30/01/2020
HUKUMAN SIN ZAKAT PITLA
By : Sheikh Abdulbasit Ladjaferma ุจู ู
ุณุนูุฏ
ุจุณู
ุงููู ุงูุฑุญู
ู ุงูุฑุญูู
Katan sanglit iban pamudji tuput tunggal pa mahasutchi Allah, tuhan mahakawasa aangutun sin katan eepun niya, salawat iban salam pa nabi nato pilihan amuin samulliya mulliya na manusiya piyapanjari sin Allah amuna in panghu nato nabi mohammad (sallallahu alayhi wasallam) lapay na in katan sin liud ahli niya iban sin laum kaluargah niya mabut pa katan kashahabatan niya.
In ุฒูุงุฉ ุงููุทุฑ (zakat pitla) in ini piyangdaakan sin Allahu Ta'ala iban sin rasul (sallallahu alayhi wasallam) ha tiyap-tiyap siyulagan muslim labi awla na tuud in mga sila amuin timangka miyuasa ha bulan ramadan, iban in zakat pitla in ini makasutchi sin puasa sin tiyap-tiyap muslim timatangka amuin ha wakto in sila puasa magpakabissara sila sin kabtangan wayruun pus paidda iban sin kabtangan mangdahi pa kalummuan, daing ha sabab yadto nagsabda in jungjungan nato nabi mohammad (sallallahu alayhi wasallam) ha hadith niya mulliya.
ุนู ุงุจู ุนุจุงุณ ุฑุถู ุงููู ุนููู
ุง ูุงู: ( ูุฑุถ ุฑุณูู ุงููู ุตูู ุงููู ุนููู ูุณูู
ุฒูุงุฉ ุงููุทุฑ ุทูุฑุฉ ููุตุงุฆู
ู
ู ุงููุบู ูุงูุฑูุซุ ูุทุนู
ุฉ ููู
ุณุงููู )ุ ุฑูุงู ุฃุจู ุฏุงูุฏ ูุงุจู ู
ุงุฌุฉ ูุงูุฏุงุฑูุทูู ูุงูุญุงูู
ูุตุญุญู.
Daing kan Ibno Abbas kiyaridaan sila kaduwa sin Allah laung niya: ( Fiyardu sin rasul (sallallahu alayhi wasallam) in zakat pitla hipag sutchi sin magpupuasa daing ha bissara luug lama (wayruun pus pa idda lukat lambing) iban bissara mangi (kalummuan amuin manunjuki pa pagpasarupa sin awrat iban sin kandi niya pa), iban (in zakat pitlya yan) pagpakaun ha manga miskin. riwayat hi imam abu daud iban hi imam ibno majah iban hi imam darul qutni sarta miyattan siyaheh hi imam al-hakim
Laung hi Dr.Yousuf Qardawi hafijahullah ha tungud sin hadith ini: atas duwa parakala in kamaksuran sin hadith, in panagnaan niya ha sabab sin siyulagan amuin sasuku sin timangka ha pagpuasa nila ha adlawan sin ramadan mahuli nakakabtang sila sin bissara wayruun kapurujanan iban sin kabtangan mangdahi pa kalumuan na in pag zakat pitla nila hikasutchi sin tamak sin puasa nila.
in hikaduwa kamaksuran sin hadith, tungud pa mujtama katiluagan sin muslim, kalna in pagtukbal ta sin zakat pitla ta pa mga kataymanghuran ta muslim mangdahi pa hikapasampay ta sin pagkasilasa iban makarihil kakuyagan pa pagkahi ta labi awla na tuud in manga sila miskeen makuyag tuud sila landu apabila kiyatukbalan ta sila sin pitla ha adlaw haylaya... Kitab Fiqhuz Zakat vol. 2 p. 922
ุนู ุงุจู ุนู
ุฑ โ ุฑุถู ุงููู ุนููู
ุง โ ูุงู: ( ูุฑุถ ุฑุณูู ุงููู โ ุตูู ุงููู ุนููู ูุณูู
โ ุฒูุงุฉ ุงููุทุฑ ุตุงุนุงู ู
ู ุชู
ุฑ ุ ุฃู ุตุงุนุงู ู
ู ุดุนูุฑ ุ ุนูู ุงูุนุจุฏ ูุงูุญุฑ ุ ูุงูุฐูุฑ ูุงูุฃูุซู ุ ูุงูุตุบูุฑ ูุงููุจูุฑ ู
ู ุงูู
ุณูู
ูู ุ ูุฃู
ุฑ ุจูุง ุฃู ุชุคุฏู ูุจู ุฎุฑูุฌ ุงููุงุณ ุฅูู ุงูุตูุงุฉ ) ู
ุชูู ุนููู ูุงูููุธ ููุจุฎุงุฑู .
