Rondleidingen door Florence, Siena en de Chianti in het Nederlands, Engels of Italiaans.
(4)
Marina Mengelberg geeft rondleidingen door Florence en Siena als gediplomeerd gids. 'Er is niets leukers dan de mensen helpen met kijken, te voorkomen dat ze de stad bezoeken met hun neus in een reisgids, om te vertellen over de geschiedenis van de stad, de mensen, de anecdotes, de onverwachte dingen, op een ongedwongen, laagdrempelige manier, rekening houdend met het kennis- en interesseniveau!'
Deksels!!
Er was een run op deksels vandaag! In de supermarkt waren ze op en bij de ferramenta was er een mevrouw voor me die er 40 kocht. Gelukkig waren deze nog over en kon ik aan de slag.
Dit zijn de dagen om pomarola of passata di pomodoro te maken. Overal zijn kisten tomaten te koop, ook potten, maar de deksels zijn dus schaars en deksels kun je maar 1 keer gebruiken. En dat in deze hitte.
De familie V. uit B.! Wat was het leuk met jullie! Fijne tijd in Noord Italie en hopelijk tot snel!
Vorige week vroeg een mevrouw aan mij wat er nog meer te zien was in Firenze behalve de David. Sinds dat moment flitsen er mogelijke antwoorden en beelden door mijn hoofd. Had ik brutaler mogen antwoorden? Of cynischer? In plaats daarvan ben ik vriendelijk gebleven en heb haar beloofd dat mijn collega in de anderhalf uur die ze tot haar beschikking had, haar de geschiedenis en schoonheid zou laten zien.
Een van de afbeeldingen , die als een clip uit de Matrix door mijn hoofd gaan is het laatste avondmaal van Andrea del Castagno in het klooster van Sant’Apollonia. Andrea del Castagno schilderde het fresco halverwege de 15e eeuw voor een Benedictijns nonnenklooster. Omdat de nonnetjes in clausuur (dus volledig afgesloten van de buitenwereld) leefden, zag niemand het fresco totdat het klooster in de 19e eeuw werd gesloten (dus eigenlijk geopend). Andrea del Castagno gaat los met zijn perspectief. De techniek was net uitgevonden, en hij is er duidelijk helemaal door bezeten. De kleuren, de details, de verwijzingen naar de oudheid en vooral de expressies van de personages maken het een van de meest bijzondere laatste avondmalen van Florence.
En er is nooit iemand. Je staat alleen in die zaal. De massa’s staan in de rij voor David, een broodje of een spritz uit de muur en de stad zit vol verborgen parels.
De fresco laat zien het moment dat er over het verraad wordt gesproken en alle apostelen zijn verontwaardigd. Deze blik van Filippus met zijn handgebaar komt in de buurt van hoe ik moet hebben gekeken.
Vorige week was alles nog gewoon groen hier en nu opeens blauw! Het is het blauw van de blauwe lis . De lis die soms lis, soms iris en soms lelie is.
Januari is een maand van verdieping. Het is koud, althans kouder, er zijn minder toeristen, althans beetje minder, en het is tijd voor een grote schoonmaak, de studieboeken, cursussen en exposities waar anders nooit tijd voor is.
In Greve in Chianti is een heel lief klein museumpje in het ex-franciscanenklooster, vanwaar het overigens 2 minuten naar het marktplein lopen is.
In januari hadden ze een expositie ere van de restauratie van een meerluik uit een kerkje uit de buurt. De schilder is onbekend, al proberen ze hem nu wel te identificeren, maar heeft ooit een bijnaam gekregen van een kunsthistoricus die hem bestudeerde: de Meester van de Straus Madonna.
Omdat ik er tijd voor had belandde ik in een rabbit hole over deze toeschrijving. De Straus Madonna blijkt in Texas te hangen in het Museum of Fine arts in Houston en genoemd te zijn naar de verzamelaar die zijn collectie aan het museum schonk, ene Percy Straus. En die blijkt weer de zoon te zijn van Isidor Straus die met de Titanic verging en die in de film wordt geciteerd.
Ik hou van rabbit holes!
