Zenit

Zenit Art, Editions, Tourism
(5)

Urim për Krishtlindjen me një poezi të hershme të pabotuar edhe në emër të vajzave dhe Tristanit në përvjetor të lindjes...
24/12/2023

Urim për Krishtlindjen me një poezi të hershme të pabotuar
edhe në emër të vajzave dhe Tristanit në përvjetor të lindjes

Krenar Zejno / Për një meteorologji të përpiktë të pikëllimës

25/07/2023

HISTORI ME V**E

-Vapë e madhe, thotë, na shkrehu fare!
-Po.
-Shumë e thatë, shton
-Kush?
-Koha, po kush?!
-Ahaa, mendova për një çast se mos shumë e thatë qe përgjigjja.
Dhe meqë u ul e për ca çaste nuk po fliste më - njësoj si personazhi që po rrekesha në tregim ta bëje të fliste sa për të shtyrë kohën -, atëhere përvesha mëngën e shkurtër të bluzës dhe e pyes:
-Kush kohë, koha këtu, tani, apo koha në përgjithësi.
-Koha sot, thotë, ndërsa i hodhi sytë, jo pingul po skiç, qiellit.
-Po, por e shtojnë dhe shkrehjet në të njëjtën kohë të shprehjes mbi madhësinë e vapës dhe lartësinë e temperaturës, shto këtu dhe parashikimet për të nesërmen. Se edhe mendimi mbart temperaturën e vet, sa më i vakët aq më vapë mes njerëzisë.
-Po, shumë vapë, po thotë prapë, plasëm. Mos po të pengoj gjë, ç’a ke në dorë?
-Hiç, është një personazh që po më bën të plas nga zilia, nuk ka vapë e në mes të vapës flet për gjëra të freskëta, p.sh për kohën e vrenjtur, për historira me stuhira. Ose e bën të mos ketë vapë. Dhe kjo më bën ta kem edhe më shumë inat. Ia del aq mire mbanë të llomotisë, brenda trekëndësh*t trinitet moderniteti, mbi tri argumentat bazë: udhëtime, guzhinë dhe meteorologji. E gjitha pa qenë nevoja të llokoçitet vetë në det.
-C’a thotë aman? Dhe kthehet e i drejton sytë ekranit dhe lexon me zë:
Kohë e vrenjtur, si vetullat e një drejtoreshe me barrë, për të vërtetën e mbarsjes së të cilës asnjë nga mvartësit nuk është i sigurt për vërtetësinë e të qenit ai autori i vërtetë.
Pastaj e ndërpret leximin dhe pyet:
-Flet për kohën e komunizmit apo për këtë tani?
-Mbase, kushedi, por po të qe për atëhere do kish vënë për autorë të bëmës shefat e jo mvartësit. Janë regjime të kundërta, si stinët tani, vetëm dy dhe të forta.
-Bëje për kohën atëhere më mirë, dëgjo mua! Unë për vete ashtu do e kisha bërë!
-Bëje po deshe, i them, ja ku e ke, ta kam falur edhe të drejtën e autorit.

Sa gabim bëra, ja, nuk po flet më fare, e qepi dhe pikërisht tani që aq shumë nevojë kam për të shtyrë vapën!
-Po ti, ti, ç’ke në dorë? e pyes kot sa për të ngarë ndonjë muhabet.
-Unazën vetëm, ka mbetur aty ngaqë nuk e heq dot nga gishti. Aq më tepër, kur bymehen nga vapa.
-Shpresoj të mos e kesh të vjedhur, vazhdo, po të dëgjoj!
Është e martesës, thotë.
Po e lë të vijojë pa e sqaruar që e kisha fjalën për shprehjen, që po të ishte se do ta kishte të vetën, doemos edhe këtë do e kishte kuptuar vetë.
Po për çudi ai nuk vijon. Heshtje. E plotë si një gotë. Që është aty po nuk është e jotja. Kurse etja po. Po pllakos një zagushi dhe mërzi.
Po të isha i zoti i lokalit, i them, do t’ia kisha ndërruar emrin, do t’ia kisha vënë “bar trishtimi”. E kam të vjedhur nga dikush si ide, por nuk mbaj mend nga kush dhe ka kaluar kaq kohë për të drejtën e autorit.
Prapë nuk po flet. Nuk flet që nuk flet.

