Klub Turystyki Kolejowej "Tendrzak"

01/01/2025

Wspaniałego dwudziestego piątego roku!

31/12/2024

Ż - Żelazko

Żargonowy indeks lokomotyw i zespołów trakcyjnych spotykanych na kolei w Polsce zamykamy ostatnią literą alfabetu jednocześnie w ostatni dzień mijającego 2024 roku.

Przedstawiamy "Żelazko", które występuje w postaci jednoczłonowej (SA105) oraz dwuczłonowej (SA108). Zostały wyprodukowane w ZNTK Poznań w latach 2002-2007. Były odpowiedzią na braki w taborze PKP na początku XXI wieku autobusów szynowych do obsługi linii niezelektryfikowanych o znaczeniu regionalnym. Zbudowano 7 sztuk SA105 (krótkich) i 10 sztuk SA108 (długich) nazwanych ogółem rodziną Regio Tramp. Obecnie 9 z nich pracuje w województwie wielkopolskim, 5 w woj. lubuskim, a 3 sztuki w woj. podlaskim.

Na zdjęciu: Żelazko długie na stacji Waliły, przed odjazdem do Białegostoku, 23.08.2020

Kolej w Podlaskiem Podlaskie

30/12/2024

Z - Zemsta Ceaușescu

Na początku XXI wieku były to dość nowe lokomotywy w taborze PKP, bo zostały wyprodukowane w latach 1985-1991 w zakładach FAUR w Bukareszcie. Na zamówienie polskich kolei powstały 152 sztuki, z czego do Polski trafiło 150 i nadano im nazwę SP32, a z czasem też "Odkurzacz" (dźwięki), "Papuga" (malowanie) albo "Zemsta Ceaușescu" (awaryjność?). Po niecałych 20 latach eksploatacji użytkowano zaledwie 15 sztuk lokomotyw SP32, które już przeszły modernizację. Służyły przeważnie do obsługi pociągów osobowych. Występowały przeważnie na Dolnym Śląsku, Opolszczyźnie i w okolicach węzła Krzyż. Ostatnia SP32 została odstawiona w 2017 roku.

Na zdjęciu: Zemsta Ceaușescu z pociągiem osobowym do Nysy szykuje się do odjazdu ze stacji Opole Główne, 01.05.2006

Opole Lokomotywy serii SP32 Opolszczyzna pozdrawia ;3

28/12/2024

W - Wueleska

Literę "W" ozdabia lokomotywka, która królowała na najmniejszych kolejach w kraju. To "Wueleska" nazwana tak z powodu onaczenia WLs40 i WLs50, przy czym tę różnicę stanowił jedynie model silnika: słabszy 40KM albo mocniejszy 55KM z Wytwórni Silników Wysokoprężnych w Andrychowie. W latach 1951-1975 w chrzanowskim Fabloku wyprodukowano około 1100 szuk tych lokomotywek. Służyły na kolejach wąskotorowych posiadających najwęższy z wąskich rozstawów toru, tzn. 600mm. Przeważnie pracowały na niedużych zakładowych sieciach torów na terenie cegielni, kamieniołomów, cukrowni, wojska i na innych kolejach przemysłowych. Wciąż używane są w już nielicznych miejscach do przewożenia wagonów towarowych na terenie zakładów oraz na kolejach turystycznych do ciągnięcia pociągów pasażerskich: np. w Płocicznie k. Suwałk, w Helu, na Kolei Parkowej "Maltanka".

Na zdjęciu: Wueleska na czele pociągu turystycznego w Muzeum Kolei Helskich w Helu. Za zwiedzanie tego obiektu przyznajemy odznakę krajoznawczą "Pomorski Turysta Kolejowy".

Półwysep Helski - HEL

27/12/2024

Boże Narodzenie odhaczone. Czas na Wielkanoc. Przyroda już szykuje się na to. Baźki pojawiły się na drzewkach, żurawie łażą na polach. Można ruszyć na rajdy w terenie. Zimy nie będzie!

