Małe Swornegacie
Mała, malownicza wieś kaszubska w województwie pomorskim. Położona na terenie Zaborskiego Parku Krajobrazowego, między trzema jeziorami Długim, Karsińskim i Charzykowski. Przepływa przez nią rzeka Brda. Jeziora i rzeki są rajem dla wędkarzy i miłośników sportów wodnych.Sąsiaduje na wschodzie bezpośrednio z Parkiem Narodowym Bory Tucholskie.
Okolica ta jest bogata w wiele jezior i rzek z których największym jest jezioro Charzykowskie. Powierzchnia jeziora wynosi 1 363,8 ha.
Rzeka Brda (długość 238 km) przpływajaca przez Małe Swornrgacie przepięknie wplata się w przyrodę łaczac tutaj jezioro Charzykowskie z Długim. Po drugiej stronie wioski do jeziora Charzykowskiego wplywa Struga Siedmiu Jezior jest to niewielka rzeka (13,9 km) łącząca osiem jezior rynnowych: Ostrowite, Zielone, Jeleń, Bełczak, Główka, Płęsno, Skrzynka i Mielnica.
Poszczególne jeziora połączone są krótkimi odcinkami rzecznymi, których łączna długość wynosi 1,9 km. Struga Siedmiu Jezior odprowadza swoje wody do jeziora Charzykowskiego, jest więc jako dopływ Brdy ciekiem trzeciego z rzędu w dorzeczu Wisły. Jeziora należące do systemu Strugi Siedmiu Jezior, z wyjątkiem jeziora Ostrowitego, to jeziora eutroficzne, czyli o wodach żyznych, z dużą zawartością biogenów i substancji organicznych.
Struga Siedmiu Jezior obfituje w wiele interesujących, często zagrożonych gatunków roślin i chronionych, zagrożonych wyginięciem gatunków zwierząt, np. małży.
Na terenie Parku Narodowego „Bory Tucholskie” sa też jeziora lobeliowe :
Małe Gacno, Wielkie Gacno, Głuche, Nierybno, Wielkie Krzywce, Małe Krzywce, Kocioł i Łyska (prywatne jezioro leżące w granicach Parku) . Są to jeziora oligotroficzne o dużej przeźroczystości wody, które wyznacza się za pomocą kryterium florystycznego, czyli obecności jednego z trzech gatunków wskaźnikowych, jakimi są: lobelia jeziorna Lobelia dortmanna, poryblin jeziorny Isoëtes lacustris i brzeżyca jednokwiatowa Littorella uniflora.
Okoliczne lasy są bardzo bogate w grzyby, jagody i borówki. Różnorodność grzybów jest ogromna. Jest tam też „królestwo porostów” i w którym organizmy te objęte są szczególną troską i opieką.
W obrębie parku znajduje się 21 jezior, z których największe i najgłębsze to Jezioro Ostrowite.
Przez teren Parku Narodowego “Bory Tucholskie” przebiegają cztery szlaki piesze o łącznej długości 45 km:
-czerwony fragment “Szlaku kaszubskiego im. Juliana Rydzkowskiego” (Bachorze - dąb “Bartuś” - Struga Siedmiu Jezior od j. Płęsno do j. Ostrowite),
-niebieski fragment niebieskiego “Szlaku Brdy” (Małe Swornegacie - Owink - Swornegacie - j. Witoczno i dalej wzdłuż Brdy)
-zielony fragment zielonego (j. Małe i Wielkie Gacno - dąb “Bartuś” - Struga Siedmiu Jezior od j. Płęsno do j. Ostrowite), 4. czarny (Drzewicz - “Czarna Droga” - do skrzyżowania tras pieszych).
-czarny łącznikowy.
Na terenie PNBT są też cztery ścieżki dydaktyczne. Trzy z nich pozwalają na zapoznanie się z najciekawszymi oraz najcenniejszymi fragmentami Parku, gdyż zostały wyznaczone na jego terenie. Czwarta ścieżka została utworzona przy siedzibie PNBT w Charzykowach, z myślą głównie o osobach niepełnosprawnych.
Na obszarze PNBT stwierdzono obecność 100 gatunków ptaków, z czego do awifauny lęgowej zaliczono 87 gatunki. Najliczniej reprezentowane były rodziny: kaczkowate (Anatidae) - 14 gatunków, drozdowate (Turdidae) i pokrzewkowate (Sylvidae) - po 8 gatunków, jastrzębiowate (Accipitridae) i sikory (Paridae) - po 6 gatunków, łuszczaków (Fringillidae) i dzięciołów (Picidae) - po 5 gatunków. Ochrona ścisłą objętych jest 85 gatunków, a częściową 5 gatunków.
Zanotowano występowanie 37 gatunków ssaków.
W parku dominują siedliska borowe, w tym bory suche, z występującymi obok nich siedliskami bagiennymi. Spotykane są także rośliny reliktowe z okresu lodowcowego i polodowcowych.