Co to jest strona internetowa?

https://www.facebook.com/100139902833362/

Ziemia Brdowska - pogranicze Kujaw i Wielkopolski, Babiak (2024)

19/08/2024

Zabytkowy układ urbanistyczny miasta Brdów (1436, 1562). Obszar miasta lokacyjnego na prawie magdeburskim. I zdjęcie lotnicze ul. Cmentarnej - dawniej Kolskiej, która stanowiła i stanowi jedną z głównych ulic miejscowości.

16/08/2024

Miasto Brdów - miejscowość wzmiankowana w 1136 r. w liście od papieża Innocentego II do arcybiskupa Jakuba. Z 1266 r. pochodzi wzmianka o kapelanie Albertusie z Brdowa, osiadłym na dworze księcia Kazimierza I kujawskiego. W 1326 r. powstała parafia Brdów i istniał średniowieczny kościół. W 1436 r. król Władysław Warneńczyk ufundował przy kościele klasztor paulinów, a miejscowość zaczęto nazywać miastem. W 1450 r. założono pierwszą szkołę przy klasztorze. W 1525 r. król Zygmunt Stary nadał miastu przywilej dni targowych. W 1562 r. król Zygmunt August lokował Brdów na prawie magdeburskim. W 1584 otwarto szpital i przytułek dla starców i kalek. W 1655 i 1656 r. miasto niszczone przez Szwedów. Klasztor w stylu barokowym wybudowano w 1698 r. W XVIII w. miasto nękane przez pożary; kościół odbudowano w latach 1748-1758 z zachowaniem gotyckiego prezbiterium. W 1790 r. wystawiono wysoką wieżę zegarową. W XIX w. rozwinął się w Brdowie przemysł włókienniczy. W 1863 r. w Nowinach Brdowskich rozegrała się bitwa pod Brdowem, w której polskie oddziały powstańcze dowodzone przez Francuza Leona Younga de Blankenheima przegrały z dwukrotnie liczebniejszymi oddziałami armii moskiewskiej. W 1870 r. w wyniku reform rządu Imperium Rosyjskiego Brdów utracił prawa miejskie. W 1900 r. liczba mieszkańców wynosiła 2000 osób. W 1912 r. powstała straż ogniowa. W czasie okupacji niemieckiej w latach 1939-1945 w Brdowie funkcjonował szpital wojenny. Nazwę miejscowości zmieniono na Seestetten. Do 1971 r. istniała gromada (gmina) Brdów, wcielona do gminy Babiak lub gminy Izbica Kujawska. W 2021 r. Brdów liczył 855 mieszkańców.

21/07/2024

Brdów, wczesnego lipcowego poranka 🌞💛🩵💚

13/07/2024

Zabytkowy budynek gospodarczy z końca XIX wieku, znajdujący się na terenie klasztoru paulinów w Brdowie.

[fot. zabytek.pl]

08/06/2024

Brdowskie krajobrazy, maj 2024 ⛪🌊🌳🌾

22/02/2024

Rysunek przedstawiający kościół brdowski mojego autorstwa 😊

A. Górniak

19/02/2024

Barbarzyńskie wydarzenia z 1914 r. na terenie Brdowa.

Gazeta Kolska, 01.01.1937 r.

[Odnalazł Konrad Kołodziejski]

18/02/2024

Chałupa drewniana z XVIII wieku; znajdowała się przy obecnej ul. Braterstwa Broni. Została rozebrana w latach 60-tych XX wieku.

[fot. Narodowy Instytut Dziedzictwa, zabytek.pl]

22/01/2024

Ośrodek Zdrowia w Brdowie w 1968 r. i obecnie.

19/01/2024

Wykres przedstawiający zmiany w liczbie ludności Brdowa na przestrzeni ostatnich 247 lat. Największą liczbę ludności w historii miejscowości odnotowano na przełomie XIX i XX wieku, wynosiła wtedy około 2000 osób. Od około 50 lat liczba ludności utrzymuje się na takim samym poziomie i wynosi ponad 800 osób. Zauważyć można stagnację z tendencją wzrostową.

17/01/2024

Rynek w Brdowie, grudzień 2023.

09/11/2023

Znane nam miejscowości na mapach z XIX wieku.

Źródło: maps.arcanum.com

01/11/2023

W czasach przedchrześcijańskich kult zmarłych na ziemiach polskich był silnie rozwinięty i wiązał się z licznymi tradycjami, na które składały się: pusta noc, wyprowadzenie zwłok, strawa, prowiant na drogę, aż wreszcie palenie zwłok i pochówek. Słowianie obchodzili święta ku czci zmarłych, a echa ich zwyczajów są kultywowane do dziś. Rodzimym świętem na ziemiach polskich były Dziady.