Prita, prita, sa plasa, edhe i them, si thua, a mund të të lexoj dhe pak c’thotë pak më poshtë një personazh tjetër një çikë më hokatar, se mbase të pëlqen ta kesh!
Dakord, tha, po më mirë ndonjë pasazh nëpër peisazhe me det se sa ato me punëra në shtet. Dhe vura syzet tek bëj sikur po ndjek me gishtin tregues vijimin e tregimit në faqen bosh të ekranit:

Një bashkëpeshkatar i imi - që e zë deti me të zënë të fryjë veriu, por i vjen pak turp të zëjë krevatin -, i vë shpatullat direkut dhe aty nga poshtë zë i lexon me zë, atij që po ngjit litarët, manualin mbi drejtimin e velave. Në përgjithësi dashuron librat me këshilla motivuese dhe sidomos atë këshillën biblike (por që autorësinë ia mveshin shprehjeve ironike të një rilindasi) për mbajtjen e gojës kyçur, saqë e mban vjellën në gojë gjer sa paragrafi dhe faqja të fundojë.
Aman, i them, më mirë derdhe shesh*t se sa ta mbash gojën, se na i shpife! E di, thotë më vonë, por dhe këshillat duhen ndjekur.
Duhesh ndjekur tutje ti, i them, - thotë- po unë kujtohem vetëm kur të zë deti ose vapa e s’kam ku të të përzë...
Dhe ai prapë e mban mbyllur gojën e nuk bën zë, deri në pëlcitjen e bulçive.

Gëzuar Baromin vlla!Gëzuar dhe bujrum! Po deshe, mund t’i hedhësh një sy ekspozitës në katin sipër!Ika, tha, se s’kam ku...
28/06/2023

Gëzuar Baromin vlla!
Gëzuar dhe bujrum! Po deshe, mund t’i hedhësh një sy ekspozitës në katin sipër!
Ika, tha, se s’kam ku parkoj… mëkatin!
…Ngriti xhamin e dritares së pasagjerit dhe iku, ndërsa unë vijoj të tund derën nën vapë ngrohtësie vëllazërore.

Ekspozita në Zenit vijon… e bashkë me veprat na shfaqet edhe ekspozeja e një fenomeni dhe personazhit të tij: Vizitori. I munguari. Ai për të cilin posaçërisht ngrehet një ekspozitë. Ai, i posaçmi që gjithë e më shumë mungon. Edhe kur as i kërkohet biletë dhe as synohet si blerës. Vizitori që ftohet si vizitor, të shikojë… e të mos shikohet nga duart dhe as t’i duhet të duartrokasë. Ai, që nuk vjen as shkurt e sa për të larë duart, kur ka në dorë të lërë dritat e parkimit të përkohshëm ndezur. Ai që mund t’i rastisë të shikojë gjithashtu një qen galerie që shikon ngultazi një portret njeriu nga autori që ka skulpturuar gjithashtu shtatore diktatori, monumentin e Pavarësisë si dhe të Nënë Shqipërisë.

Dihet, i munguari absolut në një ekspozitë, është portreti i Profetit. Tani, këtu, apo mbase dhe gjithandej, i zëvendësuar nga vizitori. Urime besimtarëve muhamedanë, buçet televizori! Dashtë Zoti! Matanë mikrofonave presin të ndezura nga afshi makinat luksoze të buçitësve, për të lënë targën dhe tymin, tok me vlerat e besimit dhe humanizmit, për në gostitë e tymit me mish gjici dhe ballot e posaçme të udhëheqjes nga bulçitë fryrë si bole dashi.

Ma ndërpret vijimin një portret nevojtari që po më lutet ta ndihmoj të parkojë në vendin që sapo la i pari. Thashë t’i them ‘bujrum!’ por e lashë. Kam frikë se më pyet çfarë shisni këtu, dhe nuk do t’i rezistoj dot, as sot, tundimit të përgjigjes: shesim pordhë… për ballona festive!
Teksa tund derën, kam frikë se po më zapton edhe mua për një çast një vizion apokaliptik profecie mbi të ardhmen globale pa art, pa fe, pa besim, pa humanizëm: hienat që rrëmojnë eshtrat e humanit të shfarosur dhe qentë besnik tek kundrojnë bustet e qenies ish-mik.

“Sont les regardeurs que font le tableaux”, ja ku më mbin në mend edhe Duschampi i halesë në art dhe devizës: janë shikuesit ata që e bëjnë tablonë! Ndoshta nga automjeti që mbiu përballë, mveshur nga reklama me dizajnin e profilit të nevojtores dhe bidesë mbi nënshkrimin ‘shesim sanitare’; makina e nevojtarit që sapo parkoi dhe gjithashtu tha:
rrofsh, gëzuar baromin, vlla!

k.zejno

dy lajmërime dhe një shqetësim mbi qetësinë e syrit edhe vesh*t1- Të shtunën, 23 prill, ora 19.00, në Zenit do kuvendojm...
21/04/2022

dy lajmërime dhe një shqetësim
mbi qetësinë e syrit edhe vesh*t

1- Të shtunën, 23 prill, ora 19.00, në Zenit do kuvendojmë për poetikën e fjalës, me shkas “Kuvendimet” e Rumit botuar edhe në shqip.

2- Ekspozita retrospektive e piktorit Gani Gashi në Galerinë Kombëtare të Prishtinës, të cilën pata kënaqësinë ta kuroj e të shërbej shkrime për albumin katalog, do të jetë e hapur deri më 5 maj.

