पाऊलखुणा

29/04/2020

DIU
Another of India’s undiscovered gems, Diu was the first landing point for the Parsis when they fled from Persia. Like Goa, this was a Portuguese colony and so is still infused with Portuguese culture and architecture .The tiny island is barely 11 km long by three km wide and is guarded by beaches all around. Diu’s crowning glory is its huge fort and beauty lies in limestone cliffs, rocky coves and sandy beaches.

Plan your cute little getaway to this beautiful tiny island.

16/07/2016

भीमाशंकरच्या डोंगररांगेतील गोरखगड आणि मच्छिंद्रगड प्रसिद्ध आहेत ते त्यांच्या सुळक्यांमुळे. मर्यादित विस्तार असलेला हा किल्ला नाथ संप्रदायातील गोरक्षनाथांच्या साधेनेचे ठिकाण होता त्यामुळेच याला गोरखगड असे नाव पडले. मुंबई किंवा पुण्यातून एक दिवसात करता येणाऱ्या या किल्ल्यावर कोणत्याही लढायांचे उल्लेख नाहीत. गडाचा वापर फक्त आजूबाजूच्या भागावर देखरेखीसाठी केला जाई. मर्यादित विस्तार असूनही मुबलक पाणी आणि निवाऱ्यासाठी योग्य जागेच्या उपलबद्धतेमुळे पूर्वी नाणेघाट मार्गे जुन्नरला जातांना या गडाचा वापर मुक्कामासाठी केला जाई.

देहरी हे गोरखगडाच्या पायथ्याचे गाव. गावातून समोरच दोन सुळके दृष्टिक्षेपात येतात. लहान सुळका मच्छिंद्रगडाचा तर मोठा सुळका गोरखगडाचा आहे. गावातील विठ्ठलाच्या मंदिरात मुक्काम करता येतो. मंदिराच्या मागच्या बाजूने जंगलात जाणारी पायवाट एक ते दीड तासात गोरखगडाच्या कातळात खोदलेल्या दरवाज्यापाशी घेऊन जाते. या वाटेने गड गाठण्यास दोन तास पुरतात.

Image Source : Google

12/07/2016

चंदेरी किल्ल्यावरील गुहेच्या अलीकडे एक पडक्या अवस्थेतील शेष तटबंदी दिसते. किल्लेपणाची हीच काय ती खूण. अल्प विस्तार, पाण्याची कमी साठवणूक, बांधकामाचा अभाव मर्यादित लोकांच्या मुक्कामाची सोय, अतिशय अवघड वाट हे सारे पाहून हा किल्ला नसून एक लष्करी चौकी असावी असेच वाटते. साधारणतः तासाभराची चढण चढल्यानंतर आपण एका छोट्या माथ्यावर पोहोचतो. त्याच्या दोन्ही बाजूस दरी आहे. तेथून डावीकडे जाणारी वाट थेट गुहेपाशी घेऊन जाते. तुम्ही जर प्रथम आला असाल तर वाटाड्या नेणे उत्तम. इथल्या गुहेत ६ ते १० जणांची राहण्याची सोय होऊ शकते. जेवणाची सोय स्वतःच करावी लागते. पाण्याची सोय ऑक्टोबर शेवट पर्यंत असते पण त्याची ही शाश्वती देता येत नाही. त्यामुळे आपण पाण्याची सोय करणे कधीही उत्तमच.

Just shy of the cave on the fort lies the devastated remains of the fortification wall. These are the only remains of the fort. Insufficient space, limited water resources, no construction, scarce accommodation and difficult path make us believe that it might have been just an military outpost and not a fort. Almost an hours ascend takes us to the highest point, having a deep gorge on both sides. The left path takes us to the caves. Consider taking a guide for your first venture here. The caves can accommodate around 6 to 10 people. Prior arrangements for food have to be made ourselves. Water leves sustain until the end of October but can't ascertain that sometimes. So its better to make prior arrangements of water.

12/07/2016

ठाणे-रायगड यांच्या सीमेवर आपल्याला पेब, प्रबळ, इर्शाळगड असे अनेक किल्ले वसलेले आहेत. पण मुख्य लक्ष वेधून घेतो तो 'चंदेरी'. चढाईला अत्यंत कठीण असा चंदेरी प्रसिद्ध आहे तो त्याच्यावर वसलेल्या छत्रपती शिवाजी महाराजांच्या मूर्तीमुळे. बदलापूर- वांगणी यांच्या मधात हा किल्ला वसलेला आहे. चिंचोली पायथ्याचे गाव असून बदलापूर किंवा वांगणी स्थानकापासून चिंचोली हे गाव अर्ध्या तासाच्या अंतरावर आहे. गावातून २ वाटा किल्य्याकडे घेवून जातात. एक वाट खडकाळ आहे तर दुसरी लाल मातीतली. तेथून दोन डोंगराना सामाईक असणारी, इंग्रजी T अक्षराच्या आकाराची खाच दिसते. उजवीकडचा डोंगर म्हैसमाळचा तर डावीकडचं कातळ शिल्प म्हणजे 'चंदेरी'.