W 935 r. papież Jan XI ustanowił uroczystość Wszystkich Świętych na 1 listopada. Teren dzisiejszej Polski nie był jeszcze wówczas pod wpływem chrześcijaństwa, a nasi przodkowie kultywowali w tym czasie swoje rodzime tradycje związane z kultem zmarłych. Po wprowadzeniu chrześcijaństwa na ziemie polskie (ok. 1000 r.) miejscem pochówku stawał się teren przylegający bezpośrednio do świątyni. Zrezygnowano z palenia ciał. Według średniowiecznych zwyczajów osoba pochowana im bliżej świątyni – tym szybciej miała zostać zbawiona i osiągnąć życie wieczne po śmierci. Wyższe warstwy społeczne (np. duchowieństwo, czy później szlachta) chowane były w podziemiach świątyń.

Pierwszy cmentarz na terenie Brdowa znajdował się właśnie wokół kościoła, najwięcej grobów zlokalizowanych było na północnym zboczu wzgórza kościelnego. Duchowieństwo i szlachtę chowano tradycyjnie w podziemiach kościoła aż do końca XVIII wieku. Ze względów sanitarnych w XIX wieku zakładano na szeroką skalę nowe cmentarze na obrzeżach miast. Obecny cmentarz w Brdowie powstał jeszcze w 1790 r. przy ul. Kolskiej (w tym samym roku co Stare Powązki w Warszawie). Na cmentarzu w Brdowie chowani byli głównie katolicy, jednak miejsce mieli tam także luteranie i grekokatolicy. Najstarsze zachowane nagrobki pochodzą z XIX wieku.

26/10/2023

Wspomnienie wiosny 2023 🥰🥰

19/10/2023

HISTORYCZNY ZASIĘG TERYTORIALNY PARAFII BRDÓW

Parafia chrześcijańska w Brdowie została założona około 1326 r. i w swojej historii prawie zawsze przynależała do diecezji włocławskiej (kujawskiej). W 1436 r. parafię pod zarząd przejął zakon paulinów z Jasnej Góry. Wówczas w skład parafii wchodziły następujące jednostki osadnicze: Brdów, Trzebuchowo, Polonisz, Radoszewice, Wiecinin, Świętosławice, Długie, Dłuska Wola, Psary, Lelekowo.

W XV w. parafia brdowska należała do dekanatu w Brześciu Kujawskim, następnie w Radziejowie. Jeśli chodzi o administrację państwową wchodziła ona w skład województwa brzeskokujawskiego, z kolei samo miasto Brdów od XVI w. należało już do województwa kaliskiego.

Według zapisów z 1691 r. wynika, że również wieś Ozorzyn płaciła dziesięciny na rzecz parafii brdowskiej. W 1791 r. terytorium parafii Brdów obejmowało także nową wieś Babiak. Po pierwszym uwłaszczeniu chłopów na tym terenie, czyli w 1823 r., powstały kolejne nowe wsie: Grabowiec, Kolonia Mchowska, Grundy, Bugaj, Ostrowy, Nowiny Brdowskie i Gaj Stolarski, które również weszły w skład parafii brdowskiej.

W dalszych dziejach zauważyć można proces kurczenia się zasięgu terytorialnego parafii. Trzebuchów przeszedł do nowej parafii w Babiaku – dotąd mało znanej miejscowości na terenie parafii brdowskiej. Podobny los spotkał pojedyncze domy na terenie dzisiejszych wsi Olszak, Józefowo, Stefanowo i Dunaj, które jeszcze w początkach XX wieku czynnie uczestniczyły w życiu parafii brdowskiej. Babiak bowiem nie posiadał kościoła, zatem centralne nabożeństwa, adoracje, spowiedź odbywały się w Brdowie.

[J. Mozga: Dzieje Konwentu Paulinów w Brdowie, Studia Claromontana, 1984 r.]

19/09/2023

Współczesne granice Brdowa nawiązują do historycznych granic administracyjnych miasta (1436-1870). Oficjalnie, ponownie od 2022 roku, gdy byłe kolonie zostały zintegrowane z Brdowem poprzez nadanie nazw ich ulicom.

