Shiraz Travel Guide

11/01/2017

11/01/2017

خدمات گردشگری در شیراز
شامل تور های خصوصی و گروهی گشت و بازدید از آثار تاریخی و فرهنگی درون شهری شیراز و برون شهری (مجموعه های هخامنشی و ساسانی) واقع در استان فارس به همراه راهنما و قیمت مناسب .
جهت کسب اطلاعات بیشتر با شماره { 09380081138 } تماس حاصل فرمایید .

11/01/2017

11/01/2017

13/10/2015

روز بزرگداشت حضرت حافظ

سالروز حضرت حافظ منتشر شده توسط راهنمای سفر به شیراز در تاریخ ۲۰ مهر ۱۳۹۴ ۱۳۹۴/۰۷/۲۰ بیستم مهرماه هزار و سیصد و نود و چهار سالروز حضرت حافظ و مراسم بزرگداشت ...

09/10/2015

گذری بر شیراز

06/10/2015

29/09/2015

ویدیو کلیپ زیبا از آرامگاه حافظ شیرازی

29/09/2015

کلیپ ویدیویی زیبا از آرامگاه سعدی شیرازی

19/09/2015

17/09/2015

ز خـاک سعدی شیراز بوی عشق آید

هزار سال پس از مرگ او گرَش بویی

از عشق این پربسامدترین واژه در ادب فارسی بسیار گفته اند، سروده اند، تعریف و تفسیر کرده اند. عشق را میل به کمال می دانند. عشق را میل به جمال می خوانند. عشق را محبتی می دانند که برعقل و خرد غالب گردد. عشق را شوق مستمر برای رسیدن به یاری، هدفی و معبودی می خوانند. عشق را الهی می دانند و انسانی. عشق را بلا می دانند و صفا. در تعریف عشق که دیری است می زیَد، چنان که گویی همراه انسان آفریده شده است، اختلاف فراوان است و به راستی چرا که نباشد؟ به قول شیخ جام: «هیچ مسئله ای نیست که مشایخ را و علما را در آن خلاف نیست، چرا می باید که در مسئله عشق خلاف نباشد؟!»۱

شیخ جام در تعریف عشق می گوید: «بدان که «عشق» را از «عشقه» گرفته اند... و آن گیاهی است که کس نبیند از کجا برآید و کی برآید، آن وقت ببینند که بر سرِ درخت رسیده باشد و درخت را به صفتِ خویش گردانیده! هر چند کوشی تا از درخت آن را بازکنی و بسیار رنج برگیری، آخر بازو برنیایی، اگر یک ذره از آن بر درخت بماند، همه درخت را فراگیرد، سرمای زمستان آن را خشک تواند و بس، اما چندان که گرمای تابستان باز پیدا آید، او هم بازان سر پی خویش شود، چون بنگری باز بر سر درخت رسیده باشد و بازان درخت از دو کار یکی بکند؛ یا درخت را خشک کند و از بُن ببُرد و یا داغ خویش بر وی نهد که هرگز از داغ وی خالی نباشد؛ «عشق» را از این «عشقه» گرفته اند و عشقه این گیاهی است که بر هر چه آویزد، او را از صفت خویش بگرداند...».۲

سهروردی در رساله «فی حقیقه العشق» عقل، عشق، حزن و یا درد فراق را سه پایۀ خلقت می داند و بر آن است که خدا انسان را هم با عشق آفریده است.

آفرینش پیوند ناگسستنی با عشق دارد، مگر می توان عاشق نبود و از روح خود در خاک دمید؟ آری، آفرینش و عشق به گونه ای ناگسسته به هم پیوسته اند.

نجم الدین رازی در مرصاد العباد آورده است: «چون نوبت به خلقت آدم رسید، گفت: «خانه آب و گِل آدم من می سازم. این را به خودی خود می سازم، بی واسطه که در او گنج معرفت تعبیه خواهم کرد». پس جبرئیل را بفرمود که: برو از روی زمین یک مشت بردار. خاک گفت: ای جبرئیل چه می کنی؟ گفت: تو را به حضرت می برم که از تو خلیفتی می آفریند. خاک سوگند برداد: به عزت و ذوالجلالی حق که مرا مبر که من طاقت قرب ندارم و تاب آن نیارم.

