19/02/2024
උපුටා ගැනීම -Prasad Perera New Zealand අපි
ඔබට නිවැරදි කුසලතා සහ සුදුසුකම් තිබේ නම් නවසීලන්තයේ PR ලබා ගැනීම අපහසුවක් නැහැ - Prasad Perera
* ඔබ නවසීලන්තයට පැමිණෙන විට, ඔබ ලාභදායී අඩුවට නවාතැනක් සොයා ගැනීමට සමත් වුවහොත්, එය ඔබගේ වියදම්වලින් බහුතරයක් අඩුවෙනු ඇත
* visit visa එකකින් ආපු කෙනෙකුට පස්සෙ work visa එකක් ගන්න මම නම් මෙම කතාව නම් නිර්දේශ කරන්නේ නැහැ
* ඔබ වෙහෙස මහන්සි වී වැඩ කිරීමට සහ NZ හි පදිංචි වීමට අවශ්‍ය ඕනෑම දෙයක් කිරීමට කැමති නම්, කළ නොහැකි දෙයක් නැත.
* මගේ ජීවිතයේ වැඩි කාලයක් මම ජීවත් වුණේ නවසීලන්තයේ
--------------------------------------------------------------
දැන් බොහෝ දෙනෙක් පිටරට යන්න සිහින දකිනවා ඒ තමන් පවුලේ අයට ජිවත්විමට අවශ්‍යය මිල මුදල් රැස් කරන්නත් තවත් සමහරු රට අතහැර පදිංචියට යන්නත් තවත් පිරිසක් ඉගෙන ගන්න යන්නත් එත් සමහර අයට මේ ගැන හරි හැටි අවබෝධයක් නැහැ.
මේ නිසා අපි New Zealand වැනි රටකට යන්නේ කොහොමද, මොනවද අවශ්‍යය සුදුසුකම්, රැකියාවකට යනවනම් කොහොමද? පදිංචියට හෝ අධයාපනයට යනවනම් මොනවද කරන්න ඕනි යන්න විවිධ පුද්ගලයන්ගෙන් තොරතුරු ලබා ගත්තා. ගොඩක් අය පවසන්නේ New Zealand ජීවත්වීමට හොද රටක් කියාය.
ඔය අතර අපට මිතුරෙක් page එකක් ගැන සදහන් කරනවා. එය නමින් New Zealand අපි (fb Page) මෙම Page එකේ සිටින පුද්ගලයින් ඔවුන් දන්න තොරතුරු නිතරම එකිනෙකා අතර බෙදාගන්නවා.
අප තවත් New Zealand අපි (fb group) එකේ අදහස් හුවමාරු කරන කිහිප දෙනෙකු සම්බන් කරගත්තා. ඔවුන්ගේන් අසන ලද ප්‍රශ්න වලට ඔවුන් දන්නා ආකාරයෙන් පිලිතුරු ලබා දුන් අතර ඔවුන් පැවසුවේ New Zealand අපි (fb group) එකේ ඉන්නවා ප්‍රසාද් කියලා කෙනෙක් එයා අපට වඩා කාලයක් New Zealand වල ජිවත්වෙනවා එයා ගොඩක් දේවල් දන්නවා ඔයගොල්ලන්ට අවශ්‍ය දේවල් දැන ගන්න එයාව සම්බන්ද කරගන්න කියලා.........
ඔය විදියට අපි පොදු ප්‍රශ්න කිහිපයක් ප්‍රසාද්ට විටින් විට අපි ඉදිරිපත් කලා ප්‍රසාද් සමහර අවස්ථාවන් වල කාර්්‍යයබහුලයි එත් අප අසන ප්‍රශ්න වලට ඉඩ ලැබුනු සැම අවස්ථාවකම වගේ ප්‍රසාද් තමන්ගේ අදහස් ප්‍රකාශකරා.