On the boundry of Thane and Raigad there are the forts of Peb, Prabalgad, Irshalgad, but the one that cathches our attention is Chanderi. Very difficult to climb is famous for the statue of Chatrapati Shivaji Maharaj situated there. The fort is situated between Badlapur and Vangani. Chicholi village is the base village and can be reached in half an hour from either Badlapur or Vangani stations. There are two ways to the fort, one is with red mud and the other is a rocky one. We can see a crack in the shape of letter T in the mountains. The hill to the right side is Mhaismal where as the one to the left is Chanderi.

11/07/2016

11/07/2016

नाशिकच्या पश्चिमेला आणि इगतपुरीच्या उत्तरेला त्र्यंबक डोंगर रांग पसरलेली आहे. याच त्र्यंबक रांगेतून जाणाऱ्या गोंडा घाटावर देखरेख ठेवण्याकरिता हरिहर आणि बसगड या किल्ल्यांची उभारणी झाली. हरिहर हा त्र्यंबक रांगेमधील प्रमुख किल्ला असून बसगड, त्रिंबकगड आणि अंजनेरी हे या रांगेतील इतर किल्ले आहेत.

Towards west of Nasik and north of Igatpuri lies the Tryambak mountain range. Through this mountain range passes the ancient trade route of Gonda ghat. To secure the route the Harihar fort and Basgad forts were built. Harihar is the prominent fort in the Tryambak range and Basgad, Tryambakgad & Anjaneri are the other forts.

08/07/2016

तिकोणा उर्फ वितंडगड - पवन मावळ भागातील अजून एक प्राचीन दुर्ग. बोरघाट चढून आल्यावर माथ्यावर असणाऱ्या कार्ले, भाजे, बेडसे, भंडारा आणि शेलारवाडी या लेण्यांच्या सुरक्षिततेसाठी लोहगड, विसापूर, तुंग आणि तिकोना या किल्ल्यांची उभारणी झाली होती. साधारणत: या परिसरातील लेणी ही बौध्द आणि हिनयान पध्दतीची असल्यामुळे हे सर्व किल्ले ८०० ते १००० या काळात बांधलेले असावेत.

Tikona Alias Vitandgad - another fort in the Pavan Maval region. After ascending the Borghat, for providing security to the caves of Karle, Bhaje, Bedse, Bhandara and Shelarvadi, forts of Lohgad, Visapur and Tikona were built. These caves are speculated to be of Buddhist and Hinyaan culture and hence the forts are assumed to be built around 800 AD to 1000 AD.

Image Source : Google

08/07/2016

शिवशाहित येतांना नारो मुकुंदानी गाजवलेल्या पराक्रमी आठवणी आजही सरसगडाने जपून ठेवल्या आहेत. या वेळीच त्यांना सरस आणि सुधागडाची सबनिशी मिळाली. पुढे या किल्ल्याची व्यवस्था भोर संस्थानाकडे होती.
(संदर्भ : साद सह्याद्रीची - प्र.के. घाणेकर)

Sarasgad still cherishes the memories of valour by Naro Mukund while being added to Swarajya. This is when he also received the title of Sabnis ( Accountant ) for Sudhagad. Further the fort was looked after by the Bhor Sansthan.
( Reference: Saad Sahyadrichi - P K Ghanekar )

