30/10/2023
"ประเพณีตักบาตรข้าวต้มลูกโยน" วัดพระพุทธฉาย จ.สระบุรี
สืบสานประเพณีตักบาตรเทโว วันออกพรรษา
"ข้าวต้มลูกโยน" หรือ ข้าวต้มหาง ขนมที่มีประวัติยาวนาน มีรูปแบบการห่อที่มีเอกลักษณ์ นิยมทำสำหรับเทศกาลทำบุญตักบาตรเทโว วันออกพรรษา
ข้าวต้มลูกโยน เป็นชื่อขนมอย่างหนึ่ง นิยมทำสำหรับเทศกาลทำบุญตักบาตรในวันออกพรรษา ในสมัยพุทธกาลตามที่มีกล่าวขานเป็นวันที่พระพุทธเจ้าเสด็จลงสู่โลกหลังจากเสด็จขึ้นไปจำพรรษาอยู่ในดาวดึงส์ถ้วนไตรมาส และแสดงอภิธรรมเทศนาโปรดพระมารดาในเทวโลกนั้นมาตลอดเวลา 3 เดือน เมื่อถึงวันมหาปวารณา หรือ วันออกพรรษา ตรงกับวันขึ้น 15 ค่ำ เดือน 11 คือวันสุดท้ายของการอยู่จำพรรษา ซึ่งในปี 2566 ตรงกับวันที่ 29 ตุลาคม 2566
พระพุทธเจ้าจึงเสด็จมายังโลกมนุษย์โดยเสด็จมาทางบันไดสวรรค์ลงที่ประตูเมืองสังกัสสะ อันตั้งอยู่เหนือกรุงสาวัตถี วันที่เสด็จลงจากเทวโลกนั้นเรียกกันว่า “วันเทโวโรหณะ” วันนั้นถือกันว่าเป็นวันบุญกุศล ที่สำคัญวันหนึ่งของพุทธบริษัท โบราณเรียกอีกอย่างหนึ่งว่า “วันพระเจ้าเปิดโลก”
วันรุ่งขึ้นจากวันนั้นเป็นวันแรม 1 ค่ำเดือน 11 จึงมีการทำบุญตักบาตรเทโวโรหณะ กันเป็นการใหญ่ เพื่อเฉลิมฉลองการเสด็จลงจากเทวโลกของพระพุทธเจ้า โดยพุทธบริษัทได้พร้อมใจกันใส่บาตรแด่พระสงฆ์ที่อยู่ทั้งหมดในที่นั้นกับทั้งพระพุทธองค์ด้วยโดยไม่ได้นัดหมายกันมาก่อน
แต่เนื่องจากประชาชนต่างพากันไปเฝ้าตักบาตรกันมากมาย แต่ไม่สามารถเข้าถึงพุทธองค์ได้จึงได้โยนข้าวไป อาหารเหล่านั้นก็ตกลงในบาตรของพระพุทธองค์ทั้งหมดเป็นที่อัศจรรย์ยิ่ง จึงเป็นเหตุให้ทำอาหารห่อใบมะพร้าวหรือใบเตย ห่อไว้หางเพื่อจับโยนไปได้และนำไปตักบาตรในวันออกพรรษา ซึ่งเรียกว่า ตักบาตรเทโวโรหณะ ขึ้นเป็นประจำทุกปีสืบเนื่องมาจนถึงปัจจุบัน
คำว่า “เทโว” ย่อมาจากคำว่า “เทโวโรหณะ” ซึ่งแปลว่า การหยั่งลงจากเทวโลก อันหมายถึงการเสด็จลงจากเทวโลกของพระพุทธเจ้า
สำหรับในปีนี้ประเพณีตักบาตรเทโวโรหณะ จะมีขึ้นในวันที่ 30 ตุลาคม 2566