ප්‍රසාද් නිතරම පවසන්නේ වංචාකාරයින්ට හසුවෙන්න එපා කියලා මොකද වංචාකාරයින් එන්න එන්නම වැඩිවෙලා ලංකාවෙන් පිටරටකට යන්න හදන පිරිස වැඩි නිසා ගොඩක් දෙනෙක් බලන්නේ රැකියාවක් දෙන්න පුලුවන් කියලා මුදල් ලබා ගන්න එකයි අන්තිමට මුදලත් නැහැ රැකියාවත් නැහැ ගිහිපු රටකුත් නැහැ. හරි විදියට සුදුසුකම් එක්ක ආවොත් මේ රටට PR ලබා ගැනීම අපහසුවක් නැහැ මෙහි පැමිණීමට අවස්ථාවක් ලැබුණහොත්, එම අවස්ථාව මග හරින්න එපා කියලා තමයි ප්‍රසාද් පවසන්නේ.
අප මෙම සටහන තබන්නේ New Zealand යන්න බලාපොරෝත්තු වන ඔබටත් මෙම ලිපිය යම් කිසි පොඩි දැනුමක් හෝ ඔබට ලැබෙනු ඇතැයි උපකල්පයෙනි.
-------------------------------------------------------------
කොච්චර කල්ද New Zealand ඇවිත්?
දැන් අවුරුදු 20ක් විතර වෙනවා
ප්‍රසාද් New Zealandවලය කරන රැකියාව ගැන සඳහන් කලොත්.
නවසීලන්තයේ LG ඉලෙක්ට්‍රොනික්ස් හි ප්‍රධාන ගිණුම් කළමනාකරු.
මොකද හිතන්නෙ New Zealand ගැන?
මගේ මතය අනුව, නවසීලන්තය ජීවත්වීමට හොඳම රටවලින් එකක්.
දැන් අවුරුදු 20ක් ප්‍රසාද් New Zealand වල Job කියක් විතර කරාද.
මම මුලින් අවුරුදු 3ක් ඉගෙන ගත්තා. ඊට පස්සේ මම ආයතන 5ක වැඩ කරලා තනතුරු 9ක් විතර දැරුවා.
මුලින්ම New Zealand ආපු ගමන් කරපු රැකියාව මොකක්ද? රැකියාවක් හොයාගන්න අමාරුද?
මගේ පළමු රැකියාව වූනේ ක්‍රයිස්ට්චර්ච්හි (Christchurch) මිදි වත්තක මිදි වතු කම්කරුවෙක් ලෙසය වැඩ කිරිමට. රැකියාවක් සොයා ගැනීම එතරම් අපහසු දෙයක් නොවේ.
New Zealand වලට කොහොමද ආවේ ඉගෙන ගන්නද නැත්තම් රැකියාවකටද.
මම මෙතනට ආවේ මුලින්ම ඉගෙන ගන්න ජාත්‍යන්තර ශිෂ්‍යයෙක් විදියට.
ප්‍රසාද්ගේ පදිංචිය දැන් නවසීලන්තයේ ද?
ඔව්, මම දැන් NZ පුරවැසියෙක් සහ ඕක්ලන්ඩ්හි ජීවත්වෙනවා.
අවුරුදු 20ක් ගත කරපු ජිවිතය ගැන මොකද හිතන්නේ.
එය පුදුමාකාර ගමනක්. මම උසස්පෙළ ඉවර වෙලා, මගේ උසස් අධ්‍යාපනය ඉවර කරලා, විවාහ වුනා. දැන් මට පුතුන් දෙදෙනෙක් (වයස 10 සහ 4) ඉන්නවා. මගේ දෙමව්පියෝ පවා මෙහි ජිවත්‍්වෙනවා. මගේ ජීවිතයේ වැඩි කාලයක් මම ජීවත් වුණේ නවසීලන්තයේ.
ප්‍රසාද් ගැන ඔහුගේ පොද්ගලික තොරතුරු කිහිපයක් පමනි
---------------------------------------------------------------------
ලංකාවේ ඉදන් New Zealand එන්න ඉන්න අයට ප්‍රසාද් මොකද කියන්නේ.
නවසීලන්තය ජීවත්වීමට විශිෂ්ට රටක්. එය එතරම් සාමකාමී රටක් වන අතර ගුණයහපත් මිනිසුන් ඉන්න රටක් කිව්වොත් මා නිවැරදියි. මා නම් ඔබට පවසන්නේ මෙහි පැමිණීමට අවස්ථාවක් ලැබුණහොත්, එම අවස්ථාව මග හරින්න එපා.
ගොඩක් අය New Zealand එන්න උත්සාහ කරනවා අවශ්‍ය සුදුසුකම් මොනවද ඔයා දකින විදියට.