26/12/2024

W drugi dzień Świąt Bożego Narodzenia ukazał się artykuł z bogatą liczbą zebranych archiwalnych materiałów o dawnej kolei wąskotorowej z Mojusza do kamieniołomu w Łączynie na Pojezierzu Kaszubskim. Tą trasą przeszliśmy się w październiku. Warto zajrzeć do artykułu w poniższym linku:

Ponad sto lat temu z bocznicy usytuowanej na 60,36 kilometrze linii łączącej Pruszcz Gdański (Praust) z Lęborkiem (Lauenburg) zbudowano przemysłową wąskotorówkę do kamieniołomu w Łączynie (Lonschin/Łątczëno) w gminie Borucino (landgemeinde Borruschin/Borëcëno). Jego urobek został ...

26/12/2024

Pod choinę zajechał pociąg do Wejherowa z czasów pruskich. Niedawno odtworzono oryginalny napis "Neustadt" na zewnętrznej ścianie prawdziwego dworca w Wejherowie w trakcie restauracji budynku.

23/12/2024

20/12/2024

Co mogło dzisiaj nawalić, pewnie między Lęborkiem a Słupskiem? Tablica przyjazdów na stacji Gdańsk Główny. Osobowy ze Słupska do Tczewa prawie 6 godzin spóźniony.

Opóźnienia pociągów Opóźnienia PKP. IC, EIC, EIP, TLK, PR, IR, KW, ŁKA, KM, KD i inne Czemu i gdzie nie jedzie?

20/12/2024

V - Vectron

Nowoczesna elektryczna lokomotywa uniwersalnego zastosowania produkowana od 2010 roku przez niemieckiego Siemensa. Częściej występuje na czele pociągów towarowych niż pasażerskich. Ten tygrysi pyszczek można zobaczyć tylko w przypadku spotkania lokomotywy pomalowanej w barwy kolei niemieckich. W pociągach międzynarodowych PKP Intercity czasem udaje się zobaczyć Vectrona brązowego jak małpiszon. Od niedawna kursuje też lokomotywa biało-niebieska z napisem Baltic Express i obsługuje właśnie nowe połączenie czeskiej stolicy z polskim wybrzeżem Morza Bałtyckiego. W każdym razie elementem charakterystycznym Vectrona są trzy belki na czele lokomotywy między lampami.

Na zdjęciu: Vectron wyjeżdża ze stacji Potęgowo w kierunku Trójmiasta, widoczne semafory kształtowe zostały już zlikwidowane w trakcie modernizacji linii kolejowej między Lęborkiem a Słupskiem, 29.08.2024

Pociągi i lokomotywy Pomorska Kolej

17/12/2024

UFO

Wielu podróżujących Trójmiejską SKM-ką wciąż pamięta żółto-czerwone składy o kanciastych kształtach. To były elektryczne zespoły trakcyjne EW58. Kiedy jeszcze kursowały mówiono o nich "te starsze", chociaż faktycznie były nowsze od innych EN57 będących wówczas w taborze SKM. Po 2000 roku wnętrza wyglądały starzej, bo do końca eksploatacji nie przeszły żadnej przebudowy jak niektóre EN57. EW58 powstały we wrocławskim Pafawagu w latach 1974-1980, a EN57 produkowano od 1961 roku. Zbudowano 28 nowoczesnych trzysekcyjnych jednostek. Miały być konstrukcją przystosowaną do obsługi dużych potoków podróżnych w obszarze węzła warszawskiego i trójmiejskiego, ale ostatecznie trafiły tylko do Trójmiasta. Zwiększono liczbę drzwi. W rezultacie w każdej sekcji znajdowały się trzy pary wejść, a w nadal użytkowanych EN57 są dwie pary. Po wizycie konstruktorów EW58 w bazie SKM w Gdyni i ujrzeniu przez nich stosów zużytych klocków hamulcowych od bardzo częstego hamowania składów EN57 szybko podjęli decyzję o zamontowaniu hamulców elektrodynamicznych. Nowe jednostki miały też wejścia przystosowane do wysokich peronów. Dla obsługi najbardziej zatłoczonych kursów zbudowano jeszcze dwa podobne zespoły EW60, które posiadały cztery pary wejść w każdej sekcji. Jeździły w Trójmieście, a w grudniu 2005 roku już niesprawne zostały przewiezione do Warszawy na modernizację. Liczniejsze EW58 woziły pasażerów do 2012 roku. Jeden przód odcięty od reszty sekcji został ustawiony przy ścianie lokomotywowni SKM w Cisowej jako pomnik, który przypomina prawdziwy ezt wyjeżdżający z hali, a wieczorami nawet zapalone są przednie lampy. Jeden kompletny zespół jest odstawiony na tyłach hali i oczekuje lepszych czasów. Może kiedyś stanie się trójmiejską zabytkową kolejką?