Grądy Brdowskie (dawniej Grundy) ---> ul. Grądy, ul. Orzechowa, ul. Zagajnikowa
Kolonia od Babiaka ---> ul. Królewska, ul. Jeziorna, ul. Zaciszna
Kolonia od Bugaja ---> ul. Kolska, ul. Fryderyka Chopina
Ostrowy Brdowskie ---> ul. Henryka Sienkiewicza, ul. Kłodawska

18/09/2023

Rynek w Brdowie – centralny plac miejscowości od czasów średniowiecznych. Dzięki przywilejowi króla Zygmunta Starego od 1525 r. Brdów był miejscem gwarnych targów, które zanikły w XX w. Miejscowość do dziś zachowała średniowieczny układ urbanistyczny z rynkiem, który od wieków otoczony był zwartą zabudową, w pobliżu znajdowała się świątynia, klasztor, siedziba władz miejskich i wójtowskich.

Dziś czworoboczny plac przecięty jest w poprzek drogą wojewódzką nr 270, przez co tworzy trójkątny skwer w północno-zachodniej części oraz wybrukowany parking po przeciwnej stronie. Na skwerze znajduje się m.in. zabytkowa p***a, która niegdyś służyła do czerpania wody, pomnik przyrody – ponad 100-letnia lipa, czy popiersie Fryderyka Chopina. Wokół rynku znajduje się skupisko obiektów handlowo-usługowych.

14/08/2023

Nieprawdopodobne zdarzenia sprzed 85 lat, które miały miejsce w Brdowie, zostały opisane w gazecie „Głos Poranny” 08. sierpnia 1938 r.

[odnalazł Konrad Kołodziejski - dziękujemy]

01/08/2023

Ostatni dzień (wieczór) lipca 2023 w Brdowie.

14/07/2023

Jezioro Brdowskie, plaża w Brdowie (komicznie zwana Centrum Sportów Wodnych), lipiec 2023 ☀️🌡️⛪🌊🏝️ Lato w pełni 🥰

[Fot. Iwona Górniak]

31/08/2022

Nie wiadomo jak liczebny był Brdów w czasach średniowiecznych oraz wczesnonowożytnych. Zawsze było to niewielkie miasteczko. Na pewno liczba ludności wahała się wskutek licznych wojen, pożarów i epidemii. W 1777 r. liczba ludności Brdowa wyniosła około 331 mieszkańców. Dla porównania stolica Polski – Warszawa liczyła wówczas około 45 tys. osób. Ale każde z tych miast to zupełnie inny charakter ośrodka miejskiego. Warszawa była wtedy dużym miastem i siedzibą króla; Brdów natomiast na tzw. prowincji nie rozwinął się w większy ośrodek miejski.

W początkach XIX w. miasto Brdów zamieszkiwało 658 osób. Liczba ta wzrosła w 1828 r. do 919. Dla porównania sąsiednie – dopiero co założone – miasteczko Babiak w 1815 r. liczyło 205 mieszkańców. Liczba osób zamieszkujących Brdów pod koniec XIX w. wyniosła 1894, a w 1902 r. wzrosła do 2 tysięcy. To najwięcej w historii osady.

Po I wojnie światowej liczba ludności Brdowa spadła do 1081 mieszkańców. Zdecydowaną większość stanowili wówczas Polacy, pewien odsetek także Żydzi. Taki stan rzeczy utrzymywał się przez całe 20-lecie międzywojenne. Po II wojnie światowej liczba ludności znacznie zmalała. Szacunkowo było to około 600 osób.

W latach 1954-1971 Brdów pełnił funkcję siedziby gromady (odpowiednika dzisiejszej gminy). Jednak w 1973 roku został włączony w nową gminę Babiak i od tamtej pory przestał pełnić funkcje administracyjne. A urząd samorządu terytorialnego, czy urząd stanu cywilnego zostały w Brdowie zlikwidowane. W kolejnych latach zamknięto też targ, czy urząd pocztowy (62-621 Brdów).

Mimo odzyskania niepodległości przez Polskę i upadku komunizmu Brdów nadal podupadał, lecz liczba ludności powoli rosła. W 2000 r. wyniosła ok. 820 mieszkańców. W 2011 r. było to 850 osób. Powolny rozwój Brdowa wynika głównie z braku własnych władz samorządowych i niedoinwestowania.

W 2022 r. zintegrowano z Brdowem dawne kolonie: Kolonię od Babiaka, Kolonię od Bugaja, Ostrowy Brdowskie i Grądy Brdowskie. Ich ulicom nadano nazwy. Liczba ludności Brdowa współcześnie wynosi około 855 osób. To miejscowość, która bez żadnych zastrzeżeń mogłaby pełnić funkcję siedziby gminy, a także i miasta. Dziś w Polsce istnieje aż kilkanaście miasteczek poniżej tysiąca mieszkańców. Może to budzić nadzieje mieszkańców na lepszą przyszłość dla Brdowa. Towarzystwo Przyjaciół Ziemi Brdowskiej będzie zabiegać o odzyskanie praw miejskich.