جبرئیل چون ذکر سوگند شنید، به حضرت بازگشت. گفت: خداوندا تو داناتری، خاک تن در نمی دهد. میکائیل را فرمود: تو برو. او برفت. هم چنین سوگند برداد. اسرافیل را فرمود: تو برو. هم چنین سوگند برداد. بازگشت. حق تعالی عزرائیل را خطاب کرد: تو برو اگر به طوع و رغبت نیاید، به اکراه و اجبار برگیر و بیار. عزرائیل بیامد و به قهر یک قبضه خاک از روی زمین بر گرفت.

خـاک آدم هـنـوز نابیـخته بـود

عشق آمده بود و در دل آویخته بود

اول شرفی که خاک آدم را بود، این بود که به چندین رسول به حضرتش می خواندند و او نمی آمد و ناز می کرد و می گفت: ما را سَر این حدیث نیست!

آری قاعده چنین رفته است. هر کس که عشق را منکرتر بود، چون عاشق شود، در عاشقی غالی تر گردد.

جملگی ملایک را در آن حالت انگشت تعجب در دندان متحیر مانده که آیا چه سرّ است که خاک ذلیل از از حضرت عزّت به چندین اعزاز می خوانند و خاک در کمال مذلت و خواری با حضرت عزّت و کبریایی چندین ناز و تعزز می کند و با این همه، حضرت غنا و استغنا با کمال غیرت به ترک او نگفت و دیگری را به جای او نخواند و این سّر با دیگری در میان ننهاد.

الطاف الوهیت و حکمت ربوبیت به سّر ملایکه فرو می گفت: «شما چه دانید که مرا با این مشتی خاک از ازل تا ابد چه کارها در پیش است؟

عشقی است که از ازل مرا در سر بود

کاری است که تا ابد مرا در پیش است

معذورید که شما را سروکار با عشق نبوده است. شما خشک زاهدان صومعه نشین حظایر قدسید! از گرمروان خرابات عشق چه خبر دارید؟ سلامتیان را از ذوق حلاوت ملامتیان چه چاشنی؟»

پس از ابر کرَم باران محبت برخاک آدم بارید و خاک را گِل کرده، به ید قدرت در گِل از گِل دل کرد و در دل چندین شور و فتنه حاصل کرد.

از شـبنـم عشـق خـاک آدم گِـل شـد

صد فتنه و شور در جـهان حاصل شد

سر نشـتر عشـق بـر رگ روح زدنـد

یک قطره فرو چـکیـد، نامـش دل شـد
.. و حضرت جلّت به خداوندی خویش در آب و در گِل آدم چهل شبانه روز تصرف می کرد... و در هر آینه که در نهاد آدم برکار می نهاد، در آینۀ جمال نمای، دیدۀ جمال بین می نهاد تا چون او در آینه به هزار و یک دریچه خود را بیند، آدم به هزار و یک دیده او را بیند.

در من نگری، همه تنم دل گردد

در تو نگرم، همه دلم دیده شود

این جا عشق معکوس گردد اگر معشوق خواهد که از او بگریزد او به هزار دست در دامنش آویزد.

آن چه بود که اول می گریختی و این چیست که امروز در می آویزی؟

آری، آن روز از آن گریختم تا امروز در نباید آویخت.

توسنـی کردم ندانستـم همـی

کز کشیدن سخت تر گردد کمند

آن روز گِل بودم، می گریختم. امروز همه دل شدم در می آویزم. اگر آن روز به یک گِل دوست نداشتم، امروز به غرامت آن به هزار دلت دوست می دارم»۳.

اگر عشق، سعادت به کمال است و میل به جمال و اگر عشق یافتن آن است که می خواهی و نمی یابی، چه عشقی برتر از اوست که به کمال است و به جمال. چه معشوقی از او فراتر که با روح خود ودیعه عشق پرداخته. بزرگان، عشق به جمال انسانی را نیز جلوه ای از عشق الهی می دانند، گویی خدا در هر یک از انسان ها جلوه گری می کند و عشق زمینی نیز آغاز راهی گردیده به سوی عشق خدایی.

سرگذشت عشق، سرگذشتی است جانکاه. هزار روایتش کرده اند، هزار قصه اش گفته اند، هزار شعرش سروده اند، به هزار دام او را برده اند، از هزار بلا او را رهانده اند. عشق آمده است تا زندگی را شرح کند. عشق آمده است تا انسان خود را باور کند.