නවසීලන්තයේ 'හරිත ලැයිස්තුව' (Green List) නමින් කුසලතා හිඟ ලැයිස්තුවක් ඇත. ඔබට එම භූමිකාවන් සඳහා නිවැරදි අත්දැකීමක් තිබේ නම්, ඔබට රැකියා වීසා බලපත්‍රයක් මත පැමිණිය හැකිය (ඔබට පළමුව රැකියාවක් සොයා ගැනීමට අවශ්‍ය වනු ඇත). විකල්පයක් ලෙස, ඔබට උපාධි සුදුසුකමක් තිබේ නම්, ඔබට ශාස්ත්‍රපති උපාධියක් හැදෑරීමට මෙහි පැමිණිය හැකිය. ඔබ ඔබේ ශාස්ත්‍රපති උපාධිය සම්පූර්ණ කළ පසු, ඔබට රැකියාවක් සොයා ගැනීම සඳහා වසර 3ක පශ්චාත් අධ්‍යයන රැකියා වීසා බලපත්‍රයක් සඳහා සුදුසුකම් ලබයි. මා දන්නා අයුරින් එම වසර 3 තුළ රැකියාවක් සොයා ගැනීම එතරම් අපහසු නැත.
New Zealand වලට English qualified වෙන්න පුළුවන්ද IELTS අවශයද නැත්තම් වෙන විභාග මොනවා හරි තියෙනවද?
New Zealand යනු ඉංග්‍රීසි කතා කරන රටක්. ඉංග්‍රීසි නොමැතිව මිනිසුන් සමඟ සන්නිවේදනය කිරීම සහ රැකියාවක් කිරීම පවා ඉතා අපහසුය. කෙසේ වෙතත්, ඔබට නවසීලන්ත රැකියා වීසා බලපත්‍රයක් සඳහා IELTS අවශ්‍ය නොවේ. නමුත් ඔබ PR (Permanent Residency) මාර්ගය හරහා යාමට අදහස් කරන්නේ නම්, ඔබට IELTS තිබිය යුතුයි. ඔබට IELTS සමඟ පහසු නොවේ නම්, ඔබට PTE විභාගය ද ලබා ගත හැකිය.
ලංකාවේ එන අයට New Zealand ඕන තරම් රැකියා තියෙනවද?
මම පුද්ගලිකව හිතන්නේ New Zealand වල ඕන තරම් රැකියා තියෙනවා. මොකද මම දන්නවා ගොඩක් සමාගම් මිනිස්සු හොයාගන්න මහන්සි වෙනවා. කෙසේ වෙතත්, ඔබට වහාම රැකියාවක් නොලැබෙනු ඇත. ඔබට එම රැකියා සඳහා නිවැරදි නිපුණතා තිබිය යුතුය, නැතහොත් එම තනතුරු සුරක්ෂිත කිරීම සඳහා ඔබේ කුසලතා නිවැරදි ආකාරයෙන් ප්‍රදර්ශනය කළ යුතුය.
ලංකාවේ කෙනෙක් New Zealand job එකකට apply කරන්නේ කොහොමද.?
රැකියා සඳහා අයදුම් කිරීමට මට සිතිය හැකි හොඳම ක්‍රමය වන්නේ සමාගමේ වෙබ් අඩවිය හරහාය. ඔබ අයදුම් කරන තනතුර ඔබ දන්නේ නම්, එම තනතුරු ඇති සමාගම් සොයන්න සහ කෙලින්ම අයදුම් කිරීමට ඔවුන්ගේ වෙබ් අඩවියට යන්න. විකල්පයක් ලෙස, ඔබට seek.co.nz, trademe.co.nz, හෝ LinkedIn වෙත පිවිස එහි රැකියා සඳහා ද අයදුම් කළ හැකිය. 'ප්‍රතීතනය ලත්' (Accredited' employers) සේවා යෝජකයන්ට පමණක් විදේශයන්ගෙන් කෙනෙකු බඳවා ගත හැකිය, එබැවින් එම සමාගම් නවසීලන්තයේ 'ප්‍රතීතනය කර ඇති' බවට ඔබ සහතික විය යුතුය. ඔබට මෙය NZ ආගමන වෙබ් අඩවියෙන් පරීක්ෂා කළ හැකිය. එසේම, ඔබ හොඳින් සකස් කරන ලද CV සහ ආවරණ ලිපියක් සමඟ අයදුම් කරන්න වග බලා ගන්න.