Daing kan ibno umar kiyaridaan sila kaduwa sin Allah lawung niya: ( Fiyardu na sin rasul (sallallahu alayhi wasallam) in zakat pitla hangka gantang daing ha hulma atawa hangka gantang daing ha pay dawa (barley),duun ha eepun (misan pa in kiyaawnan niya in siya eepun) iban ha limaya, usug babae bata iban tao maas daing ha mga muslimeen. sarta in pangdaaki sin pagtunay sin zakat pitla ha waypa nakaguwa in manusiya daing ha pagsamabahayangan (haylaya). piyag ittipakan sin duwa imam (bukhari,muslim)
ุนู ุฃุจู ุณุนูุฏ ุงูุฎุฏุฑู โ ุฑุถู ุงููู ุนูู โ ูุงู : ( ููุง ูุฎุฑุฌ ุฒูุงุฉ ุงููุทุฑ ุฅุฐ ูุงู ูููุง ุฑุณูู โ ุตูู ุงููู ุนููู ูุณูู
โ ุตุงุนุงู ู
ู ุทุนุงู
ุ ุฃู ุตุงุนุงู ู
ู ุชู
ุฑุ ุฃู ุตุงุนุงู ู
ู ุดุนูุฑ ุ ุฃู ุตุงุนุงู ู
ู ุฒุจูุจ ุ ุฃู ุตุงุนุงู ู
ู ุฃูุท ) ู
ุชูู ุนููู
Daing kan Abu Saeed Al-khudri kiyaridaan siya sin Allah laung niya: ( In kaawnan namo mag guwa kami sin zakat pitla bang in kaawnan halawman namo in rasul (sallallahu alayhi wasallam) hangka gantang daing ha pagkaun, atawa hangka gantang daing ha hulma atawa hangka gantang daing ha pay dawa (barley) atawa hangka gantang daing ha Anggul (raisins) atawa hangka gantang daing ha cheese piyatatahay. piyag ittipakan sin duwa imam (bukhari,muslim)
HISIYO IN KIYAWAJIBAN TUMUKBAL SIN ZAKAT PITLA?
In zakat pitla wajib ha tiyap-tiyap muslim limaya in tumukbal siya sin zakat pitla hangka gantang hulma atawa hangka gantang pay dawa (barley) amun in kakaun ini bukun in kamawmuhan pagkaunun sarta bukun amuin hiyuhulat-hulat kakaun niya iban sin pamily niya halaum sin hangkarum iban hangka adlaw, hati niya aun sila dugaing kakaun pagkaunun mapuas daing sin hayan.
in tiyap-tiyap muslim limaya makagaus na wajib kaniya in tumunay sin zakat pitla pa ginhawa baran niya,pa asawa niya iban pa manga anak niya, amu ini in daing ha manga papanaw sin manga mujahab, sumagawa in ini mawajib sadja ha hisiyo-siyo na in makaabut pa nisab amuin in kakaun hipag zakat pitla niya bukun amun hiyuhulat-hulat nila pagkaunun halaum hangkarum iban hangka adlaw.
adapun laung hi Al-khattabi in zakat pitla wajib siya ha tiyap-tiyap muslim dayahan iban miskin misan pa in kiyaawnan niya wala nakaabut pa nisab nasabbut amu ini in papanaw sin kamatauran sin mga ulama, sabab in pagtukbal sin zakat pitla in ini makasutchi sin puasa sin magpupuasa ha wakto in sila nagpaka bissara sin kabtangan lukat lambing iban bissara mangdahi pa kalumuan.
Laung hi Dr. Yousuf Qardawi, in siya kimawa ha papanaw sin kamatauran ulama, in pagka wajib sin pag tukbal sin zakat pitla sin tiyap-tiyap muslim in ini manunjuki ha kalagguan sin hikmat sin agama islam, wajib in zakat pitla bukun sadja ha dayahan sumagawa pa katan muslim, huun makalawag kaw tao miskin amuin dih makainihan kanila in pagkaun nila halaum hangkarum iban hangka adlaw amun in kakaun nila tuput sadja ha mausal nila hangkakaunan, hangkan wiyajib sin shara in mag zakat pitla bukun sadja kalna hipag sutchi sin puasa sumagawa supaya isab kadihilan halgah sin mga miskin makapag tuyo sila lumawag sin hikapag pitla nila.
daleel daing ha farman sin Allah:
ุงูููุฐูููู ูููููููููู ููู ุงูุณููุฑููุงุก ููุงูุถููุฑููุงุก
dayin ha manga sipat sin tao nagmamabugah pa Allahu Ta'ala amuin manga sila piyag napaqa nila in Alta nila ha dan karidaan sin Allahu Ta'ala sibuh da in sila halaum kaluhayan iban halaum kasigpitan.