کوچه دالان های ادبیات فارسی از عشق پر است. گویی عطار هفت شهرش را جز در عشق نمی جوید و مولانای شوریده، از شرح و بیان عشق خجل می گردد و قلمش در نوشتن از عشق می شکافد.

عشق حدیثی است مکرر که حافظ از هر زبان که بشنود، نامکرر است و آن را بحری بی کرانه می داند. عشق زندگی است، عشق نیاز است، عشق حرکت به اوج و عروج است، عشق امید است، عشق گریستن است، خندیدن است، عشق یافتن است، گم شدن است، عشق بودن است، نبودن است، عشق رفتن است، عشق ماندن است، عشق زندگی است.

عمر که بی عشق رفت، هیچ حسابش مگیر

آب حیات است عشق، در دل و جانش پذیر

عشق برآمده از زندگی و سَرزندگی، در زمان های مختلف، در گونه ها و قالب های متفاوت ادبیات ایرانی و فارسی رخ می نماید تا آن گاه که جامۀ در خورِ خود را در غزل می یابد.

«غزل در عربی، مصدر ثلاثی مجرد (و اسم) است و به معنای مختلف اما متشابه سخن گفتن با زنان و عشق بازی و حکایت کردن از جوانی و محبت ورزیدن و وصف زنان به کار رفته است»۴ و در اصطلاح شعر فارسی «غزل اشعاری است بر یک وزن و قافیت با مطلع مُصَرَّع که حد معمول متوسط مابین پنج بیت تا دوازده بیت باشد و گاهی بیشتر از آن تا حدود پانزده و شانزده بیت و به ندرت تا نوزده بیت نیز گفته اند، اما از پنج بیت کمتر، چون سه، چهار بیت باشد، می توان آن را غزل ناتمام گفت و کمتر از سه بیت را به نام غزل نشاید نامید.

کلمه غزل در اصل لغت، به معنی عشق بازی و حدیث عشق و عاشقی کردن است و چون این نوع بیشتر مشتمل بر سخنان عاشقانه است، آن را غزل نامید ه اند، ولیکن در غزل سرایی حدیث مغازله شرط نیست بلکه، ممکن است متضمن مضامین اخلاقی و دقایق حکمت و معرفت باشد و از این نوع غزل های حکیمانه و عارفانه نیز بسیار داریم»۵.

اگر چه برخی بر این باورند که «سرود یا سرودهای خسروانی، چکامه، فهلویات و ترانه، اشعار غنایی ادبیات ایرانی در پیش از اسلام بوده است و شاید هسته های اصلی غزل به مفهوم دیرین را بتوان در این سروده جستجو کرد»۶ اما بی تردید غزل فارسی به مفهوم امروزین آن از آن زمان زاده شد که سرنوشت خویش را از نسیب و تشیب قصیده جدا کرد.

غزل بدین سان با سنایی در قرن ششم آغاز می شود و در دو تنۀ نیرومند و پایای عارفانه و عاشقانه رشد می کند. خاقانی، عطار، عراقی و مولانا سرآمد شاعران عرفانند و انوری، ظهیر، جمال، کمال و سعدی شاعران عشقند.

غزل عارفانه و عاشقانه در سیر تکاملی خود در غزل های ناب حافظ به هم می پیوندند و اوج می گیرند و بدین سان حافظ اوج غزل عارفانه و عاشقانه می شود و کلام را از فرش به عرش می برد.

این که عرایس و عشاق در ادبیات فارسی چه نقشی داشته اند؟ سی نامه ها و ده نامه ها برای چه نگاشته شده اند؟ مثنوی های دل انگیز نظامی چگونه سروده شد؟ هفت شهر عشق عطار چگونه طی شد؟ شمس در مولانا چگونه آتش زد؟ و حافظ چگونه واژه را به عرش برد؟ حکایتی است که نقل و نقد آن زمان و جای در خور می طلبد، اما «همان گونه که شعر فارسی آغاز شکفتگی و پایه های نخستین خود را به رودکی، حماسه های شکوهمند و دلیرانۀ خویش را به فردوسی، شاهکارهای جاویدان اشعار و غزلیات عرفانی را به عطار و مولوی و حافظ»۷ مدیون است، زبان غنایی و غزلیات عاشقانه و نثر دلاویز خود را مرهون سعدی است.

