15/08/2024
«Η Αγιάσος, απέχει 27 χιλιόμετρα από την πόλη της Μυτιλήνης και είναι χτισμένη σε υψόμετρο 460 μέτρων, στις πλαγιές του βουνού Όλυμπος.
Σύμφωνα την επικρατέστερη άποψη, η ιστορία του χωριού ξεκινά πριν 12 αιώνες, την περίοδο της Βυζαντινής Εικονομαχίας. Τότε έφτασε στην περιοχή ο εικονόφιλος ιερέας των ανακτόρων Αγάθων, προερχόμενος από τα Ιεροσόλυμα. Είχε μαζί του Τίμιο Ξύλο, μία εικόνα της Παναγίας και ένα χειρόγραφο Ευαγγέλιο. Εγκατέστησε εκεί τη σκήτη του και αυτός ο τόπος απέκτησε μεγάλη φήμη σε όλη τη Λέσβο για τους προσκυνητές. Σιγά σιγά η σκήτη του Αγάθωνα εξελίχθηκε σε μοναστήρι. Και το μοναστήρι σε οικισμό. Όλα αυτά χάρη στην περίφημη εικόνα της Βρεφοκρατούσας Παναγίας με την χαρακτηριστική επιγραφή «Μήτηρ Θεού Αγία Σιών». Σύμφωνα με την παράδοση από παραφθορά της επιγραφής προέκυψε το όνομα Αγιάσος.
Μεταφερόμαστε εκατοντάδες χρόνια μετά, στις αρχές του 18ου αιώνα. Το χωριό αποκτά προνόμια με σουλτανικό φιρμάνι. Οι κάτοικοι της Αγιάσου απαλλάσσονται από την πληρωμή φόρων τόσο στο οθωμανικό κράτος όσο και στη δημογεροντία της Μυτιλήνης. Αυτό προκαλεί μαζική μετανάστευση από ικανούς τεχνίτες από όλη τη Λέσβο που μετακομίζουν εκεί για να πωλούν αφορολόγητα τα προϊόντα τους.
Το χωριό γνωρίζει τεράστια ανάπτυξη. Το φιρμάνι καταργήθηκε το 1783 αλλά η Αγιάσος έχει ήδη γίνει ξακουστή για τους τεχνίτες της και τα προϊόντα της. Όταν η Λέσβος πέρασε στην επικράτεια του ελληνικού κράτους, το 1912, το χωριό είχα παραπάνω από 7.000 κατοίκους. Σήμερα φυσικά δεν έχει τόσους αλλά παραμένει ένα από τα ομορφότερα χωριά των νησιών της Ελλάδας.
Η σημερινή του αρχιτεκτονική εικόνα με τα πέτρινα σπίτια με τα χρωματιστά παράθυρα και μπαλκόνια είναι σε μεγάλο βαθμό συνέπειας της πυρκαγιάς του 1877 που κατέστρεψε μεγάλο μέρος του χωριού. Τα σπίτια ξαναφτιάχτηκαν και το χωριό απέκτησε την εικόνα που έχει σήμερα. Όποιος περπατήσει στους δρόμους της Αγιάσου θα εντυπωσιαστεί από τα πολλά χρώματα, τα οποία λειτουργούν απολύτως αρμονικά με τη βλάστηση.
Περπατήστε στα σοκάκια του χωριού, καθίστε σε κάποιο καφενείο, απολαύστε την ωραία αρχιτεκτονική. Και αγοράστε κάποιο παραδοσιακό αντικείμενο ή σουβενίρ από τα πολλά καταστήματα με τα κομψά προϊόντα.
Η Παναγία και το πανηγύρι της
Ο ναός της Παναγίας, ο τρίτος στη συγκεκριμένη θέση χτίστηκε εκεί το 1815 και προσελκύει κάθε χρόνο δεκάδες χιλιάδες προσκυνητές, όχι μόνο από τη Λέσβο, χάρη στην εικόνα της Παναγίας που η παράδοση θέλει να είναι έργο του Ευαγγελιστή Λουκά. Το 1453 οι χριστιανοί κάτοικοι του χωριού βλέποντας πως η εικόνα έχει φθαρεί αρκετά λόγω του περάσματος του χρόνου ανέθεσαν σε αγιογράφο να δημιουργήσει ένα πιστό αντίγραφο της παλιάς και έκρυψαν μέσα την πρωτότυπη. Το 1838 η πρωτότυπη εικόνα βρέθηκε, όμως σε πολύ κακή κατάσταση. Η αποκατάσταση των φθορών που δημιούργησε ο χρόνος έγινε από ειδικό συντηρητή εικόνων. Η παλιά εικόνα τοποθετήθηκε από τότε σε ξύλινη θήκη με διπλό κρύσταλλο μέσα σε μαρμάρινο προσκυνητάρι μπροστά στο αντίγραφο εικόνισμα της Παναγίας που βρίσκεται στο τέμπλο.
Χάρη σε αυτή την εικόνα, διοργανώνεται εδώ κάθε χρόνο το μεγάλο πανήγυρι τον Δεκαπενταύγουστο, το οποίο προσελκύει χιλιάδες προσκυνητές, πολλοί από τους οποίους κάνουν περπατώντας την διαδρομή από τη Μυτιλήνη (27 χιλιόμετρα) και άλλα χωριά της Λέσβου. Την παραμονή και ανήμερα του Δεκαπενταύγουστου στο χωριό επικρατεί το αδιαχώρητο με πλανώδιους πωλητές, να πωλούν παιχνίδια, μικροπράγματα και φαγητό.»
Αγιάσος, το πολύχρωμο ορεινό στολίδι της Λέσβου- Ένα χωριό με πλούσια παράδοση, μέσα στη φύση και με ιδιαίτερη αρχιτεκτονική