na bang mo kitaun in hikmat sin agama islam mayta sambil in tao masigpit wiyajib kanila in mag zakat pitla in ini supaya nila kadihilan tuud halgah in diyaakan sin allah, adapun in pitlaan nila in ginhawa baran nila wayruun da malawa kanila sabab in sila manga miskin kaga mustahak sila tumayma sin zakat sin manga tao dayahan iban manga tao makagaus... Al-Ibada fil islam p.282
WAKTO SIN PAGTUKBAL SIN ZAKAT PITLA
Ittifaq in mga fuqaha sin wajib in pagtukbal sin zakat pitla duun ha hinapusan sin ramadan, sumagawa wala sila nagsibuh bang kuhnu in wakto sin pagtunay kaniya.
Laung hi imam As-thawri,iban hi imam ahmad,ishaq iban hi imam shafie ha madzhab niya jadid, iban hambuuk daing ha duwa riwayat daing kan imam malik: in wakto sin kawajib sin pagtunay sin zakat pitla duun ha hinapusan lu'gum sin sugah sin bulan ramadan, ha dum sin pagbuka (panagnaan dum sin shawwal) sabab in wakto yan puas na in pagtangka sin ramadan.
Laung hi imam Abu Hanifa,imam Al-laith iban hi imam shafie ha madzhab niya qadeem,iban hikaduwa riwayat daing kan imam malik: in wakto sin kawajib sin pagtunay sin zakat pitla duun ha kaguwa sin fajar ha adlaw sin eid (haylaya)... Al-Mugnhi vol.1 p.336 Fiqhus sunnah vol.1 p. 553
ูุง ูุจุฏุฃ ููุช ุฒูุงุฉ ุงููุทุฑ ู
ู ุจุนุฏ ุตูุงุฉ ุงูุนูุฏ ุ ูุฅูู
ุง ูุจุฏุฃ ู
ู ุบุฑูุจ ุดู
ุณ ุขุฎุฑ ููู
ู
ู ุฑู
ุถุงู ุ ููู ุฃูู ูููุฉ ู
ู ุดูุฑ ุดูุงู ุ ูููุชูู ุจุตูุงุฉ ุงูุนูุฏ ุ ูุฃู ุงููุจู โ ุตูู ุงููู ุนููู ูุณูู
โ ุฃู
ุฑ ุจุฅุฎุฑุงุฌูุง ูุจู ุงูุตูุงุฉ ุ ููู
ุง ุฑูุงู ุงุจู ุนุจุงุณ โ ุฑุถู ุงููู ุนููู
ุง โ ุฃู ุงููุจู โ ุตูู ุงููู ุนููู ูุณูู
โ ูุงู : " ู
ู ุฃุฏุงูุง ูุจู ุงูุตูุงุฉ ููู ุฒูุงุฉ ู
ูุจููุฉ ุ ูู
ู ุฃุฏุงูุง ุจุนุฏ ุงูุตูุงุฉ ููู ุตุฏูุฉ ู
ู ุงูุตุฏูุงุช "
Dih tumagna in wakto sin zakat pitla dain puas sin sambahayang eid (haylaya), sumagawa tumagna siya dain ha katuโgum sin sugah ha hinapusan adlaw sin ramadan, amuna in panagnaan dum sin bulan shawwal sarta tumubtub ha puas sin sambahayang eid (haylaya) karna sabunnal tuud in Rasul (sallallahu alayhi wasallam) nangdaaki sin hipaguwa in zakat pitla ha dihpa makapagsambahayang eid (haylaya), ha kiyariwayat hi Ibno Abbas kiyaridaan sila kaduwa sin Allah:sabunnal tuud in Nabi Mohammad (sallallahu alayhi wasallam) nagsabda:" Hisiyo-siyo in tumunay kaniya ha dih pa makapag sambahayang eid (haylaya) na! Siyana in zakat pitla tataymaun, iban hisiyo-siyo in tumunay kaniya ha puas na sin sambahayang eid (haylaya) na in siya sadaqqa dain ha mga kasadakka(kabiyaksahanโฆ.dih mabilang zakat pitla).
Duun ha ini aun kahalan magjato, bang sawpama in hambuuk muslim iyabutan siya sin kamatay puas ha kaluhgum sin sugah ha hinapusan sin ramadรกn na wajib siya zakatan pitla, sabab nasakup siya sin wakto sin kawajib sin zakat.
Adapun bang awun bata hipagbata hipag anak ha wakto puas kaluhgum sin mata sugah ha adlaw yan, na wala na nawajib ha ahli niya in zakatan pitla siya, kalna ha wakto yan wala pa siya piyag aanak. Ha kahalan ini bukun wajib ha piyagbuburus in zakat pitla sumagawa siyunnat siya sin manga ulama.