Nog even op de valreep naar de expositie in de GAM over het Ghetto, de Joden en de Medici. Vooral interessant voor het 3D model van het ghetto, verbeterd in vergelijking met het oude houten model van het Synagoge museum. Verder? Foto’s van rond de negentiende eeuwse stadssanering, die zijn altijd leuk om te zien. Het mooiste vind ik dit manuscript. Het is een reisdagboek geschreven door Moisè Vita Cafsuto, die in de eerste helft van de XIIIe eeuw rond de Middellandse Zee reisde richting Jerusalem, maar ook naar Hamburg, Amsterdam en Londen. In het Noorden zag hij hoe het leven ook kon en later vertrekt de familie, inmiddels is Cafsuto geëvalueerd tot Cassuto, naar Nederland. In Nederland wordt een nazaat van de familie dominee in Bilthoven in de Noorderkerk achter ons huis, waar hij met Pasen de kinderen uit de buurt uitnodigt voor een Pesach Seder en legt hij de Joodse gebruiken uit. Ik herinner het me nog goed. Hij liet ons ook The West Side Story zien.
In het bijschrift staat dat het dagboek blijk geeft van de permeabiliteit van het Ghetto… ‘insomma’ (‘ja doei’ in het italiaans) denk ik, ghetto blijft ghetto. Het reisdagboek is opnieuw uitgegeven door Asher Salah.
De Badia a Passignano valt bijna in het niet in de eigen omgeving, resultaat van 1000 jaar bewerken van het land. Beetje zon en blauwe lucht erbij en het is helemaal af.
Begin van de winter.
Hij is weer terug op Piazza Santa Croce. Waar was ie gebleven? ‘Cannes!’ Ah oui, Cannes.
Als je van de straat bent, zoals ik, dan ken je de mensen van de straat en groet je de mensen van de straat en word je een beetje vrienden van de straat. Als een van je beste straatvrienden dan opeens verdwijnt dan maak je je zorgen en zie je de leegte, maar gelukkig, hij is er weer.
Onbeduidende straatjes zoals er nog maar heel weinig zijn in Firenze. Ze doen me altijd denken aan de schilderijen van Ottone Rosai, die kon ze nog onbeduidender maken door alle tekens van leven weg te laten. Maar als je door zo’n straatje loopt en de mengeling van pietra serena, Chanteclair marsiglia wasmiddel, mengsmering en chloorwater ruikt dan weet je dat het leeft en dat je in de Oltrarno bent.
Herfst Kitsch
Vanochtend zagen we hem uit het bos komen met zijn hondje. Hij had niets gevonden, want het heeft veel te weinig geregend. Er was iets van uitputting in zijn toon toen hij dat vertelde van de droogte.
De liefde waarmee hij zijn hondje in zijn hokje in de achterbak stopte, die hele gelaten houding, de rust, het deed me allemaal denken aan The Truffle Hunters en als je die film nog niet hebt gezien, ga hem kijken en dan heb je ook een beeld van het huis waar deze man woont en de vrouw die hem opwacht. Geweldig!
Bij september hoort ook een nieuw schort, de grembiule, dat kleuters en kinderen van de basisschool over hun gewone kleren moeten dragen. De kleuren zijn wat gender neutraler geworden, maar de kraagjes nog niet.
Toscaanse kitsch
https://www.parliamoitaliano.nl/puglia-voor-zoetekauwen/
Om beter etend en proevend door Puglia te reizen
Van amandelkoekjes uit Ceglie Messapica tot ‘gevulde hosties’ uit Monte Sant’Angelo: zoete specialiteiten uit Puglia, Zuid-Italië.
En daar waren ze weer, de Moolenburghjes! Een vrolijk weerzien. En omdat we bij de vorige edities Florence al volledig op de fiets hadden verkend was het tijd voor een nieuwe fase, het museum en wel de koningin der musea: de Uffizi. 3 uur hebben ze het volgehouden, net zo makkelijk als op de fiets. Wat gaan we de volgende keer doen?
De zelfportretten zijn weer terug in de Uffizi, 12 zalen vol en nu hoef je er niet meer de Vasarigang voor in. Het was een vrolijk weerzien met al die oude bekenden die sinds 2016 verstopt hadden gezeten in de opslag van het museum. Het zijn er veel, te veel om allemaal te groeten. Sommigen springen er uit en vooral voor mij dit kubistische zelfportret van Hélène de Beauvoir. Bij Simone wordt geklaagd dat ze altijd in een adem met Sartre wordt genoemd, altijd als leerling of minnares en altijd ondergeschikt. Hélène komt dus nog een treetje lager als ‘zusje van’ terwijl ze eerder beroemd was.
Sommige pruimen zijn dit jaar niet te pruimen, ze worden te snel oude pruimen en fermenteren al hangend als kleine eieren aan de boom.