شیخ مصلح الدین سعدی شیرازی در اوایل قرن هفتم، قرن اوج غزل در شیراز، زاده شد و در سال ۶۹۱هـ.ق در همان جا درگذشت.

سعدی یگانه ای است که سحر کلامش به غایت اعجاز دست می یازد و از آن روست که ذکر جمیلش در افواه عوام افتاده و صیت سخنش در بسیط زمین رفته. شیخ بزرگ، گلستان را برای نُزهت ناظران و فُسحت حاضران در حُسن معاشرت و آداب محاورت، در لباسی که متکلمان را به کار آید و مترسلان را بلاغت بیافزاید، تصنیف نمود و بوستان را بر مبنای حکمت بنیان نهاد. با این همه تار و پود شیخ را از عشق سرشته اند، عشق برای او «آغاز هست و انجام نیست»، از این رو غزل های خویش را عاشقانه سروده است.

دغدغه عشق برای سعدی، دغدغه ای جاودان است و به همین دلیل است که در گلستان باب «عشق و جوانی» را گشوده است و در بوستان به «عشق و شور و زیبایی» پرداخته است و در غزل هایش عشق را جاودانه کرده است.

گویند روی سرخ تو سعدی چه زرد کرد

اکسـیر عشـق در مِسَـم آمیخت زر شدم

سعدی عشق شناس و عشق ورز است و در شعرهایش عیان:

عشق سعدی نه حدیثی است که پنهان ماند

داستـانی است که بر هر سـر بازاری هست

□□□

سعدیا زنده عاشقی باشد

کـه بمـیرد بر آسـتان نیاز

به باور شیخ شوق و صبر دو همدمان عشقند و وصل چارۀ عشق:

ز حد بگذشت مشتاقی و صبر اندر غمت یارا

به وصـل خـود دوایـی کـن دل دیـوانۀ ما را

عـلاج درد مـشتـاقان طـبیب عـام نـشنـاسد

مـگر لیـلی کـند درمـان غـم مجـنون شیدا را

و به هر حال گسستن از عشق سعدی را نشاید و هر چه کوشد آن را نیابد:

گفتـم: آهـن دلـی کـنم، چنـدی

نـدهـم دل بـه هـیـچ دلـبـندی

وآن که را دیده در دهان تو رفت

هـرگـزش گـوش نـشـنود پندی

بـه دلـت، کـز دلـت بـه در نـکنم

سـخت تـر ز این مخواه سوگندی

آن چه در پی می آید گزیدۀ غزلیات عاشقانه شیخ عاشق، سعدی شیرازی است که از «کلیات سعدی» تصحیح استاد محمدعلی فروغی برگرفته شده است. بی هیچ تردید، سعدی از عاشق ترین شاعران ایران زمین است و عاشقانه هایش، ماندگارترین و لطیف ترین عاشقانه ها و قول خودش گواه:

بر حدیث من و حسن تو نیفزاید کس

حد همین است سخندانی و زیبایی را

کوروش کمالی سروستانی

پی نوشت:

۱. از جام شیخ جام، انتخاب و توضیح دکتر علی فاضل، انتشارات سخن، چاپ اول، تهران۱۳۶۷، ص۶۵.

۲. همان صص ۶۵ و۶۶.

۳. گزیدۀ مرصادالعباد، نجم الدین رازی، به انتخاب و مقدمۀ دکتر محمدامین ریاحی، انتشارات علمی، چاپ اول، تهران ۱۳۷۳، صص ۶۵ و ۶۸.

۴. سیر غزل در شعر فارسی، سیروس شمیسا، انتشارات فردوس، چاپ سوم، تهران۱۳۷۰، ص۱۱.

۵. فنون بلاغت و صناعات ادبی، جلال الدین همایی، مؤسسۀ نشر هما، چاپ چهارم، تهران۱۳۶۷، ص۱۲۴.

۶. آفاق غزل فارسی، داریوش صبور، نشر گفتار، چاپ دوم، تهران ۱۳۷۰، صفحه۹۶

۷. همان، ص۳۳۱.

17/09/2015

مسجد نصیر الملک با معماری منحصر به فرد

27/08/2015

video for shiraz Guide

23/08/2015

تصاوير زيبا از آرامگاه حضرت عشق
حافظ شيرازى

16/08/2015

مجموعه عکسهای قدیمی شیراز