Nasabbut ha Fatawa lajna daโima lil buhuth wal ifta, iban ha kitab fiqhus sunnah hi sayyid sabiq, damikyan nasabbut da isab ha mugni hi imam ibno qudama al-maqdisi
PAGPAUS SIN PAG TUNAY SIN ZAKAT PITLA
Jumhur (kamatauran) sin mga fuqaha in jiyari nila in pagpaus sin pagtunay sin zakat pitla misan ha bukun pa ha panagnaan dum sin shawwal, hangka adlaw atawa duwa adlaw ha bahgo in haylaya, damikyan aun daing kanila jiyari in pagtukbal sin zakat pitla ha panagnaan atawa ha gihtungan pa sin ramadan.
ุนู ุงุจู ุนู
ุฑ - ุฑุถู ุงููู ุนููู
ุง โ ูุงู : ( ูุฑุถ ุฑุณูู ุงููู โ ุตูู ุงููู ุนููู ูุณูู
โ ุตุฏูุฉ ุงููุทุฑ ู
ู ุฑู
ุถุงู
Daing kan Ibno Umar kiyaridaan sila kaduwa sin Allah laung niya: ( Fiyardu sin rasul (sallallahu alayhi wasallam) in sadakatul fitra (zakat pitla) daing ha ramadan.
ุนู ุงุจู ุนู
ุฑ ุฑุถู ุงููู ุนููู
ุง ูุงู: (ุฃู
ุฑูุง ุฑุณูู ุงููู ุตูู ุงููู ุนููู ูุขูู ูุณูู
ุจุฒูุงุฉ ุงููุทุฑ ุฃู ุชุคุฏู ูุจู ุฎุฑูุฌ ุงููุงุณ ุฅูู ุงูุตูุงุฉ ) ู
ุชูู ุนููู
Daing kan Ibno Umar kiyaridaan sila kaduwa sin Allah lawung niya: Diyaak kami sin rasul (sallallahu alayhi wasallam) ha zakat pitla in hitunay siya ha dih pa makaguwa in manusiya pa pagsamabahayangan (haylaya). piyag ittipakan sin duwa imam (bukhari,muslim)
ูุงู ูุงูุน : ููุงู ุงุจู ุนู
ุฑ ูุคุฏููุง ูุจู ุงูุนูุฏ ุจููู
ุฃู ููู
ูู
Lawung hi Na'fe: adapun in kaawnan hi ibno umar hipagtunay niya (zakat pitla) ha dih pa makapaghaylaya hangka adlaw atawa duwa.
Duun ha ini nag ikhtilap in mga ulama ha pagpasung sin adlaw sin pagtunay sin zakat pitla ha waypa in haylaya.
Laung sin Imam Abu Hanifa: Makajari paunahun in pag zakat pitla ha bulan ramadan bang man in niyat niya in iyungsud niya in yaun zakat pitla.
Laung sin Imam Shafie: Makajari tumunay sin zakat pitla ha panagnaan pa sin bulan ramadan
Laung sin imam Malik sarta amu ini in matampal ha madzhab hi Imam Ahmad: Makajari paunahun hitunay in zakat pitla hangka adlaw atawa duwa adlaw ha bahgo in haylaya.
Duun ha ini nag ittifaq in mga fuqaha sin dih makajari tahalaun in zakat pitla amuin sambil maubus in sambahayang eid (haylaya) masi dih hikatunay sin tao in pitla niya.
Adapun laung hi imam Ibni seerin iban Annakhi-e laung nila kaduwa: makajari ra tahalaun in zakat pitla misan hikatunay siya ha puas na sin sambahayang eid (haylaya).
Adapun laung hi Ibni Raslan: in pagtahala sin pagtunay sin zakat pitla sambil maubus in sambahayang haylaya in yan Haram, magdusa siya bang niya tuurun tahalaun, biya da sin sambahayang fardu apabila wayruun ujur taymaun sin shara na dih ta makajari tahalaun dih sambahayangun ha tartanto wakto niyaโฆ
(nasabbut ha kitab fiqhus sunnah sayyid sabiq iban ha mugni hi imam ibno qudama)
Daing ha manga kamatauran ulama tiyugutan nila in pagtunay sin zakat pitla misan bukun tumagna ha duman sin haylaya atawa ha puas sin fajar sin adlaw haylaya, sabab biya sin nasabbut ha hadith amun biyayta hi Na'fe laung niya (in kiyaawnan sin ibno umar magtunay siya sin zakat pitla ha bahgo maghaylaya, hangka adlaw atawa duwa adlaw bahgo in haylaya), daing ha sabab yadto in manga ulama aun sila kaniya-kaniya papanaw amuna in nasabbut ta ha taas yan.
