22/11/2024
349 lat temu zmarł książę Jerzy IV Wilhelm 🪦
Był on bezpośrednim potomkiem księcia Mieszka I i króla Bolesława Chrobrego. Piastowie są jedną z najważniejszych dynastii w dziejach Polski. To ta rodzina stworzyła ponad tysiąc lat temu podwaliny pod istniejące do dziś państwo 🇵🇱
Ostatnim męskim pełnoprawnym przedstawicielem tej wielkiej dynastii był właśnie Jerzy IV Wilhelm, który zmarł w swojej rezydencji w Brzegu 21 listopada 1675 roku. Miał wtedy jedynie piętnaście lat 🪦
Jak wyglądało krótkie życie władcy? 🤔
Jerzy IV Wilhelm przyszedł na świat na zamku w Oławie w 1660 roku, otrzymując imiona po swym ojcu chrzestnym Jerzym III oraz po elektorze brandenburskim Fryderyku Wilhelmie. Co ciekawe dziecku początkowo zamierzano nadać imię Piast, na co nie zgodziła się matka, księżna Ludwika Anhaldzka, oraz duchowieństwo protestanckie, uznając że to imię pogańskie 👶
Młody książę, wychowany w kalwińskiej wierze, otrzymał staranne wykształcenie: uczono go filozofii, retoryki, języków obcych, jazdy konnej, fechtunku i tańca. Zdolny i obdarzony świetną pamięcią, szybko opanował w mowie i piśmie kilka języków: obok niezbędnego niemieckiego i łaciny miał znać także polski, włoski, hiszpański oraz francuski 🏫
Uczył się chętnie, lecz największą jego pasją były polowania – w wieku lat dwunastu założył rodzaj towarzystwa łowieckiego pod nazwą „Złoty Jeleń”. Budził też sympatię samym wyglądem – pięknym obliczem, harmonijną budową ciała i ujmującym sposobem bycia 🧒
Wyprawiony przez matkę, tuż przed śmiercią ojca, trafił na studia uniwersyteckie do Frankfurtu nad Odrą i przebywał tam od lutego 1673 do początków 1675 roku. W międzyczasie niewiele podróżował. Tylko raz odwiedził dwór berliński 👨🏫
Pod wpływem doradców księżnej Ludwiki, którym nie podobały się rządy jego matki, zdecydował się upomnieć o swe prawa i samodzielnie przejąć rządy w księstwie. W tym celu 14 lutego 1675 r. udał się na dwór cesarski do Wiednia, gdzie wzbudzając powszechne zainteresowanie i złożył hołd lenny cesarzowi Leopoldowi Habsburgowi 🫅
Młodzieniec wywarł wyjątkowo dobre wrażenie, toteż cesarz bez zastrzeżeń uznał go za pełnoletniego i przekazał w jego ręce rządy w księstwach brzeskim, legnickim i wołowskim. Po powrocie młody władca odebrał hołdy złożone przez poddanych, a odsuniętej od władzy matce wyznaczył Oławę jako wdowią siedzibę. Swoje rządy rozpoczął od ulepszania administracji i dodatkowego ustawodawstwa księstwa, ale też wydawał bankiety, uczestniczył w zabawach, i oczywiście w polowaniach🤴
W listopadowym dniu św. Huberta, patrona myśliwych, zorganizowano polowanie na jelenie w lasach lubszańskich. Było przejmująco zimno i niestety książę nabawił się silnej gorączki. Chcąc odpocząć zatrzymał się w chłopskiej chacie we wsi Kościerzyce. W niej niestety przebywały dzieci chore na czarną ospę, którą on sam się nieszczęśliwie zaraził. 🤒
Władcę przewieziono do zamku w Brzegu, ale zmarł rankiem 21 listopada, ukończywszy zaledwie 15 lat. Pochowano go 8 lutego 1676 roku w kościele św. Jana w Legnicy ⚰️
To właśnie tam jego matka, księżna Ludwika, świadoma politycznych konsekwencji śmierci ukochanego syna oraz historycznego znaczenia rodu, postanowiła wznieść przepiękne, barokowe, rodzinne mauzoleum, będące jednocześnie pomnikiem całej dynastii Piastów ⛪
Jego śmierć spowodowała istną lawinę rozmaitych utworów literackich, pisanych wierszem i prozą: były to kazania pogrzebowe, poematy i wiersze okolicznościowe. Z okazji wymarcia prastarej dynastii wybito też wiele medali upamiętniających to wydarzenie ⏳
Autorem obrazu przedstawiającego księcia Jerzego IV Wilhelma jest Beniamin Block. Obraz został namalowany w 1675 roku i dziś można podziwiać go w jednej z komnat Zamku Piastów Śląskich w Brzegu 🏰