ගොඩක් අය කියන දෙයක් තමයි කොච්චර apply කරත් job හම්බවෙන්නේ නැහැ කියලා.
මේ සඳහා බොහෝ හේතු තිබේ. අංක එකේ හේතුව හොඳ CV එකක් නැති එක. මම NZ හි සේවා යෝජකයෙකු වූ අතර, මට එක් රැකියාවක් සඳහා CV ගොඩවල් ලැබුණි. මට හැම CV එකක්ම බලන්න තරම් වෙලාවක් තිබුණේ නැහැ, එක CV එකකට තත්පර 3කට වඩා ගත කළේ නැහැ. බොහෝ සේවා යෝජකයන් එයම කරන බව මම දනිමි. තත්පර 3 කින් පමණ සේවා යෝජකයන්ගේ අවධානය ආකර්ෂණය කර ගන්නා 'කෙටි සහ මිහිරි' () CV එකක් ඔබ සතුව ඇති බවට සහතික විය යුතුය. ඔබේ සේවා පළපුරුද්ද පෙන්වන්න. ඔබට ඔබේ DOB, විවාහක තත්ත්වය හෝ ජාතිකත්වය ඇතුළත් කිරීමට අවශ්‍ය නැත. ඔබේ CV එකට අදාළ තොරතුරු ඇතුළත් කරන්න.
රැකියා සඳහා අයදුම් කරන විට, ඔබට හොඳ ආවරණ ලිපියක් ද (cover letter) ඇති බවට සහතික වන්න. රැකියා විස්තරයට අනුව ඔබේ ආවරණ ලිපිය (cover letter) සකස් කර ඇති බවට වග බලා ගන්න, විශේෂයෙන් රැකියා විස්තරයේ එම මූල පද ඇතුළත් කරන්න. රැකියා සඳහා අයදුම් කිරීමේදී මගේ උපදෙස් ප්‍රමාණයට වඩා ගුණාත්මක බවයි. ඉහත විස්තර නොමැතිව රැකියා 100කට අයදුම් කරනවා වෙනුවට රැකියා 5කට නිවැරදිව අයදුම් කරන්න. ඔවුන් ඔබව කුලියට ගැනීමට අවශ්‍ය වන්නේ මන්දැයි සේවායෝජකයාට පෙන්වා ඔබේ CV සහ ආවරණ ලිපිය හරහා රැකියාව සඳහා සුදුසු පුද්ගලයා ඔබ බව පෙන්නුම් කරන්න. ඔබට www.careers.govt.nz වෙතින් රැකියා, CV සහ ආවරණ ලිපි සඳහා අයදුම් කරන ආකාරය පිළිබඳ වැඩිදුර තොරතුරු ලබා ගත හැක.
New Zealand ජිවත්වෙන්න ලොකු Tax එකක් ගෙවන්න වෙනවද.
ඔබ ඔබේ ආදායම අනුව බදු ගෙවන්න. කරුණාකර වාර්ෂික ආදායම සඳහා පහත බදු අනුපාත බලන්න:
$14,000 - 10.5 % දක්වා
$14,000 ට වැඩි සහ $48,000 - 17.5 % දක්වා
$48,000ට වැඩි සහ $70,000 - 30% දක්වා
$70,000ට වැඩි සහ $180,000 - 33% දක්වා
ඉතිරි ආදායම $180,000 - 39% ට වැඩි
New Zealand PR ගන්න ලේසිද?
ඔබට නිවැරදි කුසලතා සහ සුදුසුකම් තිබේ නම්, මම හිතන්නේ නවසීලන්තයේ PR ලබා ගැනීම අපහසුවක් නැහැ. නව ලකුණු ක්‍රමය පවා PR සඳහා අයදුම් කිරීම පහසු කර ඇත.