25/08/2022

Najstarsze ślady osadnictwa ludzkiego, które dotychczas odnaleziono w okolicach Brdowa pochodzą z bardzo odległych czasów. Znany badacz Michał Rawita Witanowski w Katalogu Zbiorów Towarzystwa Krajoznawczego wymienił, że na przełomie XIX i XX wieku w trakcie budowy drogi w Bugaju pod Brdowem znaleziono dwa prahistoryczne narzędzia. Datowano je na czas: od 4 do 7 000 lat temu. Były to: siekieromłot kamienny i nóż krzemienny, tkwiący w kości. Świadczyć to może o tym, że narzędzia służyły ówczesnym mieszkańcom tego terenu do polowań w licznie występujących tu lasach. O ich kulturze, języku, religii nie posiadamy żadnych informacji.

Drugą ciekawą pozostałością, po żyjących tu niegdyś ludach są licznie występujące na Kujawach Borowych grobowce megalityczne. Jeszcze w XIX wieku było ich znacznie więcej. Do naszych czasów zachowały się starożytne cmentarzyska m.in. w Wietrzychowicach i Sarnowie. Ich powstanie datuje się na ponad 5 500 lat temu. Grobowce przypominają kształtem wydłużone trapezy lub trójkąty. Największe z nich osiągały wysokość kilku metrów, a długość nawet do 100 m. W takich grobach chowano od jednej do kilku osób. W czasie penetracji wnętrz odnajdywano gliniane naczynia, łyżki, krzemienne topory, groty do strzał, kości zwierzęce. Ciekawym znaleziskiem były też szczątki mężczyzn ze śladami po trepanacji czaszki.

Największy grobowiec zachował się w Gaju Stolarskim pod Brdowem. Jego pierwotna długość wynosiła 150 m. Dziś zrekonstruowany częściowo. Dawniej bowiem w Gaju znajdowały się dwa grobowce. We wnętrzu odnaleziono pochówek dwóch osób, a także ceramiczne naczynia i kamienne narzędzia.

Jak widać pogranicze Kujaw i Wielkopolski to teren zamieszkiwany przez człowieka od zarania dziejów. Jak pokazują badania dawni mieszkańcy tych ziem tworzyli własną kulturę, posiadali wiedzę architektoniczną, medyczną, czy astronomiczną. Budowę grobowców przypisuje się tzw. kulturze pucharów lejkowatych. Również po upadku ich kultury ziemia brdowska była zamieszkiwana przez różne częściowo wędrowne ludy. Dopiero we wczesnym średniowieczu Słowianie, czyli nasi przodkowie, zdominowali tę krainę i zamieszkują ją do dzisiaj.

22/08/2022

Nie wiadomo kiedy na terenie Brdowa powstała pierwsza osada. Ziemie te były zamieszkiwane przez nieznane ludy już w prahistorii. Pierwsza historyczna wzmianka o miejscowości pochodzi z bulli papieża Innocentego II dla abp gnieźnieńskiego Jakuba z 7 lipca 1136 roku.

Od początków swego istnienia Brdów był zamieszkiwany przez plemiona zachodniosłowiańskie, które dość wcześnie weszły w skład Księstwa, następnie Królestwa Polskiego. Miejscowość od zarania dziejów stanowiła część Kujaw. W okresie rozbicia dzielnicowego (1138-1320) przynależała do dzielnicy senioralnej, a także do Księstwa Kujawskiego (1233-1320).

Po zjednoczeniu ziem polskich przez Kujawiaka – Władysława Łokietka – Brdów wszedł w granice Kujaw brzeskich. W latach 1386-1793 miasto Brdów należało wpierw do województwa brzeskokujawskiego (Kujawy), w XVI w. przyłączone zostało do województwa kaliskiego (Wielkopolska), Jezioro Brdowskie pozostało w województwie brzeskokujawskim.

W czasach rozbiorów Rzeczpospolitej Brdów początkowo znalazł się pod zaborem pruskim (1793-1807), a następnie rosyjskim (do 1918). W 1837 r. władze zaborcze przyłączyły miasto do guberni kaliskiej, stanowiącej część historycznej Wielkopolski.

Po odzyskaniu niepodległości przez Polskę Brdów początkowo wszedł w granicę województwa łódzkiego, następnie poznańskiego. W czasach komunizmu miejscowość położona była w województwie poznańskim i konińskim. Po reformie administracyjnej w 1998 r. Brdów włączono w nowe województwo wielkopolskie.

Ziemia Brdowska - pogranicze Kujaw i Wielkopolski