Lilay hi Dr.Yousuf Qardawi in sabab sin pagkaniya - kaniya papanaw sin mga ulama ha tungud sin hadith bang mayta in kiyaawnan sin rasul (sallallahu alayhi wasallam) in siya magtukbal sin zakat pitla niya ha puas sin fajar ha adlaw eid (haylaya), in ini tiyo-tiyo pa in bilangan sin muslim ha zaman yadto iban maitung ha gulamay in taud nila, adapun ha zaman sin mga shahabat biya kan ibno umar in kiyaawnan niya magtukbal zakat pitla hangka adlaw atawa duwa adlaw bahgo maghaylaya, mahuli simaplag man in agama islam tiyugutan sin manga ulama in pagtukbal sin zakat pitla ha tunga'an pa sin ramadan ha maksud supaya hikasampay pa tao tagmustahak sin zakat pitla in pitla amuin miyustahak kanila, in ini pag anib sadja ha amuin matahala in zakat pitla ha dih sumampay palaum lima sin tagmustahak kaniya sambil mabut in adlaw sin haylaya.
UNU IN TIBAYHUAN SIN PAGKAUN IN MAKAJARI HIPAG ZAKAT PITLA?
In manga Ulama nag kakandi-kandi in pamaham nila.
Laung sin Mujahab Hanbali: Lima 5 jinisan sin kakaun in makajari hipag zakat pitla, Hulma, Anggol (Raisins), Wheat, Pay dawa (Barley), iban sin piyatatahay cheeze.
Laung hi Imam Ahmad Bang aun nagigiling Tirigo in yan makajari da isab hipag zakat pitla misan pa in kiyaawnan niya awun duun in lima 5 nasabbut kakaun yan tiyatagama.
Lawung sin Mujahab Maliki iban sin Shafie: Makajari hipag zakat pitla in unu-unu na pagkaun ha bang man amuyan in kabiyaksahan pagkaunun sin manusiya duun ha tiyap-tiyap hula.
Adapun ha Mujahab sin Hanafi makajari hipag zakat pitla in unud cien ha kimmat halgah iban tupungan sin kakaun.
Laung hi Imam Ibnol Qayyim: in kiyaawnan sin rasul (sallallahu alayhi wasallam) in siya nangdaaki mag zakat sin kakaun hangka gantang daing ha hulma,wheat, pay dawa (barley), anggol (raisins) iban sin piyatatahay cheeze sabab amu ini in kabiyaksahan kakaun ha madina, Adapun ha dugaing hula in kabiyaksahan nila kakaun pagkaunun ha tiyap-tiyap adlaw biya na sin giling tirigo,gandum,bugas iban sin dugaing niya pa, na amu ini in hipag zakat nila hangka gantang daing ha manga kakaun kabiyaksahan nila pagkaunun adlaw-adlaw, na bang sawpama aun daing ha manga kaibanan hula bukun hat tirigo in kabiyaksahan nila kakaun, biya na sin gatas,unud sin binatang susumbayiun,ista iban sin dugaing niya pa, na amu ini in hipag zakat nila ha tupungan hangka gantang sin tiyap-tiyap kakaun amun kabiyaksahan nila pagkaunun, amu ini in papanaw sin jumhur (kamatauran) sin manga ulama... Aโlรขm Al-Muwaqqiโรฎn โan Rabb Al-โ lamรฎn vol.3 p.15-16
UNU MAKAJARI BAHA IN UNUD CIEN HIPAG ZAKAT PITLA DAING SIN KAKAUN GIYAGANTANG?
yari in Qaida sin mga uluma tungud ha mas'ala khilafiya.
" ููููุง ุตูุงุจ ูุญุชู
ู ุงูุฎุทุฃ ุ ูููู ุบูุฑูุง ุฎุทุฃ ูุญุชู
ู ุงูุตูุงุจ " .
kabtangan natu amo manjari siya mahinang lawung, kabtangan sin dugaing dain katu lawung manjari siya mahinang amo.
Duun ha ini nabahagi in mga ulama pa duwang kabahagi, awun daing kanila wala nangjarihi hipag zakat pitla in unud cien aunda isab daing kanila nangjarihi sin makajari hipag zakat pitla in unud cien ha kimmat halgah iban tupungan sin kakaun sin hula hipagpipitla ha kabiyaksahan.