ගොඩක් අසන්නට ලැබෙන දෙයක් තමයි New Zealand වල ජිවත්වෙන්න ගොඩක් අමාරුයි වියදම ගොඩක් වැඩියි කියලා මේ ගැන පැහැදිලි කරොත්
ඔබේ ජීවන වියදම් රඳා පවතින්නේ ඔබේ ජීවන රටාව සහ ඔබ ජීවත් වන ප්‍රදේශය මතයි. ලංකාවට සාපේක්ෂව ඔව්, මිල අධිකයි, නමුත් එහෙම වුනත් ඔබේ ආදායමත් ඉහළයි. ඔබේ වියදම්වලින් සැලකිය යුතු කොටසක් ඔබගේ නවාතැනට ගෙවිමට සිදුවෙනු ඇත. ඔබ නවසීලන්තයට පැමිණෙන විට, ඔබ ලාභදායී අඩුවට නවාතැනක් සොයා ගැනීමට සමත් වුවහොත්, එය ඔබගේ වියදම්වලින් බහුතරයක් අඩුවෙනු ඇත.
ඔයා හිතන විදියට අඩුම තරමේ New Zealand ජිවත් වෙන්න කොච්චර මුදලක් අවශ්‍යද? සාමාන්‍යයෙන් ලැබෙන අඩුම වැටුප ගැන කියන්න පුලුවන්ද?
ඔබට නවසීලන්තයේ ජීවත් වීමට කොපමණ මුදල් ප්‍රමාණයක් අවශ්‍යදැයි පැවසීම ඉතා අපහසුය. ඒ සියල්ල රඳා පවතින්නේ ඔබේ ප්‍රදේශය, ඔබේ අවශ්‍යතා සහ ඔබේ පවුලේ සාමාජිකයන් ගණන කොපමණද යන්න මතය. NZ හි අවම වැටුප පැයකට ඩොලර් 22.70 කි. කෙසේ වෙතත්, ඔබ රැකියා වීසා මත මෙහි පැමිණෙන්නේ නම්, ඔබට අවම වශයෙන් පැයකට මධ්‍ය වැටුප ඩොලර් 29.66 ක් ලබා ගැනීමට අවශ්‍ය වනු ඇත.
Student visa ඇවිත් part time job එකක් කරලා NZ set වෙන්න පුලුවන්ද?
මා කලින් සඳහන් කළ පරිදි මම මෙහි පැමිණියේ ශිෂ්‍යයෙකු ලෙසයි. මම අධ්‍යාපනය ලබන කාලයේ අර්ධකාලීන රැකියාවන් හරහා මගේ වියදම් කළමනාකරණය කර ගත්තා. ඔබ අධ්‍යාපනය ලබන අතරතුර සතියකට පැය 20ක් වැඩ කිරීමට ඔබට අවසර ඇති අතර විශ්ව විද්‍යාල නිවාඩු කාලය තුළ ඔබට පූර්ණ කාලීනව වැඩ කළ හැක. ඔබ ඉගෙනුම ලබන අතරතුර අර්ධකාලීන රැකියාවක් කිරීමෙන් ඔබේ වියදම් කළමනාකරණය කර ගැනීමට ඔබට හැකි වනු ඇත.
New Zealands වලට එන්න කොච්චර මුදලක් වැය වෙනවද ඔබ හිතන විදියට
ඔබ මෙහි ඉගෙනීමට එන්නේ නම්, ඒ සියල්ල රඳා පවතින්නේ ඔබේ පාඨමාලාව සහ විශ්ව විද්‍යාලය මත සාමාන්‍යයෙන්, උපකාරක ගාස්තු වසරකට ඩොලර් 30,000 ක් පමණ විය හැකිය. (උපාධිය - අවුරුදු 3 හෝ ශාස්ත්‍රපති උපාධිය - 1.5 හෝ 1 වසර)
visit visa (ආගන්තුක) එකකින් ආපු කෙනෙකුට පස්සෙ work visa එකකට හරවන්න පුලුවන්ද ?