Dlaczego kolejarze albo pasjonaci nazywali je "Ufo"? Pewnie to przez przód tej jednostki, co wygląda jak kosmiczny robot. Niektórzy nazywali je też "kolory", bo malowano je na różne wzory kolorystycze: żółto-czerwone, pomarańczowo-żółte i inne kombinacje.

Na zdjęciu: UFO na przystanku Gdynia Grabówek SKM

14/12/2024

T - Tamara

To radziecka lokomotywa spalinowa TEM2 produkowana w latach 1967-1989 w Briańsku (ob. w Rosji) oraz w Wołoszyłowgradzie (ob. Ługańsk na Ukrainie). Zbudowano ogółem 3160 sztuk przeważnie dla kolei ZSRR, Mogolii, Kuby i krajów bałkańskich, a do Polski dostarczono 130 spalinowozów tej serii dla PKP, gdzie otrzymały oznaczenie SM48 oraz 300 spalinowozów dla kolei przemysłowych, gdzie zachodwano oryginalne oznaczenie TEM2, szczególnie do obsługi pociągów na kolejach piaskowych oraz do prac manewrowych przy kopalniach węgla i hutach. Na PKP lokomotywy SM48 ulokowano w pobliżu wschodniej oraz północno-wschodniej granicy, na przykład w Braniewie, Czeremsze, Małaszewiczach, Lublinie, Zamościu albo w Żurawicy koło Przemyśla. Służą przeważnie do obsługi ciężkich pociągów towarowych, a dawniej używano ich także przy pociągach pospiesznych z południowo-wschodniej Polsce. Część Tamar, które nadal są w posiadaniu PKP Cargo przeszła już daleko posunięte modernizacje, wykonane przez nowosądecki Newag. Przebudowa objęła wymianę silnika, kabiny i obudowy przedziału maszynowego, zmieniając zupełnie kształt lokomotywy. Moc znamionową pojazdu zwiększono z 1200 do 2000KM.

Na zdjęciu: Tamara manewruje z wagonami załadowanymi drewnem na stacji Sobibór koło Chełmu, 23.07.2007

13/12/2024

12/12/2024

Ś - Śmieszna

Na literę Ś mamy lokomotywę ŚM30. Pardon. To SM30 z Fabryki Lokomotyw Fablok w Chorzowie, produkowana w latach 1957-1970. Znowu coś nietak. Fablok jest w Chrzanowie! To nie mój dzień. Wciąż widywana na stacjach towarowych przy manewrach z wagonami, a dawniej także w składzie krótkich pociągów pasażerskich kursujących na liniach lokalnych. Śmieszniejsza od niej jest tylko SM03 "Kaczka" albo niemiecki wózek akumulatorowy "Adolf" do przetaczania lokomotyw.

A właściwie to co w tej SM30 jest takiego śmiesznego? Odpowiedzi przysyłajcie na kartkach pocztowych.

Na zdjęciu: Śmieszna lokomotywa manewruje z platformami przy Przedsiębiorstwie Budowlanym Kokoszki w Gdańsku (dawnym Gdańskim Kombinacie Budowy Domów), 20.09.2006

Lokomotywy FABLOK Pociągiem przez Kokoszki

10/12/2024

S - S.uka

Piękna, ciężka, sześcioosiowa lokomotywa spalinowa SU46 z fabryki Hipolita Cegielskiego w Poznaniu. Całymi latami można było zobaczyć ją w składzie pociągów na Kaszubach, na Mazurach i na Dolnym Śląsku. Były szybkie. Prędkość konstrukcyjna wynosząca 120 km/h pozwalała na prowadzenie pociągów pospiesznych, a nawet ekspresowych. Seria wykonana w połowie lat 70. w niewielkiej liczbie. Powstało 54 sztuk s uk. Te niechlujne przezwisko pochodzi zapewne od oznaczenia zaczynającego się od SU.. , ale może te lokomotywy zasłużyły sobie jeszcze czymś na tę nazwę? Po wycofaniu z obsługi pociągów pasażerskich przez kilkanaście lat pracowały przy pociągach towarowych. Ostatnia z nich została odstawiona w grudniu 2023 roku i oczekuje na obowiązkową naprawę rewizyjną.