ุงูู
ูุน ู
ู ุฐูู . ูุงู ุจู ุงูุฃุฆู
ุฉ ุงูุซูุงุซุฉ ู
ุงูู ุ ูุงูุดุงูุนู ุ ูุฃุญู
ุฏ ุ ููุงู ุจู ุงูุธุงูุฑูุฉ ุฃูุถุงู ุ ูุงุณุชุฏููุง ุจุญุฏูุซ ุนุจุฏ ุงููู ุจู ุนู
ุฑ ูู ุงูุตุญูุญูู " ูุฑุถ ุฑุณูู ุงููู ุฒูุงุฉ ุงููุทุฑ ุตุงุนุงู ู
ู ุชู
ุฑ ุ ุฃู ุตุงุนุงู ู
ู ุจุฑ ุ ุฃู ุตุงุนุงู ู
ู ุดุนูุฑ ุ(ููู ุฑูุงูุฉ ุฃู ุตุงุนุงู ู
ู ุฃูุท)ุ ุนูู ุงูุตุบูุฑ ูุงููุจูุฑ ู
ู ุงูู
ุณูู
ูู .
In daing ha mga wala nangjarihi sin pag zakat pitla sin unud cien amuna in daing ha 3 imam Ha Mujahab sin Imam Malik,Imam Shafie iban Imam Ahmad iban hi Imam Ibno Hazm ha madzhab dhahiriya lawung nila dih makajari in Unud Cien hipag zakat pitla, piyag daleel nila in hadith daing kan ibno umar amun nasabbut ha sahehain,"(Fiyardu sin rasul (sallalahu alayhi wasallam) in zakat pitla hangka gantang daing ha Hulma, atawa hangka gantang daing ha tirigo,atawa hangka gantang daing ha pay dawa (wheat), (iban ha dugaing riwayat atawa hangka gantang daing ha piyatatahay cheese), wajib in pagpitla duun ha bata iban malaas daing ha muslim...
ูุงู ุงูุฅู
ุงู
ุฃุญู
ุฏ:" ุฃุฎุงู ุฃูุง ูุฌุฒุฆูุ ุฎูุงู ุณูุฉ ุฑุณูู ุงููู _ุตูู ุงููู ุนููู ูุณูู
_"ุ ููุฐุง ู
ุฐูุจ ู
ุงูู ูุงูุดุงูุนู.
Lawung hi Imam Ahmad:" In kiyabugaan ko amuin dih taymaun, sabab sulang ini ha sunnah sin rasul (sallallahu alayhi wasallam)... amu ini in madzhab hi imam malik iban imam shafie
ููุงู ุงูุฅู
ุงู
ุงุจู ุญุฒู
_ุฑุญู
ู ุงููู_ : " ูุง ุชุฌุฒุฆ ููู
ุฉ ุฃุตูุงูุ ูุฃู ุฐูู ุบูุฑ ู
ุง ูุฑุถ ุฑุณูู ุงููู _ุตูู ุงููู ุนููู ูุณูู
Lawung hi Imam ibno hazm:" ha kariasali niya dih taymaun in kimmat niya, sabab bukun yan in diyaakan fiyardu sin Rasul (sallallahu alayhi wasallam).
Duun ha ini laung sin mga ulama amun wala nang jarihi sin pag zakat pitla sin unud cien, bang sawpama makajari hipag pitla in tupungan halgah sin manga nasabbut sin rasul (sallallahu alayhi wasallam) tanto siyabbut niya na kato sin makajari, adapun wala niya siyabbut.
ู ุฐูุจ ุนุทุงุก ูุงูุญุณู ุงูุจุตุฑู ูุนู
ุฑ ุจู ุนุจุฏ ุงูุนุฒูุฒ ูุงูุซูุฑู ูุฃุจู ุญูููุฉ ูุบูุฑูู
ุฅูู ุฌูุงุฒ ุฏูุน ุงูููู
ุฉ ุนู ุงูุทุนุงู
Mahuli in daing ha mga ulama nangjarihi sin in unud cien makajari hipag pitla ha kimmat sin tupungan sin kakaun hipagpipitla, biya kan Atha iban hi imam hasanul basari iban hi umar ibno abdul-aziz hi At-thawri iban hi imam Abu Hanifa iban sin mapuas dugaing dain kanila jiyari nila in tumunay sin jakat pitla ha kimmat dain ha pagkaon.
ูุงู ุฃุจู ุฅุณุญุงู ุงูุณุจูุนู - ููู ุฃุญุฏ ุฃุฆู
ุฉ ุงูุชุงุจุนูู - :" ุฃุฏุฑูุชูู
ููู
ูุคุฏูู ูู ุตุฏูุฉ ุฑู
ุถุงู ุงูุฏุฑุงูู
ุจููู
ุฉ ุงูุทุนุงู
"ุ ุฑูุงู ุงุจู ุฃุจู ุดูุจุฉ ูู ุงูู
ุตูู
Lawung hi Abu Ishaq As-subayโe โ hambook siya dain ha kaimaman sin Tabiin:" kiyaabutan ko sila in sila magtunay sila sin sadakka ha ramadan(Zakat pitla)unod cin ha kimmat pagkaon." kiyariwayat hi ibni abi shaibah ha musannif.