visit visa එකකින් ආපු කෙනෙකුට පස්සෙ work visa එකක් ගන්න මම නම් මෙම කතාව නම් නිර්දේශ කරන්නේ නැහැ. ඔබ නවසීලන්තයට visit visa (ආගන්තුක) එකකින් ආවොත් ඇත්තේ මාස කිහිපයක් පමණක් වන අතර, ඔබ visit visa (ආගන්තුක) වීසා බලපත්‍රයක් මත සිටින අතරතුර බොහෝ සේවා යෝජකයින් රැකියා අවස්ථා ලබා දීමට උනන්දු වන්නේ නැහැ. අතිරේකව, නව රැකියා වීසා ක්‍රියාවලියට වැඩි කාලයක් ගත විය හැකි අතර, ඔබට සියල්ල පිළිවෙලට ගැනීමට ප්‍රමාණවත් කාලයක් නොතිබිය හැකිය. ඔබ ඉහළ දක්ෂතා ඇති අයෙක් නම්, විශේෂයෙන්ම NZ Green List හි, ඔබ අමුත්තන්ගේ වීසා බලපත්‍රයක් මත සිටින අතරතුර ඔබට රැකියාවක් ලබා ගැනීමට අවස්ථාවක් ලැබෙනු ඇත.
ගොඩක් අය කියන කතාවක් තමයි රට ඉන්න තමන්ගේ අය ගන්නේ නැහැ කියලා එහෙම ගන්න පුලුවන්ද
ඔබ නවසීලන්තයේ සිටි පමණින් ඔබේ නෑදෑයන් ගෙන්වා ගන්න බැහැ. ඒක 100% ඇත්ත. ඔබ සතුව "සාර්ථක" ව්‍යාපාරයක් තිබේ නම් සහ ඔබේ ඥාතියාට නිවැරදි කුසලතා තිබේ නම්, එවිට ඔබට ඔබේ නෑදෑයාට රැකියා වීසා බලපත්‍රයක් ලබා දිය හැකිය. කෙසේ වෙතත්, ඔබ දේශීය කෙනෙකු වෙනුවට විදේශයක කෙනෙකු බඳවා ගැනීමේදී නවසීලන්තයේ ආගමන විගමනය සාධාරණීකරණය කළ යුතුය. විකල්පයක් ලෙස, ඔබ බඳවා ගැනීමේ කළමනාකරු දන්නේ නම්, ඔබට ඔබේ ඥාතියෙකු රැකියාව සඳහා නිර්දේශ කළ හැකිය. එහෙත්, නැවතත්, ඔබේ ඥාතියා නිවැරදි කුසලතා ඇති රැකියාව සඳහා සුදුසු පුද්ගලයා විය යුතුය.
ඔබ නවසීලන්තයේ ජීවත් වන නිසා ඔබට අනුග්‍රහය දැක්විය හැකි එකම පුද්ගලයින් ඔබේ දෙමාපියන්ය. ඔබට PR (Permanent Residency) තිබේ නම් සහ ඔබ නිවැරදි වැටුප් පරාසයක සිටී නම්, ඔබට නවසීලන්තයට පැමිණීමට ඔබේ දෙමාපියන්ට අනුග්‍රහය දැක්විය හැකිය.
ලංකාවේ අය සතු දේපල විකුනලා පවුලේ අයත් එක්ක පිටරට පදිංචියට යන්න හදනවා ඒ ගැන ඔබේ අදහස
එය ඔබගේ අනාගතය වෙනුවෙන් ඔබ ගන්නා අවදානමක්. ඒක හරිද වැරදිද කියන්න බෑ. ඔබ සතුව ඇති සියල්ල විකුණා NZ වෙත පැමිණියහොත්, ඔබට අවදානමක් තියෙනවා. ඔබට ආපසු යාමට සිදුවුවහොත්, ඔබට කිසිවක් ඉතිරි වෙන්නේ නැහැ. නමුත් මගේ මතය අනුව, සාර්ථක වීමට නම්, ඔබ අවදානමක් ගත යුතුය. ඔබ NZ වෙත පැමිණ, ඔබ වෙහෙස මහන්සි වී වැඩ කිරීමට සහ NZ හි පදිංචි වීමට අවශ්‍ය ඕනෑම දෙයක් කිරීමට කැමති නම්, කළ නොහැකි දෙයක් නැත. ඔබ මේ රටේ පදිංචි වූ පසු (ඔබේ PR ලබා ගන්න), බොහෝ අවස්ථාවන් ඔබ වෙනුවෙන් බලා සිටී.
You Magazine - 2024 February Edition
Read more - http://tinyurl.com/3w5rnpe
Prasad Perera New Zealand අපි
Careers New Zealand helps New Zealanders make informed learning and work decisions.
