku.
Stary Cmentarz Żydowski w Płocku został założony około 1570 roku. Miał powierzchnię 1,8 ha. Ostatni znany pochówek odbył się w 1850 roku.
Został całkowicie zniszczony przez Niemców w okresie okupacji podczas II wojny światowej. Macewy wykorzystali do brukowania ulic.
W czasie likwidacji odkopano grób rabina Zysze Płockera. Szczątki rabina owinięto tałesem (szalem liturgicznym dorosłych mężczyzn) i razem ze sprofanowanymi rodałami (ręcznie spisanym na pergaminie tekstem Tory) pochowano na Nowym Cmentarzu Żydowskim przy ul. Mickiewicza.
Po 1945 r. teren przeznaczono na cele budowlane. Obecnie znajduje się tu park oraz wspomniany internat Liceum Ogólnokształcącego im. Władysława Jagiełły. Jedyną pozostałością po cmentarzu jest mur, będący fragmentem historycznego ogrodzenia, zachowany się przy przejściu dla pieszych od ul. 3 Maja do ul. Padlewskiego.
W 2018 r. młodzież z Zespołu Usług i Przedsiębiorczości w ramach Szkoły Dialogu wykonała mural upamiętniający cmentarz.

Nowy Cmentarz Żydowski w Płocku znajduje się przy ul. Mickiewicza 19.
Jego pierwotna powierzchnia wynosiła 3,2 ha. Nekropolia została ograniczona, część została przeznaczona na na utworzenie stadionu miejskiego, ulicy Mickiewicza, a część pozostała terytorium cmentarza zostało zamknięta i ogrodzona z trzech stron metalowym płotem oraz murem.
Cmentarz został założony w 1845 roku. Podczas II wojny światowej został zdewastowany przez Niemców. Macewy wykorzystano do brukowania chodników oraz do budowy schodów prowadzących ze Wzgórza Dominikańskiego nad Wisłę.
Ostatni pochówek odbył się w 1968 roku. W październiku 1946 r. przeniesiono tu ciała 25 Żydów zamordowanych przez Niemców w Imielnicy 28 lutego 1941 r.; pochowano ich w grobie masowym.
W 1949 r. wzniesiono na nekropolii pomnik ku czci pomordowanych w niemieckich nazistowskich obozach zagłady.
W 1983 r. z inicjatywy Związku Religijnego Wyznania Mojżeszowego zostały przeprowadzone prace porządkowe, odnowiono także ogrodzenie i bramę. Z fragmentów porozbijanych macew utworzono lapidarium (miejsce przechowywania okazów).
Zachowało się około 10 nagrobków, z których najstarszy pochodzi z 1889 roku. Jest to pomnik Blumy Neumark z d. Königsberger – jedyny zachowany sprzed zagłady. Macewy wykonano z granitu, piaskowca i betonu. Zachowały się inskrypcje nagrobne w języku hebrajskim, jidysz i polskim.

Oczywiście cmentarzy w Płocku jest dużo, podobnie jak w innych miastach. Każdy niesie swoją historię. Można zobaczyć na wielu pomniki poświęcone wydarzeniom historycznym. Badajmy nekropolie. To one łączą w sobie historię ludzi, grup narodowościowych, historię jako taką.

10/05/2024

Dzień dobry, cześć
Witam wszystkich z błękitnym niebem i gorącym słońcem.

Kolejna dawka wiedzy o nekropoliach w Płocku. Smutne ale prawdziwe.

Cmentarz Garnizonowy

Cmentarz przy ulicy Norbertańskiej 25 założony został pod koniec XIX wieku przez Rosjan. Nekropolia zajmuje powierzchnię 0,70 ha, W tym miejscu w latach 1914-1918 Niemcy grzebali żołnierzy wszelkich armii.
Pochowani są tu żołnierze polscy, rosyjscy, niemieccy. W tej nekropolii znajduje się 50 mogił pojedynczych oraz mogiły zbiorowe. Najstarszy z grobów pochodzi z 1902 roku. Złożono w nim prochy wachmistrza Pułku Ukraińskiego Skubajewa, zmarłego w 1902 r.
Po zajęciu miasta żołnierze niemieccy pochowali tutaj około pięćdziesięciu swoich żołnierzy, którzy zmarli z ran w płockich szpitalach po bitwie przasnyskiej. Z tego okresu zachował się częściowo zniszczony (po 1945) pomnik z białego marmuru. Został on poddany renowacji i wzmocnieniu w 2012.
W pobliżu bramy głównej znajduje się zbiorowa mogiła, w której złożono prochy poległych obrońców Płocka z 1920.. Na pamiątkowej płycie znajduje się napis: Bohaterom poległym za wolność Ojczyzny – 18 VIII 20.

Oprócz żołnierzy innych oddziałów poległych w latach 1939 roku pochowano tu również żołnierzy i oficerów 4 Pułku Strzelców Konnych i 8 Pułku Artylerii Lekkiej.

Cmentarz, szeregi krzyży to symbol walki o wolność i wyraz bohaterskiej śmierci poległych Polaków. Od roku 2001 znajduje się tu również mogiła dwóch powstańców styczniowych 1863 roku, których prochy ekshumowano i przeniesiono z ulicy Kościuszki.

Dużą wartość artystyczną przedstawiają groby oficerów carskich, w tym trzech generałów, kilku pułkowników i oficerów, wykonane z granitu bądź z żeliwa i zachowane w dość dobrym stanie.

W 1986 roku zmodernizowano i wyremontowano ogrodzenie oraz bramę, przy której umieszczono tablicę z napisem: Cmentarz 1914–1939 i dwa stylizowane miecze.

c.d.n.