Po risjell këtu edhe si një ftesë për vizitë në vijim, ato pak fjalë që m’u gjendën, për pak veshët që gjendeshin dhe nderuan çeljen e saj. (Mos u shqetësoni për këtë pranëvënie të një poeti, ndoshta më të epërmit të njerëzimit, dhe një piktori të thjeshtë. Edhe vetë Rumi, më shumë se sa për Zotin shqetësohej për njeriun, të thjeshtin. Sepse kështu do të mbetej edhe më shumë Zot në këtë botë.)
Një ekspozitë pikture është një festë e syrit. Gjer dhe mesha apo falja e syrit.
Deri tani, ç’nuk na dëgjuan veshët! Mirëpo, sidoqë flitej për gjënë e paperceptueshme e që nuk shihet me sy, as syrin nuk na e lanë mangut, teksa ndërkohë i duhej të ndiqte, njësh me ligjërimin mbi të padukshmin, ato “breshëri” çpimi shiringash injeksioni “live” në ekran.
Kurse tani, ç’nuk po na shohin sytë! Kjo mizori e syrit nën breshërinë e plasjes “live” të bombave, nuk e kursen as veshin. Nga një breshëri e pëlcitje në tjetrën, janë dhe kuvendimet uluritëse për armë, nga të gjitha krahët! Dhe fill më pas, imazhet me armë... dhe gërmadha. Vërtet e thoshte aq bukur Rumi se ‘plaga është vendi nga ku hyn drita’, porse padyshim ishte fjala për plagë metafizike apo dhe plagët prej fatumi epik e jo plagosje të rëndomta luftrash banale mortjesh të pafajshme e pa asfare bukuri idealesh iliade.
Mirëpo, edhe një sy nën armë ka nevojë të prehet për një çast, që thepin dhe shënjestrën ta qendërzojë ku duhet.
Një ekspozitë pikture është festa e syrit. Ashtu siç kuvendimi nën poetiken e fjalës është një gosti për veshin. Në tablo dhe poezi, si beteja mes ngjyrave e rimave kush të dalë më në pah, ashtu dhe armpushimi e paqtimi, i binden ligjësive të tjera dhe kanë veç një maraz, të ngjizin harmoninë dhe shfaqin bukurinë. Dhe veshi e syri ekzigjojnë prehjen që u takon, ashtuqë të perceptojnë më mirë, më bukur. E mbase, edhe më drejtë
E përsa do flasim edhe për shpirt, nuk do gjejmë dot, prej të dukshmes e trupores, më të afërt me shpirtin sesa syri. Ju kujtohen ende, besoj, lutjet bekime të nënave: mos të paftë syri të liga! E ky nuk kurohet veç te okulisti e kur i vjen dita e miopisë. E thënë edhe si metaforë që jo më kot ka zënë vend: të mos bërit miopin, të mos rënit në miopi, don edhe punë e përkujdesje. Aq më pak kur dëshirojmë të kqyrim gjer përtej të dukshmes edhe dukjes. Të shohim atë që është: Imazh edhe Fjalë njëherit. E përsa do flasim edhe për fjalën e Zotit, nuk mund të mos mbajmë parasysh se sa më larg e mbajmë poezinë, aq më tepër ia bjerrim fjsalës fuqinë. Dhe, siç po shohim, është pafuqia e fjalës që shpie në gjaksi, veç prej pamundësisë për t’u marrë vesh.
Syri dhe veshi kanë nevojë për faljen dhe lutjen e paqme. Një ekspoze pikture është mesha e syrit. Një takim poetik është namazi i vesh*t. Syri dhe veshi kanë nevojë të praktikojnë liturgjinë, të mbajnë kreshmën dhe ramazanin e tyre.
Festë të mbarë vështrimi, ju që në Prishtinë do kundroni tablotë; festë të mbarë të dëgjimorit ju që do përftoni kumbin e poetit, Rumit.
Festa të mbara e fetari të paqtë të gjithëve, mirë u pafshim e mirë u dëgjofshim!

17/02/2022

Përshpirtje poetike për Frederik Rreshpjen
Sot, 17 shkurt, në përvjetor të vdekjes, në Zenit, ora 18.00
(O ajër i mbrëmjes mbështillmë, erdhi ora të vdes përsëri)
Jeni të mirëpritur në recitime e fjalë e kujtime, me shkrimtarin Shpëtim Kelmendi në krye të tryezës, mik e hartues i botimit të veprës së tij
Do të gjendemi në pritje qysh më 17.39, çast i ore të mbarë kur, si sot 14 vite më parë në Prishtinë, kuvendi e shpalli Kosovën të pavarur e sovrane.

Address

Bulevardi Bajram Curri, P. Agimi, Nr. 1
Tirana
1019

Telephone

0035542271641

Website

Alerts

Be the first to know and let us send you an email when Zenit posts news and promotions. Your email address will not be used for any other purpose, and you can unsubscribe at any time.

Share