Vogeltjes kijken
Geen idee wat ik het meeste mis uit Nederland. Een zacht broodje filet americain? Een echte rijsttafel? Met een bootje langs de Vecht? Of gewoon de tulpen? Gisteren heb ik in ieder geval die ontbering kunnen bevredigen in de Keukenhof. Ongelofelijk. Nooit geweest, maar als je een groep Amerikanen Nederland laat zien, toch een must.
Mijn 5 vinkjes
#✔️
Eén zwaluw….
Trouwens, in het Italiaans maakt één zwaluw geen lente.
Herken je de ramen? Het is Palazzo Spini Feroni op Piazza Santa Trinità, het hoofdkantoor van Salvatore Ferragamo. Op de begane grond zijn de winkels, in de kelder het museum en boven de kantoren. In een van de kamers staat deze kast met de leesten van de voeten van oa Sophia Loren, Ava Gardner, Marilyn, Drew Barrymore en Audrey Hepburn. Ferragamo is een instituut en blijft overweldigen. Ook dit is Florence.
De vloer van de Dom in Siena werd in de 16e eeuw door Vasari de grootste en meest magnifieke vloer ooit gemaakt en toen had hij dit paneel niet eens gezien. In de loop der eeuwen zijn er panelen vernieuwd en vervangen. Te veel slijtage natuurlijk met al die mensen en paarden die in Siena in de Kathedraal komen. In de 19e eeuw is er veel gerestaureerd en vervangen door de Sienese kunstenaars die met hun neogotiek goed in de stijl van Siena pasten. Gothic Revival vind ik een leukere term trouwens. Dit is een detail van het paneel van het ‘Rad van Fortuin’. Het rad draait zo hard dat deze man zich stevig vast moet houden.
De helleborus groeit altijd in de bocht van ons laantje in februari. Dit is de stinkende versie, dus ik laat hem tegenwoordig gewoon met rust.
Het woord van het seizoen is ‘scoltellato’. Het klinkt als: vers-van-het-mes of vers-gesneden, in ieder geval komt het beeld van een oogst mes of zo’n krom tuin mes waarmee je lekker rond hakt in je prachtige moestuin en dat de oogst er dan zo kleurig en knisperig vers er uit ziet. Een beetje olijolie en misschien azijn. Oioi dank voor de kleur in februari!
Een van mijn dromen is ooit door de Uffizi te gaan op een brancard , een groot skateboard of misschien een bureaustoel die heel ver achterover kan leunen. In ieder geval iets wat rolt en wat de mogelijkheid geeft om het plafond te bekijken zonder stijve nek of duizelingen en gênant tegen andere bezoekers aan te stoten. Helemaal in de eerste gang (de Levante, de oostelijke gang) met de grotesken van Alessandro Allori. Wat op het eerste gezicht zoet en slechts decoratief lijkt, zit vol verrassingen en ‘groteske’ details. Zo meet, in een klein hoekje van het zaaltje geweid aan de wiskunde, deze putto de scheve borsten van een sfinks. En zo gaat het eindeloos, eindeloos door met humor en een knipoog in eindeloze elegante schoonheid.
Een beetje licht in donkere dagen. Er is nog net deze donkerste maand van het jaar om in Palazzo Strozzi de installaties van Olafur Elìasson te zien. Een expositie waar de bezoeker essentieel is voor het werk, zeggen ze, maar waar is dat niet??
Een uitdaging voor de zintuigen die keer op keer op het verkeerde bern worden gezet. Op het eerste gezicht misschien mechanisch en industrieel door de lampen, maar een mooie uitnodiging tot verdieping en inspiratie. Palazzo Strozzi leent zich weer perfect voor de zoektocht naar geometrie, ruimte en balans.
Mooi voetenwerk!
Annelies legde ‘m even fijn voor ons uit!
Mr. Arbitrium, een ruim 5 meter hoog beeld van kunstenaar Emanuele Giannelli, reist door Italië. Nu te zien bij de San Lorenzo in Florence.
Florence
50050
Lasciando la tua email puoi essere il primo a sapere quando Marina - Guida di Firenze, Siena e Province pubblica notizie e promozioni. Il tuo indirizzo email non verrà utilizzato per nessun altro scopo e potrai annullare l'iscrizione in qualsiasi momento.
Invia un messaggio a Marina - Guida di Firenze, Siena e Province:
Tuscan Tour Guide - Paul Costa
Largo Bargellini
