20/12/2023
KEY AFER IS CALLING THE WORLD To CELEBRATE ITS NEW YEAR!
YOU ARE WARMLY WELCOMED TO THE ENTRANCE
DOOR OF OMO VALLEY ETHIOPIA.
WE SAID MARO MARO MARO / HAPPY BENE /BANNA NEW YEAR!
We call for All Ethiopians and our friends all over the world to be part of aware new year celebration on DECEMBER 25,2023 Address -keyAfer Ethiopia!
What is Maro?And why we celebrate....
Maro New year means people are a people with their own traditional administrative structure. This traditional structure /King / as vice king has administrative structures that announce the year of fire and renewal. There are many structural administrations called Gudals, which is because Gudals are located in one or more villages per kebele. Although there are many cultural systems that this cultural structure tells the people, it is mainly . This first involves calling two elders from the village prior to the new year's farming season before performing the Maro ceremony.After the arrival of the elders, the kogo performs the operation of making a fire out of wood called sekaba/kogo/. The name of the fire that first produces this is called "Lopan Nuno". After igniting this fire, he extinguishes it, after which he gives three or more short rope knots to the elders, and according to those appointments, all the people will be gathered to Gudulu's house. Accordingly After the people have gathered, Gudlu takes the "kogo" or the sekaba, takes out the fire, blesses it and distributes it to all the people. The people take the new fire that was given to them from Gudl to their homes, clean the old fire from the ashes and take it outside without leaving any, and then bring the new fire into the house and light it. After this ceremony is completed, this is to indicate that the sowing season has arrived, so they first cover the Gudulu field with seeds and start sowing all their own seeds.After the harvest of the sown seeds, the people bring two ears of corn and two bunches of red sorghum to Gudulu's house. He gives the fire that he has taken out for roasting to the people, and the people return home with the fire and bring the new fire into the house. This is called "Gudlasa Tshan Nuno" which means Gudl's fire of fire.According to this, the people called Gudal eat and dry the leftovers from the grass that they brought with them, and after drying it, they prepare Borde or Farsi. After completing this process, an appointment will be made to gather at Goodal House to dance " " or Maro dance. According to this appointment, everyone will come to Goodal House with Borde / Farsi. The reason why Bane people dance this Maro dance is We have finished the year in peace and God will give us another good year . To celebrate this festival, the Bane people have their own calendar and calendar, so the Maron festival or ritual takes place from the month of December to January. The month of Bane's lunar calendar is the month of December, which means that the month of Bane is the day of the month when the moon rises.For example, when the moon rises in the west, there are one day, two days, and three days. If the moon sets in the east, one day and two days continue. According to this, the Bane month and day calendar is 25 days ahead of the country's, so December 25 is determined by the Bane calendar. / One is coming because the moon will be visible from the 14th, therefore, December 25/2023Bane Maro festival will be celebrated brightly. Various cultural events are held during the festival, among them the Iban Gadi (night dance) is performed by women and men dressed in traditional costumes in the city of key Afer.