06/07/2016

पवन मावळ भागातील किल्ले तुंग हा एक घाटरक्षक दुर्ग आहे. पूर्वी बोरघाटामार्गे चालणाऱ्या वाहतुकीवर नजर ठेवण्यासाठी याचा उपयोग केला जाई. या किल्ल्यावरून तिकोना, लोहगड, विसापूर तसेच पवन मावळ प्रांत नजरेत येतो.
तुंग किल्ल्याला फारसा मोठा इतिहास नाही. अदिलशाहीकडून बांधला गेलेला हा किल्ला इसवी सन १६५७ मध्ये मावळ भागातल्या इतर किल्ल्यांबरोबर स्वराज्यात दाखल झाला. १६६० मध्ये नेताजी पालकरांची नियुक्ती या भागात झाली होती. पुढे १६६५ मध्ये जयसिंग आणि दिलेरखान यांनी आपल्या स्वारीच्या वेळी या भागातली गावं जाळली होती मात्र तुंग आणि तिकोना यांचा ताबा त्यांना मिळवता आला नाही. १२ जून १६६५ पुरंदर तहानुसार, १८ जूनला कुबादखानाने हलालखान व इतर सरदारांसोबत ह्या परिसराचा ताबा घेतला.
निमुळता गडमाथा गाठण्यासाठी अरुंद वाटेवरून कराव्या लागणाऱ्या तीव्र चढाई मुळेच या गडाचे नाव कठीणगड असे ठेवण्यात आले असावे. छोट्या गड्माथ्यामुळे तासाभरातच गड पाहून होतो. तुंगवाडी मधल्या मारुती मंदिराजवळच्या वाटेने पुढे गेल्यावर गडावर जाणाऱ्या पायऱ्या लागतात. पायऱ्यांच्या वाटेत एक दगडावर खोदलेली हनुमानाची सुंदर मूर्ती आहे. थोडं पुढे गोमुखी रचनेचा दरवाजा आहे. पुढे एक गणेश मंदिर व त्यामागे खोदलेला एक खंदक नजरेस पडतात. तिथून पुढच्या वाटेने आपण बालेकिल्ल्यावर येतो. बालेकिल्ल्यावर तुंगी देवीचे मंदिर आणि त्यापुढे एक जमिनीत खोदलेली गुहा आहे. तुंगवाडीतून साधारण पाऊण तासात गडावर पोहोचता येते. स्वतः चे वाहन असल्यास तुंग व तिकोना हे दोन्ही किल्ले एक दिवसात पाहता येतात.

Situated in the Pavan Maval region, Fort Tung, is a trade route protecting fort. It used to protect the traffic on the Borghat route. It served visual surveillance over Tokona, Visapur, Lohagad and the Pavan Maval region.
Tung fort doesn't have much history to boast about. Built by Adilshahi, it was added to the Swarajya in 1657 along with other forts. In 1660, Netaji Palkar was appointed here. Further in 1665 Jaysingh and Diler Khan attacked the area and burnt down the villages but could not conquer Tung and Tikona. On 12 June 1665, according to the Purandar treaty, Kubad Khan took over the region along with others on 18 June.
Narrow and steep ascent to reach the fort might be a reason for the name Kathingad, another name to the fort. The fort being minuscule takes around an hour for the tour. The path strts with steps ascending from the Maruti temple in Tungwadi. On the way a beautiful idol of Maruti is carved in a single stone. Further there is the famous Gomukhi Darvaja, a gate so designed that cannot be directly attacked due to a curvature just before the gate. Further we come across a Ganesh Temple and see a trench behind it. The path further leads us the upper fort. It houses the temple to Tungi Mata. There is a cave dug in the ground. The journey takes around 45 minutes to reach the summit from the Tungwadi village. Private vehicle can make it feasible to see both Tung and Tikona in a days time.

06/07/2016

कर्जत जवळ "सोंडाई" नावाचा एक छोटा अपरीचित किल्ला आहे. या किल्ल्याचा विस्तार पहाता याचा उपयोग टेहळणीसाठी होत असावा. माथेरानच्या डोंगराच्या सानिध्यात असलेल्या या किल्ल्यावर फारसे अवशेष नाहीत, पण हा ट्रेक येथील निसर्ग सौंदर्यामूळे अल्हाददायक व किल्ल्यावरील १५ फूटाच्या कातळ टप्प्यामूळे थरारक होतो.

Sondai, a relatively less known popular fort in Karjat region. This fort is a part of the Matheran range. Though it does not have any structural remnants, the scenic views it offers and the final 15ft of rock patch makes it a thrilling experience. This fort was supposedly built as a watch Tower.

05/07/2016

महादरवाजा, पीर दरवाजा, परवानगीचा दरवाजा, फाटक दरवाजा, कुलूप दरवाजा, शिपाई दरवाजा आणि हत्ती दरवाजा अश्या सात दरवाजांची मालिकाच शिवनेरी गडावर आहे. हे सर्व दरवाजे एकमेकांच्या माऱ्यात आहेत. वन विभागाने या किल्ल्याची व्यवस्था अजूनतरी चांगली ठेवली आहे.
संदर्भ : मराठी विश्वकोश खंड 17 वा

Mahadarvaja, Peer Darvaja, Parvangicha Darvaja, Faatak Darvaja, Kulup Darvaja, Shipai Darvaja and Hatti Darvaja are the seven doors in the series of Shiveri. Each one of them are in vicinity of others. The Forest Department has maintained the fort in good shape.