09/05/2024

Dzień dobry, cześć.
Witam wszystkich z błękitnym niebem i gorącym słońcem.
Teraz przedstawię kolejne płockie nekropolie.

Cmentarz Starokatolickiego Kościoła Mariawitów

Został założony w 1906 r. przy ul. Norbertańskiej. Zajmuje powierzchnię 0,55 ha. Teren pod cmentarz został zakupiony notarialnie od Adolfa Blumberga za 500 rubli. Całość wpłaciła Feliksa Kozłowska.
W 1995 na cmentarzu znajdowało się ponad 200 mogił biskupów, kapłanów, sióstr zakonnych i parafian. Mogiły (w tym wiele ziemnych), ułożone są w rzędach, mają proste metalowe krzyże i skromne tablice nagrobne.
Jako pierwsza spoczęła na tej nekropolii siostra zakonna Marianna Bernarda Lewandowska (7 maja 1906 r.). Można również zobaczyć grób matki Mateczki Kozłowskiej siostry Anny M. Hortulanej z Olszewskich Kozłowskiej (1839-1921) oraz lubelskiej hrabiny siostry Iluminaty Marii Nowakowskiej (1868-1924).

Cmentarz Ewangelicko-Augsburski w Płocku

Cmentarz położony w sąsiedztwie Domu Technika PKN Orlen. Zajmuje powierzchnię 2 ha. Cmentarz został założony w XIX wieku.
Najstarszy czytelny napis nagrobny pochodzi z 1836 roku i należy do Johanna Carla Hewelke (ur. 1771 r. w Toruniu, zm. 1836 r. w Płocku) - proboszcza parafii ewangelickiej w Płocku, późniejszego superintendenta oraz przewodniczącego Konsystorza. W nekropolii znajduje się wiele zabytkowych grobowców i rzeźb, reprezentujących różne style, a wśród nich::
- grobowiec rodziny Kunkel z Drobina, na piaskowcowym cokole, wykonany z żeliwa w stylu neogotyckim; spoczywają tu Paweł (+1856) i jego synowie August (+1858), Jan (1863), Hugo (+1888), Robert (+1897) i Eugeniusz (+1908);
- pomnik nagrobny Jana Kessela (1844-1925) i Amalii Kessel (1853-1932) wykonany z piaskowca, bezstylowy,
- płyta nagrobna ku czci Władysława Sztromajera (1861-1933), pierwszego prezesa Rady Miejskiej miasta Płocka w odrodzonej Polsce, działacza PSS,
- płyta nagrobna Ferdynanda Otmarsztajna (1852-1901), członka Sądu Okręgowego Płockiego.
- współczesny nagrobek poświęcony Ludwikowi, Franciszce, Janinie Boetzel oraz żołnierzom Armii Krajowej.
Grobów w sumie jest kilkaset, współczesne należą do rzadkości. Na cmentarzu są pomniki odlewane z żeliwa, pochodzące z płockiej odlewni prowadzonej przez Izydora Sarnę. Jest to jedyny cmentarz, gdzie znajdują się grobowce z napisami w języku polskim, niemieckim, rosyjskim i francuskim.

Cmentarz Parafii Przemienienia Pańskiego w Płocku

Cmentarz prawosławny w Płocku przy ulicy Norbertańskiej 25.

Cmentarz zajmuje powierzchnię 1,47 ha. Zarówno cmentarz, jak i kaplica pod wezwaniem św. Michała Archanioła znajdują się w wykazie obiektów zabytkowych miasta.
Powstanie cmentarza wiązało się z pojawieniem się w latach 30. XIX w. w Płocku urzędników carskich po upadku powstania listopadowego. Pierwsze pochówki odbyły się w 1842 r.
Stare płyty posiadają dużą wartość artystyczną i historyczną.

Kaplica pod wezwaniem św. Michała Archanioła
Prawosławna kaplica cmentarna należy do parafii Przemienienia Pańskiego w Płocku, w dekanacie Warszawa diecezji warszawsko-bielskiej Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego.
Kaplica mieści się na płockim cmentarzu prawosławnym przy ulicy Norbertańskiej 25. Wzniesiona została w 1870, konsekrowana 17 października 1871. Zbudowana jest na planie krzyża greckiego, murowana, jednokopułowa. Wewnątrz znajduje się drewniany, jednorzędowy ikonostas.

Ikonostas
W latach 1997–1998 wyremontowano wnętrze kaplicy, a także wymieniono pokrycie dachu i odnowiono kopułę. Nowy ołtarz poświęcono 7 listopada 1998. W latach 2007–2010 dokonano remontu elewacji.

Nabożeństwa w kaplicy (oprócz żałobnych i pogrzebowych) celebrowane są co drugą niedzielę w okresie od Wielkanocy do końca września.

Kaplicę wpisano do rejestru zabytków 17 kwietnia 1972 pod nr 954.

W 1983 płocka parafia prawosławna, której cmentarz podlega, podjęła wiele prac porządkowych, w tym wybudowanie studni.
W wyniku porozumienia część cmentarza (około 30%) objęli w użytkowanie katolicy. Mimo upływu czasu znajduje się na nim wiele dobrze zachowanych krzyży prawosławnych. Na cmentarzu mieści się grób rodziny Kiriuszynów, w którym spoczywa m.in. Aleksy Kiriuszyn (1886–1972) – nauczyciel, artysta malarz, twórca obrazów dotyczących Płocka oraz ikon.

c.d.n.

Tomasz Ogieniewski - przewodnik turystyczny Płock

03/06/2024

27/05/2024

21/05/2024

18/05/2024

11/05/2024

10/05/2024

09/05/2024

Address

Telephone

Website

Alerts

Contact The Business

Shortcuts

Share