Pojazd o długości 19 metrów, waży 105 ton, zapas paliwa nieduży - zaledwie 3 tony, a występujący w poprzednim odcinku "Rumun" ST43 mógł zabrać prawie 5 ton. ST43 w porównaniu z SU46 jest też krótszy o 1,5 metra, ale waży 13 ton więcej!

Na zdjęciu: SU46-045 z pociągiem osobowym z Gdyni Głównej do Kościerzyny rusza ze stacji Gdynia Wielki Kack. 25.09.2006

Spalinowozy produkcji HCP SU46 Pomorska Kolej Kack i Karwiny Rzeczywistość

08/12/2024

R - Rumun

Sprowadzenie lokomotyw spalinowych produkcji rumuńskiej podobno spowodowane było złymi relacjami Władysława Gomółki z władzami Związku Radzieckiego. Sekretarz Generalny Komunistycznej Partii Rumunii Nicolae Ceaușescu zaproponował dostawę pojazdów stanowiących konkurencję radzieckich lokomotyw M62 (w Polsce ST44, tzw. "Gagarin"). W latach 1965-1978 przywieziono 422 sztuki lokomotyw 060DA pochodzących z zakładu Electroputere w Craiova, które otrzymały w Polsce oznaczenie ST43. Szybko okazało się, że te maszyny najlepiej radzą sobie na liniach o górskim charakterze, dlatego zostały ulokowane w lokomotywowniach położonych przeważnie na południu kraju. Te "górskie" właściwości ST43 spowodowane były tym, że te lokomotywy skonstruowano z planem przeznaczenia do prowadzenia pociągów towarowych na liniach kolejowych w Karpatach Wschodnich, gdzie występowały liczne problemy z pokonywaniem tych tras przy użyciu parowozów.
Powszechne użytkowanie ST43 w Polsce już zakończyło się. PKP Cargo zrezygnowało z eksploatacji ostatniego egzemplarza w 2019 roku. "Rumuny" wciąż służą w obsłudze ruchu kolejowego przede wszystkim w Rumunii, Bułgarii, w Chinach oraz w mniejszym stopniu u przewoźników prywatnych we Włoszech, w Niemczech i w Polsce.

Na zdjęciu: Rumun ze składem beczek wjeżdża na stację Tuplice od strony granicy niemieckiej, 15.08.2007

Kolej_w_lubuskim Lokomotywy serii ST43 Tuplice

06/12/2024

P - Petucha

Petuchami nazywano powojenne parowozy Pt47. Litera "P" to przeznaczenie lokomotywy do pociągów pospiesznych, litera "t" to układ osi (1-4-1), a 47 to rok zatwierdzenia projektu do produkcji (1947), a budowa 180 maszyn trwała w latach 1948-1951 w Chrzanowie i w Poznaniu. Petuchy prowadziły pociągi pospieszne na głównych liniach między największymi miastami w całej Polsce aż do lat 80. Długi kocioł, ogromne koła napędowe o średnicy prawie 2m, tender mieszczący 17 ton węgla i 33 tysiące litrów wody to charakterystyczne parametry parowozów, które mogły pokonywać długie trasy z dużymi prędkościami przekraczającymi 100 km/h.

Jedyny obecnie czynny egzemplarz tej serii to Pt47-65, który posiada Parowozownia Wolsztyn.

Na zdjęciu: Petucha na stacji Wierzbno z pociągiem specjalnym, który odjedzie do Skwierzyny, a następnie do Gorzowa Wlkp. 18.06.2017

Kolej_w_lubuskim