ማሮ ማሮ ማሮ ብለናል! እንኳን ለቤኔ/በና አዲሱ ዓመት የዘመን መለወጫ በዓል አደረሳችሁ አደረሰን እያልን ለመላው ኢትዮጵያዊያን እና በዓለማችን ላይ ላላችሁ ወዳጆቻችን በሙሉ በታህሳስ 15/2016 የደቡብ ኦሞ መግብያ በር በሆነችው በቀይ አፈር ከተማ በምናከብረው በዓላችን ላይ ተገኝታችሁ የደስታችን ተካፋይ እንዲሆኑ ተጋብዘዋል.
ማሮ አድስ ዓመትማለት #የባኔ ሕዝብ የራሱ የሆነ ባህላዊ የአስተዳደር መዋቅር ያላቸው ሕዝብ ነው። እኚህ የባህላዊ መዋቅሮች #ቢት /ንጉስ #ቆጎ /እንደ ምክትል ንጉስ #ጉድል የሚባሉ የእሳት እና የአድስ ዓመት የሚያበስር የአስተዳደር መዋቅሮች አሉት በዚህ መሠረት ይህ ጉድል የሚባለው ይህን የማሮ ሥርዓት የሚያስፈጽም የባህላዊ መዋቅር ነው። ጉድል የሚባሉ መዋቅራዊ አስተዳደር በቁጥር በዛ ያሉ ናቸው ይህም የሆነው ጉድሎች በአንድ ቀበሌ ከአንድ እና ከዚያ በላይ በየመንደር የሚገኙ በመሆናቸው ነው። እኚ ባህላዊ መዋቅር ለሕዝቡ የሚከውነው በርካታ ባህላዊ ሥርዓት ቢኖርም በዋናነት #ማሮን ነው። ይህም በመጀመሪያ የማሮን ሥርዓት ከመፈጸማቸው በፊት የአዲሱን ዓመት የእርሻ ወቅት ከመድረሱ አስቀድሞ ከመንደሩ ሁለት የሀገር ሽማግሌዎችን ይጠራል። ሽማግሌዎች ከመጡ በኋላ ቆጎው ከእንጨት በሰበቃ/ቆጎ/ ከሚባል እሳት የማውጣት ክዋኔ ይፈጽማል። ይህንን በመጀመሪያ የሚያወጣው የእሳት ስም "ሎፓን ኑኖ" ይባላል። ይህን እሳት ካቀጣጠለ በኋላ ያጠፋል ከዚያ በኋላ ለሽማግሌዎች ሦስት ወይም ከዚያ በላይ አጠር ያለ የቀጠሮ ገመድ ቋጥሮ ይሰጣል በእነዚያ በተሰጣቸው ቀጠሮ መሠረት ሕዝቡ ሁሉ ወደ ጉድሉ ቤት እንድሰበስብ ይደረጋል። በዚህ መሠረት ሕዝቡ ከተሰበሰ በኋላ ጉድሉ "ቆጎውን" ወይም ሰበቃውን ወስዶ እሳቱን አውጥቶ በማንደድ ባርኮ ለሕዝብ ሁሉ ያከፋፍላል። ሕዝቡም ከጉድል የተሰጠውን አዲሱን እሳት ወደየቤታቸው ወስደው ቀደም ስል የነበረውን አሮጌውን እሳት ከእነ አመዱ ጠርጎ አንድም ሳያስቀሩ ወደ ውጭ ያወጡታል በመቀጠልም አዱሱን እሳት ወደ ቤት አስገብተው ያቀጣጠሉታል። ይህ ሥርዓት ከተጠናቀቀ በኋላ ይህ የዘር ወቅት መድረሱን ለማመልከት ነው ስለሆነም በመጀመሪያ የጉዱሉን ማሳ በዘር በመሸፈን ሁሉን የራሳቸውን ዘር መዝራት ይጀምራሉ። ይህ የተዘራው ዘር ምርቱ ከደረሰ በኋላ ሕዝቡ ከደረሰው ምርት ሁለት ፍሬ እሸት እና ሁለት ዘለላ የቀይ ማሽላ ፍሬ ይዘው ወደ ጉድሉ ቤት ይመጣሉ።ሕዝቡ ከመጣ በኋላ ጉድሉ እንደገና ከቆጎ እንጨት በሰበቃ እሳት አውጥቶ ካቀጣጠለ በኋላ በዚያ እሳት ሕዝቡ ካመጡት የበቆሎ እሸት እና ማሽላ እሸት ተጠብሶ ይበላል ከዚያ በኋላ እሸቱን ለመጥበስ ያወጣውን እሳት ለሕዝቡ ይሰጣል ሕዝቡም እሳቱን ይዘው ወደ ቤት በመመለስ እንደ ቀድሞ ነባሩን እሳት ከቤት በማውጣት አዲሱን እሳት ወደ ቤት ያስገባሉ። ይህም "ጉድላሳ ትሻን ኑኖ" ማለትም የጉድል የእሸት እሳት ይባላል ይህ ሁሉ የሚከውነው ወደ ማሮ ለመድረስ የሚከወኑ ባህላዊ ሥርዓት ሂደት ነው። በዚህ መሠረት ጉድል የሚባለው ሰዎች ይዞው ከመጡት እሸት ተበልቶ የተረፈውን ከደረቀ በኋላ ጠላ/ቦርዴ ወይም "ፋርሲ" ያዘጋጃል ከዚያ በኋላ ሕዝቡ ምርቱ ስደር ልክ እንደ እርሻ ዝግጅቱ አስቀድሞ የጉድሉን ማሳ ምርት ከሰበሰቡ በኋላ የራሳቸውን ምርት በመሰብሰብ ወደ ጎተራቸው አከማችተው ከጨረሱ በኋላ ሁሉም ሰው ከአድሱ እህል ቦርዴ/ፋርሲ ይጠምቃል ይህን ሂደት ከጨረሱ በኋላ " #ማሮ #ጋዲ" ወይም የማሮ ጭፈራ ለመጨፈር ወደ ጉድል ቤት ለመሰብሰብ ቀጠሮ ይቆረጣል በዚህ ቀጠሮ መሠረት ሰው ሁሉ ቦርዴ/ ፋርሲ ይዘው ጉድል ቤት ይመጣሉ ከዚያ በኋላ በጉድል ቤት ቦርዴ ይጠጣል ምግብ ይበላል የተለያዩ ባህላዊ ጭፈራዎች ይጨፍራሉ ይደሰታል። የባኔ ሕዝብ ይህን የማሮ ጭፈራ የሚጨፈርበት ምክንያት " "በሚል ነው። ይህን በዓል ለማክበር የባኔ ሕዝብ የራሱ የሆነ ዘመን አቆጣጠር እና ወራት አቆጣጠር ያላቸው ስለሆነ የማሮን በዓል ወይም ሥርዓት ከወርሃ ታህሳስ/ክልክላ/ እስከ ጥር/ባሬ/ ወር ድረስ ይከናወናል። የባኔ ወራት አቆጣጠር የአድስ ዘመን ማብሰሪያ የታህሳስ ወር ሲሆን ይህ ማለት ባኔዎች የወሩን ቀን ስጨምሮ በጨረቃ መውጣት እና መጥለቅ ጋር ያገናኛታል ለምሳሌ ጨረቃው በምዕራብ ብቅ ስል ወሩ ከወጣ አንድ ቀን ሁለት ቀን ሦስት ቀን እያሉ ጨረቃው በምስራቅ ስጠልቅ ከጠለቀ አንድ ቀን ሁለት ቀን እያሉ ይቀጥላሉ በዚህ መሠረት የባኔ ወር እና ቀን አቆጣጠር ከሀገርቱ በቀን በ15 ቀን ይቀድማል ስለሆነም ታህሳስ 15 የሚለው የተወሰነው በባኔ አቆጣጠር ጥር/ባሬ/ አንድ ስለሚመጣ ነው ጨረቃ ከቀን 14 ጀምሮ ስለሚታይ ስለሆነም ታህሳስ 15/2016 የባኔ ማሮ በዓል በደማቅ ሁኔታ ይከበራል።
በበዓሉ ላይ የተለያዬ የባህላዊ ዝግጅቶች የምኑሩ ሲሆን ከነሱ መካከልም ኢባን ጋዲ /የማታ ዳንስ/ ጭፈራ በዝያኑ እለት ባህሉ አልባሳት በደመቁ ሴቶች እና ወንዶች በቀይ አፈር ከተማ ይደረጋል።