In piyagpakusug nila sin papanaw nila, wayruun daleel kabaakan sin hiyaram sin rasul (sallallahu alayhi wasallam) in pagtukbal zakat pitla sin unud cien ha tupungan kimmat halgah sin kakaun.
Awun daing ha manga kaibanan ulama amuin simaggaw sila ha papanaw hi imam abu hanifa iban sin kaibanan ulama amuin nang jarihi sin makajari hipag zakat pitla in unud cien ha kimmat halgah sin kakaun biya na kanda shiek sulayman naser al-elwan dr.yousuf qardawi, shiek shaltut, iban sin kaibanan pa daing ha manga ulama nangjarihi, sabab sin bista nila ha kahalan sin tiyap-tiyap hula iban masa.
aun daing ha manga hula amuin in piyapakay nila ha pakaradjaan nila in alta, misan pa unu in bihun nila panyap,tamungun,kakaun maghajat sila ha alta supaya mapaawun nila in mga nasabbut yan. na landu maluhay ha tao miskin in makabi siya sin kabayaan niya daing ha kakaun,panyap,tamungun,ubat hipagsukay sin kaanakan niya iban hikadihil niya pa gasto ha anak asawa niya bang sawpama cien in matabuk niya daing ha didihilan pitla.
Labi awla ha masa nato ini aun tuud daing ha manga hula amuin labi kagunahan nila tuud in unud cien, labi malaggo in kamumpaatan sin unud cien ha manga miskin.
sabab bang sawpama in miskin tumabuk zakat pitla daing ha mga kakaun biya na sin bugas,tirigo,gandum,wheat, na bang aun labi kagunahan niya biya na sin mga tamungun atawa hipag gasto sin kaanakan niya,atawa aun daing ha manga anak niya nasakit, dih niya da hikapag lagi in mga kakaun yaun luwal bang niya hidagang supaya mahinang unud cien bat hikapag gasto niya ha kagunahan niya.
bang sawpama in hambuuk miskin aun nagjakat pitla kaniya bugas 10 family, tanto mahipoh siya sin bugas mataud in budget niya kaunun niya iban sin family niya sumagawa wayroon lamay niya sabab sin wayron magpitla Ista.
adapun bang unud cien in hipag pitla kaniya amuin ha kimmat tupungan sin kakaun hipagpipitla, na bang in hambuuk miskin aun nagjakat pitla unud cien tanto mataud in maabot sin unud cien natabok niya daing ha zakat pitla, makajari niya hipami kakaun,hikapag sukay sin anak niya pa madrasa pa school, arakala bang mga aun anak niya nasasakit mausal niya pa in cien yaun hikapag pa hospital sin anak niya iban sin dugaing pa lalagihun niya.
Damikyan aun da isab daing ha manga hula amuin magkagunahan tuud sila pagkaun, biya na sin manga hula somalia amuin piyaratungan sin Allahu Ta'ala panggutum, na labi afdal in kakaun in hipara kanila zakat pitla iban sin unud cien, kalna in unud cien hikapami nila ubat iban tamungun iban sin dugaing niya pa.
Laung hi Dr.Yousuf Qardawi: Bang kimugdan ha wakto sin aramala biya na sin wakto panggutum amuin labi tuud kagunahan in kakaun sin tao tagmustahaq sin zakat pita, na labi afdal in hipag zakat pitla hitukbal pa tagmustahaq kaniya in pagkaun kalna amuyan in labi kagunahan nila, Adapun bang kimugdan ha kahalan labi kagunahan sin tagmustahaq sin zakat pitla in unud cien na' labi afdal in tukbalan siya zakat pitla sin unud cien sabab amu yadto in kagunahan niya... Kitab Fiqhuz Zakat p. 950-51
DAING HA MANGA TAGMUSTAHAK TUKBALAN SIN ZAKAT PITLA
ุฅููููู
ูุง ุงูุตููุฏูููุงุชู ููููููููุฑูุงุก ููุงููู
ูุณูุงููููู ููุงููุนูุงู
ูููููู ุนูููููููุง ููุงููู
ูุคููููููุฉู ูููููุจูููู
ู ููููู ุงูุฑููููุงุจู ููุงููุบูุงุฑูู
ูููู ููููู ุณูุจูููู ุงูููููู ููุงุจููู ุงูุณููุจูููู ููุฑููุถูุฉู ู
ูููู ุงูููููู ููุงูููููู ุนููููู
ู ุญููููู
ู
Farman sin Allah: Tanto tood tupot da in tutukbalan sin Sadakka amoin mga sila pakil, iban mga Miskin,iban mga naghihinang duun kaniya,iban sin mga sila magpalolot sin pangatayan, iban sin mga sila Eepon,iban sin mga sila nakulipos sin utang,iban sin mga sila nagjijihad ha karna sin Allah, iban sin mga sila magtutulak-tulak (in hantang pagtukbali ini)piyardo dain ha Allaho taala,iban in Allaho taala sangat makaingat iban hakim maghijjatol hakatan pakaradjaan nila.
