28/08/2024
114 lat temu, dokładnie w niedzielę 28 sierpnia 1910 r. w Świętej Katarzynie otwarto schronisko turystyczne Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego. Był to pierwszy obiekt tego typu nie tylko w Górach Świętokrzyskich ale i na terenie Królestwa Polskiego. O wybudowanie schroniska właśnie w tej miejscowości zabiegali działacze Towarzystwa od dawna, a związane było to z tym, że Święta Katarzyna posiadała połączenie drogowe z Kielcami co umożliwiało łatwiejszy dojazd pod Łysicę. Dodatkowo pierwszy przewodnik po Łysogórach - Andrzej Janicki zamierzał budować nowy dom a działacze Towarzystwa zawarli z nim porozumienie, aby jedna z izb mogła być przeznaczona na schronisko turystyczne.
W uroczystości otwarcia schroniska uczestniczyła delegacja Zarządu Głównego PTK z Warszawy, w której skład wchodzili Aleksander Janowski, Leon Ostaszewski i Kazimierz Rakowiecki. Przedstawicielami Oddziału PTK z Kielc byli Szymon Tadeusz Włoszek oraz pan Markowski. Poza nimi udział wzięli także: członek Oddziału PTK z Suchedniowa Magnus, Konarski z Jeleniowa, okoliczni włościanie oraz szesnastoosobowa wycieczka z Oddziału z Kielc.
Dom Janickiego na tą okoliczność przystrojono gałązkami jodłowymi i wieńcami z dębiny. Nad drzwiami umieszczono napis P.T.K. a wejście do środka zamykała zielona wstęga. Twórcą dekoracji była rodzina Goeblów z Warszawy przebywająca w tym czasie w Świętej Katarzynie.
Punktualnie o godzinie 13:00 schronisko zostało poświęcone przez miejscowego kapelana sióstr bernardynek, ks. Antoniego Nowinę Jankowskiego a okolicznościową przemowę wygłosił Aleksander Janowski. Wstęgę przecięła p. Markowska z kieleckiego oddziału PTK, a oddział ten miał sprawować opiekę nad schroniskiem.
Po otwarciu schroniska i złożeniu podpisów w księdze pamiątkowej uczestnicy obejrzeli obiekt od środka. Obejmował od jedną niezbyt dużą izbę o dwóch oknach, czysto wybieloną, z pułapem z belek. W pomieszczeniu znajdowały się dwa starannie zasłane łóżka przy bocznych ścianach, obok nich parawan mogący jedno z nich odgrodzić od reszty pokoju, na środku stał duży stół z dwoma szufladami oraz sześć krzeseł. Na wyposażenie pomieszczenia składały się także: duża szafa przy drzwiach, umywalnia z lustrem po drugiej stronie pokoju, wieszak z półką na której stała lampa i dwa lichtarze. Na ścianach wisiała reprodukcja obrazu “Bitwa pod Grunwaldem”, mapa sztabowa Łysogór, kilka fotografii i wycinanki łowickie. Jak zatem widać skromnie urządzony pokój przeznaczony był jako miejsce noclegowe dla dwóch osób. Wszyscy goście po uroczystościach zostali poczęstowani posiłkiem turystycznym, a następnie udali się na wycieczkę na Łysicę. Po powrocie tradycyjną herbatką ugościli wszystkich działacze PTK z Kielc. Całość uroczystości na kliszy fotograficznej uwiecznił p. Leon Ostaszewski.
Schronisko funkcjonowało do lat I wojny światowej, a prowadził je Oddział Kielecki PTK. Do dnia dzisiejszego przetrwał budynek przy ul. Kieleckiej 12, w którym mieściło się schronisko. W 1983 r. Oddział Kielecki PTTK umieścił na nim tablicę upamiętniającą obiekt. Obecna tablica zainstalowana została 24 października 2020 r. w 70 – lecie powstania Polskiego Towarzystwa Turystyczno – Krajoznawczego.
