![W przestrzeni Warszawy w ostatnich dniach widoczna jest chanukija, wiąże się ona ze świętem Chanuka.Chanuka to święto ży...](https://img3.travelagents10.com/853/835/936588958538355.jpg)
01/01/2025
W przestrzeni Warszawy w ostatnich dniach widoczna jest chanukija, wiąże się ona ze świętem Chanuka.
Chanuka to święto żydowskie. Zgodnie z kalendarzem żydowskim zaczyna się 25. dnia miesiąca kislew i trwa do 2. dnia miesiąca tewet. Musimy pamiętać, że kalendarz żydowski inaczej wygląda niż kalendarz gregoriański, czyli co roku Chanuka trochę w innym terminie przypada. W tym roku to był 25 grudnia – 2 stycznia, więc nakładało się to ze świętami i oktawą Bożego Narodzenia. Natomiast bardzo często tak się zdarza, że to święto wypada w grudniu.
Jest to święto historyczne i nie wywodzi się z Tory, w biblii hebrajskiej nie ma o nim informacji.
Chanuka często jest też nazywana świętem świateł ze względu na tradycję zapalania świec każdego dnia. Jest 8 dni świętowania i osiem świec, które kolejne w specjalnej menorze, czyli chanukiji, każdego dnia się zapala. Chanukija to jest świecznik, każdego dnia zapala się o jedną świecę więcej niż poprzedniego. Mówi się o chanukowym cudzie, ponieważ to święto obchodzone jest na pamiątkę wydarzenia, które miało miejsce w trakcie powstania Machabeuszy. Powstanie Machabeuszy to jest 167 - 160 rok przed naszą erą, kiedy teren Palestyny był pod zarządem dynastii Seleukidów. Król Antioch IV prowadził wtedy działania na rzecz przymusowej helenizacji Żydów i świątyni jerozolimskiej; chciał zbezcześcić świątynie, wprowadzając przymusowy kult bogów z pantenonu greckiego. W trakcie rewolty żydowskiej, kiedy odzyskano świątynię w Jerozolimie zabrakło oliwy do zapalenia świecy w świątyni. Oliwy miało starczać na jeden dzień, a starczyło na 8, więc stąd ten cud, stąd tradycja zapalania świateł.
Co się je w trakcie chanuki? Je się potrawy tłuste, smażone na tłuszczu, co jest nawiązaniem do oliwy; na przykład sufganiję, czyli pączki; lewiwot, czy też latkes, czyli rodzaj placków ziemniaczanych, które często spożywa się z sosem z jabłek.
Jest to święto radosne, natomiast w większości to nie są dni wolne od pracy; w Izraelu dzieci mają przerwę w szkołach, ale nie jest tak ważne jak Rosz Haszana (Nowy Rok), Pesach, czy Jom Kippur.
W trakcie Chanuki tradycyjnie gra się w różne gry, dzieci bawią się drejdlem. Drejdel to jest bączek, który na każdej ściance ma wypisane inne litery. W zależności na jaką literę się trafi to albo się przegrywa, albo bierze się dodatkowe czekoladowe pieniądze ("Chanuka gelt"), czy też inne nagrody. Każda z liter ma swoje znaczenie: "nun" wiąże się ze słowem nes, czyli cud; litera "gimel" od słowa gadol, czyli wielki; litera "hej" od słowa haja, czyli od czasownika być w czasie przeszłym; "szin" od wyrazu szam, czyli tam. Połączenie tych litery a raczej słów da nam następujące znacznie: “Wielki cud, tam się stał”.