13/05/2023
https://m.facebook.com/story.php?story_fbid=6344139885634767&id=435762639805884
รู้จักญี่ปุ่น!! Level 999 :ประเทศญี่ปุ่นผู้ว่าทุกจังหวัด มาจากการเลือกตั้งโดยตรง
(มีคำถามหลังไมค์มาถามแอดมินในฐานะคนที่เคยมาเรียนเรื่องการเมืองการปกครองท้องถิ่นโดยตรงในญี่ปุ่น แอดมินเลยสรุปคร่าวๆดังนี้)
ความรู้เบื้องต้น
1.
ญี่ปุ่นกับไทยมีระบอบการปกครองคล้ายกันคือเป็นประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์เป็นประมุข(แต่แค่ญี่ปุ่น เรียก king ว่าEmperor)
2.
หัวหน้ารัฐบาล หรือผู้ปกครองตัวจริง คือนายกรัฐมนตรี ที่มาจากเสียงข้างมากในรัฐสภา มีการเลือกตั้งทุก4 ปี
3.
ผู้ว่าราชการจังหวัด ทุกจังหวัด จะมาจากการเลือกตั้งโดยตรง ของประชาชน ญี่ปุ่น ไม่มีนายกอบจ. หรือ ผู้ว่าจากมหาดไทย เหมือนไทย แต่รวมสองตำแหน่ง ให้เป็น 1 เดียว เรียกว่า "ผู้ว่าราชการจังหวัด" มีอำนาจสูงสุดในจังหวัด และต้องเลือกตั้งทุก4ปี
4.
ดังนั้นใครอยากเป็นผู้ว่า ก็ต้องลงเลือกตั้งประชาชนจะเป็นคนตัดสินว่าจะให้ใครเป็นผู้ว่า ด้วยเหตุผลนี้ ทำให้ จังหวัดแต่ละจังหวัด ก็จะมีความโดดเด่นต่างกัน ตามสไตล์ผู้ว่า ของแต่ละที่
5.
ผู้ว่าไม่ใช่ลูกน้องนายกรัฐมนตรี แต่ นายของผู้ว่า คือประชาชน นายกรัฐมนตรี จะทำงานกับผู้ว่า และโน้มน้าวให้ผู้ว่า ทำตามด้วย มาตราการทางการคลัง เพราะส่วนกลางมีเงิน เยอะกว่า ญี่ปุ่น มีการแบ่งหน้าที่กันระหว่างรัฐบาลกลางและรัฐบาลท้องถิ่น หากเกิดความขัดแย้งกัน นายกหรือรัฐมนตรี ก็สั่งย้ายผู้ว่าไม่ได้ แต่จะใช้ศาลเป็นผู้ชี้ขาด ว่า ตามรัฐธรรมนูญและกฏหมายเกี่ยวข้อง กำหนดให้เป็นหน้าที่ใคร ดังนั้นความสัมพันธ์ ระหว่างนายกรัฐมนตรี และ ผู้ว่าราชการจังหวัด จึงไม่ใช่ความสัมพันธ์แบบเจ้านาย ลูกน้อง เพราะทั้งนายกรัฐมนตรี และผู้ว่า มี เจ้านายคือประชาชน เพราะต่าง ฝ่ายต่าง ก็ได้รับมอบอำนาจจากประชาชน จากการเลือกตั้ง
6.
การเลือกตั้งผู้ว่าของญี่ปุ่น มีมาตั้งแต่หลัง สงครามโลกครั้งที่ 2 ผ่านมา70 กว่าปี ก็ยัง ไม่มี จังหวัดไหน สามารถประกาศเป็นรัฐอิระ หรือแยกตัวออกจากญี่ปุ่นได้
7.
เหตุผลที่การเลือกตั้งผู้ว่า ไม่ก่อให้ เกิดรัฐอิสระ เพราะว่า ผู้ว่า ไม่ได้ดูแล เรื่อง ทหาร หรือการป้องกันประเทศ ผู้ว่าไม่ได้มีกองกำลัง ที่จะสามารถ กบฏต่อรัฐบาลกลาง ต่างกับยุคเก่า ที่เจ้าเมืองหรือไดเมียว มีกองกำลังของตัวเอง ดังนั้นการเลือกตั้งผู้ว่าของญี่ปุ่น จึงไม่ทำให้ ญี่ปุ่น เกิดความแตกแยก แบ่งเป็นรัฐเล็กรัฐน้อย พิสูจน์ได้จากการใช้ระบบนี้มา70กว่าปี ประเทศญี่ปุ่น ก็ยังสงบดี
8
ข้อดีของการเลือกตั้งผู้ว่าราชการจังหวัดญี่ปุ่นคือ ทุกๆ สี่ปี ประชาชน จะได้มีโอกาสกำหนดทิศทางของจังหวัดตัวเอง ประชาชน มีโอกาสได้เปรียบเทียบ ผู้ว่าของตัวเองและ ผู้ว่าของจังหวัดอื่นๆ และผู้ว่าแต่ละจังหวัดต้องแข่งขันกัน เพื่อไม่ให้จังหวัดตัวเองน้อยหน้ากว่าจังหวัดอื่น
9.
