
18/02/2025
ලොව සතුටින්ම සිටින සත්ත්වයා "ක්වොකා" 🇦🇺😍🐿️💚
ක්වොකා” කියන නම අපට ටිකක් විතර ආගන්තුක යි. ක්වොකාගේ පින්තූරයක් වුණත් දකින විට, බොහෝ දෙනා සිතන්නේ ඒ අලුත් සත්ත්වයෙකු හෝ නිර්මාණය කළ සත්ත්වයෙකු කියලා යි. ක්වොකා ඕස්ට්රේලියාවට ආවේණික යි. සැලකිය යුතු ක්වොකා ගහණයක් ඕස්ට්රේලියාවේ රොට්නෙස්ට් දූපතේ ජීවත් වෙනවා.
ක්වොකා, ප්රමාණයෙන් බළලෙකු තරම් වන, මීයෙකුගේ තරම් දිග වලිගයක්, සහ කුඩා පැටවුන් රැගෙන යාමට කැන්ගරුවෙකුගේ මෙන් පැසක් ඇති සතෙක්. ලොම්වලින් පිරුණු සිරුරක් සහිත මෙම හුරුබුහුටි සත්ත්වයා රොට්නෙස්ට් දූපතේ සංචාරක කර්මාන්තය දියුණු කිරීමටත් හේතුවක් වුණා.
කැන්ගරුන් සහ වොලබි සතුන් අයත් වන පවුලේ සාමාජිකයෙකු වන ක්වොකා වසර 10ක පමණ ආයු කාලයකට හිමිකම් කියනවා. ඔවුන් වරක දී එක් පැටවකු පමණක් බිහිකරන අතර, වසරකට දෙවරක් පැටවුන් බිහිකරනවා. මේ පැටවා මවගේ පැසෙහි මාස 6ක් පමණ ජිවත් වෙනවා. කැන්ගරුවන් මෙන්ම ශාකභක්ෂක ජීවියෙකු වන ක්වොකා නිශාචර සතෙකු ද වෙනවා. මොවුන්ගේ සම තද දුඹුරු පැහැයට හුරු වර්ණයකින් යුතු අතර පිරිමි සතෙකු කිලෝ 2.5 – 4.5 වන අතර ගැහැණු සතෙකු කිලෝ 1.5 – 3.5 පමණ වෙනවා. Setonix brachyurus යන විද්යාත්මක නමින් හඳුන්වනු ලබන ක්වොකා 40 – 55 cm පමණ උස යි.
ලිඛිත ඉතිහාසයට අනුව මුලින්ම ක්වොකා ගැන සදහන් වන්නේ වසර 1656 දී පමණ යි. එකල දේශ ගවේශනය කළ ඕලන්ද ජාතික කපිතාන්වරයෙකු වන සැමුවෙල් වොල්කට්සූන්ගේ දිනපොතක ‘කැළෑ බළලුන්’ විශේෂයක් ලෙස ක්වොකා ගැන සඳහන් කොට තිබෙනවා. ඉන් වසර 3කට පමණ පසු විලියම් ඩි ව්ලමින් නම් ගවේශකයා මොවුන් යෝධ මීයන් විශේෂයක් ලෙස වරදවා හඳුනාගෙන, ඔවුන් විසූ එම දූපත ‘රැට් නෙස්ට්’ (මීයන්ගේ කූඩුව) දූපත ලෙස නම් කරනවා. අදටත් එම දූපත ‘රොට්නෙස්ට්’ ලෙස හැඳින්වෙන්නේ එම නිසා යි.
ක්වොකා අනෙක් සතුන්ගෙන් වෙනස් වෙන්න මූලිකම හේතුව වෙන්නේ ක්වොකාගේ සුරතල් ලස්සන හිනාව යි. ඇත්තටම ඒකට හේතුව නම් ක්වොකා ඇත්තෙන්ම හිනාවීම නෙවෙයි. ක්වොකාගේ හිනාව පරිනාමික ලක්ෂණයක්.
ක්වොකා හිනාවෙන්නේ බල්ලන් කට ඇරගෙන ඉන්න හේතුව නිසාම යි. ඉතා උණුසුම් ඕස්ට්රේලියාවේ වසන ඔවුන්ගේ ඉහළ දේහ උෂ්ණත්වය ක්වොකා විසින් පහත හෙලාගන්නේ කට පළලට අරගෙන හති දැමීමෙන්. ඔවුන් නිතර සිනාසෙන බවක් පෙනෙන්නේ ඒ නිසා යි.
ඒ වගේම ක්වොකාට හිරිහැරයක් වෙනවා කියලා හිතුනොත්, ඕනෑම කෙනෙක් සපා කන්න ඔවුන් පසුබට වෙන්නේ නැහැ. සෑම වසරකම ක්වොකා ලොව සතුටින්ම සිටින සත්ත්වයා.
ක්වොකා” කියන නම අපට ටිකක් විතර ආගන්තුක යි. ක්වොකාගේ පින්තූරයක් වුණත් දකින විට, බොහෝ දෙනා සිතන්නේ ඒ අලුත් සත්ත්වයෙකු හෝ නිර්මාණය කළ සත්ත්වයෙකු කියලා යි. ක්වොකා ඕස්ට්රේලියාවට ආවේණික යි. සැලකිය යුතු ක්වොකා ගහණයක් ඕස්ට්රේලියාවේ රොට්නෙස්ට් දූපතේ ජීවත් වෙනවා.
අතීතයේ හිටිය ක්වොකා තරම් දැන් ජීවත්වන ක්වොකා මිනිසුන්ට එතරම් බියක් දක්වන්නේ නැහැ. ඊට හේතුව තමයි, දැන් සංචාරකයන් කියන්නේ එයාලගෙ එදිනෙදා ජීවිතයේ කොටසක් වීම.
ඒ වගේම ක්වොකා වඳවීගෙන යන සත්ත්ව කොට්ඨාසයක්. IUCN විසින් පල කරන ලද දත්ත වාර්තාවලට අනුව දැනට ක්වොකා ජීවින් 7500 – 15000 අතර ප්රමාණයක් ජීවත් වේයැ යි සැලකෙනවා. ඉන් වැඩිම ප්රමාණයක් ජීවත් වන්නේ රොට්නෙස්ට් දූපතේ යි.
ක්වොකාට දැනට තිබෙන ප්රධානම තර්ජනය තමයි වනාන්තර ගහනය අඩුවීම සහ දේශගුණික විපර්යාස. වර්ෂාපතනයේ ඇති වන වෙනස්කම් සහ ලැව්ගිනි ආදිය මෙයට හේතු වෙනවා. මීට අමතරව ක්වොකාට තියෙන බරපතලම තර්ජනය වන්නේ මිනිස් ප්රජාව යි. එරට රජය ක්වොකා සුරතලුන් ලෙස ඇති කිරීමට තැත් කිරීම සහ විවිධ වූ ශාරීරික වධ හිංසා කිරීම බහුලව වාර්තා වෙනවා. ක්වොකා සතුන් ආරක්ෂා කිරීමට නීති පනවා ඇත්තේ ඒ නිසා යි.
උපුටනයක්