Amu ini in walu sinip kahalan sin manusiya in patut tukbalan sin zakat.
1. Al-fuqara - jama plural siya sin faqeer. mga pakil, bukun in pagbahasahun daindi amun imam pakil, sah pakil amuin landu in sigpit nila, upamahan niya misan siya umusaha sumagawa lapis pa siya daing ha na usaha niya, kalna misan in usaha niya adlaw-adlaw dih pa makainihan sin tiyap-tiyap panga-ngaunan nila.
2. Al-Masa'keen - jama plural siya sin Miskeen. in miskeen masanyang-sangyang in kahalan niya daing sin pakil, kalna in miskeen misan siya masigpit na jukup siya ha panga-ngaunan niya ay bima'na magpakakaun siya pag abut sin wakto panga-ngaunan sumagawa wayruun na labi niya.
3. Al- Amiluna Alayha - In sila ini amuin manga daraakun amuin kiyawakilan sin imam atawa nakura sin hula magtayma iban sin magtukbal zakat ha tagmustahaq kaniya, na in siya ini lamud ha mapatut tukbalan sin zakat, adapun bang sawpama in siya giyagadjihan da sarta mapatot da isab iban labi labihan in gadji niya na wala na sila nakalamud ha paunahun zakatan, adapun makajari sila tumayma bang aun dumihil zakat kanila,sumagawa labi paunahun daing kanila in labi barhajat, adapun bang wayruun gadji niya na sakup siya lamud ha listahan sin mga tukbalan sn zakat.
4. Al-Muallafati qulubuhum - pagpalut sin pangatayan sin manga sila kafir iban sin manga ampa nagmuslim.
upamahan niya kafir, bang sawpama ha pangatud sin nakura mahinang sabab atwa makajari hikatayma niya sin ka islam in dan amuin katukbalan siya sin zakat na amu yadto in nasabbut ha ayat.
upamahan niya muslim atawa bahgo nakasud pa ka islam, sumagawa malamma in pag-eman iban pamaratsaya niya, daing ha mga maksud sin shara hangkan sila dihilan zakat supaya mahinang sabab sin hikakusug sin pag-eman nila.
kalna tabiat sin manusiya bang malamma in kabuhianan nila malamma da isab in pag-eman nila in ini bukun pa katan manusiya, adapun in manga bar-eman bukun bihaini in kahalan nila, misan sila udjiun tandasun sin tuhan daing ha tibayhuan na tatandasan na masi-masi in sila magsabar.
5. Ar-reqab - Kiyapagmilikan manga epun, Bihun in manga banyaga manga epun, bihun sila supaya in sila malimaya daing ha pagka epun nila, lamud daindi in manga muslim labi awla in manga mujahideen amuin tiyakdir kanila sin Allah nasaggaw sin parinta ha kalna pagbaug-bugan sin agama.
6. Al-gharimeen - manga sila nakulipus sin utang amuin wayruun na gaus nila makabayad sin utang.
Daing ha manga maksud niya nangutang kalna iyusal piyag napaka pa ginhawa iban pa ahli niya wala niya na kagausi bayari in utang nya, iban sin manga limawag dan makapagbutuk in uway sin muslim nagsangsah siya nangutang supaya maawun masugpat in pagkasilasa.
7. Fie Sabilillah - manga sila mujahideen amuin timahan uhaw hapdi haggot pasu, bimbang ha kalasahan nila maas anak asawa nila ha kalna sin pagbaug-bug sin agama.
wal hifaju aladdeen muqaddamun ala hifajalan nufus ( In magpalihala kaw mag protect kaw ha agama in yan labi awla daing sin mag protect kaw ha ginhawa) Hatiniya in Jihad iban in manga mujahideen Agama in protecan nila sarta lamud da in ginhawa,lamud da in alta, kamaruwan iban sin kapatot priyotecan nila.
8. Ibnus sabeel - Manga musafeer amuin magtutulak tulak, na bang sawpama in siya ha tulakan naubus in alta niya atawa nalawa in alta niya patot siya tukbalan sin zakat.
Bang sawpama aun wala imamu andu sura niyo kami maap pabuntula niyo mayan, bang aun imamu in yan kiyawa namo daingha kitab iban sunnah, adapun bang aun wala imamu in yan daing ha panasati kamo sin shaitan iban daing ha hawa nafsu namo.