ระบบการเลือกตั้งผู้ว่าญี่ปุ่น ทำให้ คนหนุ่มสาว หรือ คนชราผู้มีประสบการณ์ในภาคธุรกิจ สามารถ เข้ามาเสนอตัว ให้ประชาชน ได้เลือกโดยตรง สร้างความคึกคักให้กับประชาธิปไตยในท้องถิ่น เช่น มีดาราตลกดังลงสมัครผู้ว่า มิยาซากิและช่วยยกระดับจังหวัด ที่ โนเนมในญี่ปุ่น ให้กลายเป็นจังหวัดที่มีชื่อเสียงในญี่ปุ่น เพราะผู้ว่าตลก อาศัยความเป็นคนดัง ของแก ที่สื่อตาม ใช้ช่องทางนั้นในการโปรโมทมะม่วง เนื้อวัว ของมิยาซากิ เป็นต้น
10.
การที่มีผู้ว่าราชการจังหวัด มาจากการเลือกตั้งของญี่ปุ่น ทั้ง47 ก็เป็นการพัฒนา และสร้างผู้นำทางการเมืองของญี่ปุ่น ทำให้คนญี่ปุ่นรู้สึกว่า หากประเทศขาดคนใดคนหนึ่งไป ก็ไม่เป็นไร เพราะ มีLeader เด่นๆ อยู่ทั่วประเทศญี่ปุ่น ที่มีผลงานดี ที่อาจเข้าสู่การเป็นผู้นำประเทศได้ เช่นกรณีของ Toru Hashimoto ทนายความดัง ของญี่ปุ่น ก็อาศัย จ. โอซาก้า เป็นสนามในการเปิดตัว ด้วยการสมัครเป็นผู้ว่าโอซาก้า และได้สร้างพรรคการเมืองใหม่จากท้องถิ่น Nippon Ishin no Kai ที่ได้ส่งนักการเมืองหน้าใหม่ๆ เข้าสู่การเมืองระดับชาติได้ด้วย และผลงานของอดีตผู้ว่าโอซาก้าคนนี้ ก็ทำให้ ประชาชนได้เห็นตัวเลือก ผู้นำใหม่ๆ ของญี่ปุ่นในอนาคต
11.
นายsusuki Naomichi ผู้ว่า ฮอกไกโด หนุ่ม ก็เป็น 1 ในผู้ว่า ที่ได้รับการจับตาว่าจะกลายเป็นนายกรัฐมนตรีในอนาคตได้หรือไม่
12
ใครเคยมาเที่ยวญี่ปุ่น จะรู้สึกว่า ทำไม ทุกจังหวัด จึง ดูเหมือนน่าเที่ยวไปหมด ไปกี่ครั้ง ก็ดูเหมือนจะยังเที่ยวไม่หมด มีที่เที่ยวใหม่ๆ โผล่มาเรื่อยๆ เหตุผล ก็เพราะว่า ทุกจังหวัด ไม่รอนโยบายส่วนกลาง ไม่สนใจ ว่า จังหวัดตัวเอง รัฐบาลกลางอยากจะโปรโมทให้นักท่องเที่ยวมาไหม ทุกจังหวัด พยายามขุดข้อดี และโดดออกไป ต่างประเทศ ไปโปรโมทตัวเอง ถ้าใครเคยไปงานท่องเที่ยวจะเห็นว่า มีจังหวัดอะไร ก็ไม่รู้มาโปรโมทเต็มไปหมด การแข่งขันกันระหว่างจังหวัด ก็ทำให้ ภาพรวมการท่องเที่ยวญี่ปุ่นมีความคึกคัก
สรุปโดย
สมต. ณ. ฮอกไกโด
(อดีตนักศึกษาคณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยฮอกไกโด)
สำหรับคนต้องการความรู้เพิ่มเติมโดยละเอียด
1.
ระบบภาษีญี่ปุ่น
https://so02.tci-thaijo.org/index.php/japanese/article/download/52013/43094
2
สรุปแบบสั้น local government
https://www.clair.or.jp/j/forum/pub/docs/m_fact_en02.pdf
3
https://www.soumu.go.jp/main_content/000295099.pdf
4
หนังสือเหมาะสำหรับคนสนใจรายละเอียดเชิงลึก
https://www.sup.org/books/title/?id=3112
Photo :