04/07/2016

जुन्नर परिसरात अनेक किल्ले आहेत. शिवनेरी, हडसर, चावंड आणि जीवधन हे एकाच आसमंतातील चार किल्ले प्राचीन काळी नाणेघाट व माळशेजघाट या मार्गांवरील संरक्षक दुर्ग होते, पण 'शिवनेरी' च महत्व काही वेगळंच.'शिवनेरी' साक्षात शिवछत्रपतिंच्या जन्माने पावन झालेला हा गड आजही त्या आठवणी मानाने मिरवतो.

There are many forts in Junnar region. Shivneri, Hadsar, Chavand and Jivdhan are in the same range. They served security to trade routes of Naeghat and Malshejghat, though Shivneri has immense importance. 'SHIVNERI' still basks in the pomp of being the birthplace of Chatrapati Shivaji Maharaj.

02/07/2016

History gives answers only to those who know how to ask questions.

28/06/2016

”Shivaji was the greatest Hindu king that India had produced within the last thousand years; one who was the very incarnation of lord Siva, about whom prophecies were given out long before he…

02/05/2016

भटक्यांचं आणि डोंगर पर्वताचं नातं फार पूर्वीपासून चालत आलं आहे. अश्याच एका भटकंती वेड्या डोंगर-मैत्रिणीचा हा फोटो.

28/04/2016

Trek to Harishchandragad on 7th May..

Keep watching for the details.

19/04/2016

No matter where you go.. the mountains call you back.

18/04/2016

" A concerted effort to preserve our heritage is vital link to our cultural, educational, aesthetic, inspirational & economic legacies - All of the things that quite literally make us who we are."

Happy World Heritage Day!

27/03/2016

कुणकेश्वर मंदिर

26/03/2015

The bowler bowls it, Batsman strikes it and the ball goes out of the boundary line.

If we think about this incident, there is something very special about it.

The ball is bowled or stroked, there is energy in it.

Well, there is a difference though.

When the bowler bowls it, he does it so with a 'destructive' intention of getting the batsman out.

The batsman however, has a positive approach towards it. He just gives a direction to ball and gets Runs out of it.

The energy remains the same, the intention changes the results and the meaning of the energy.

I am talking about cricket, because we all are currently in a cricket fever.

We have something really important thing from History to learn from this example.

The Deshmukhs, Patils and all such authorities in our society were fighting with each other, using their energies to gain something for self.

Ch. Shivaji Maharaj just used their energies for a good Cause & the 'Swarajya' was established.

In short, we can say that, Ch. Shivaji maharaj was a very good Energy Channelizer.

गोलंदाज चेंडू टाकतो... फलंदाज तो टोलावतो आणि तो चेंडू सीमापार जातो..

नीट विचार केला तर या घटनेत एक गोष्ट लक्षात घेण्याजोगी आहे.

चेंडू फेकला जाणे आणि टोलावला जाणे दोन्ही क्रियांमध्ये ऊर्जा आहेच..

फरक एवढाच की, गोलंदाज जेव्हा चेंडू टाकतो तेव्हा तो आपली ऊर्जा फलंदाजाला बाद करण्यासाठी म्हणजेच एक प्रकारे 'विघातक' गोष्टीसाठी वापरतो..

फलंदाज तीच ऊर्जा फक्त 'योग्य दिशेने' वळवतो आणि त्यातून 'धावा जमवतो'. म्हणजेच एक प्रकारे 'विधायक' कामासाठी आपली ऊर्जा वापरतो..

ऊर्जा तीच.. पण दिशा बदलली की तिचे परिणाम आणि अर्थ दोन्ही बदलतात...

हे उदाहरण देण्याचं कारण, सध्या क्रिकेटचा ताप चढलाय लोकांना...

यावरुन इतिहासात शिकण्यासारखी गोष्ट सांगतो...

देशमुख म्हणा, पाटील म्हणा किंवा आणखी जे कोणी मिरासदार होते ते म्हणा..
सर्वजण आधीपासूनच लढत होते.. आधीपासूनच आपापली ऊर्जा खर्ची घालतच होते.. वतन मिळवीतच होते..

शिवरायांनी त्यांची हीच ऊर्जा पाहिली आणि तिला योग्य दिशा दिली... आणि त्या उर्जेतून 'स्वराज्य' उभं राहिलं...

थोडक्यात काय, शिवराय हे एक उत्तम 'Energy channelizer' होते...

#शिवराय