14/12/2024
GÓRALSKI KALENDARZ ADWENTOWY
dzień 13
SMREK
Zdjęcie do dzisiejszego wpisu powstało w Ogrody Ryś gdzie Rysiek, który o drzewach, drzewkach i krzaczkach wie wszystko, podzielił się swoją wiedzą, ja dodałam trochę „babcynej wiedzy”, trochę historii i powstał wpis o świerku/ smreku
1 kwietnia 1759 roku ścięto pod Reglami świętego Smreka, któremu oddawano hołd. Dokonali tego ludzie z Nowego Targu, pod wodzą Jezuitów, bo żaden góral z Zakopanego i okolic, nie chciał tego zrobić. Smrek to w kulturze górali drzewo ważne. Drzewo potężne, ochronne i magiczne.
Świerk jest wiecznie zielony. Pięknie pachnie, ma dużo żywicy i kłujące igiełki. Odporny na mróz. Rosnący do godnych rozmiarów. Bardzo chętnie wybierany na choinki bożonarodzeniowe.
Smrek był uważany za łącznika między ludźmi a światem magicznym. Strzegł domostw przed chorobami, klątwami, urokami. Był symbolem życia i siły. Babcia opowiadała, że świerkowe igły wkładało się małym dzieciom pod poduszkę, żeby rosły wysokie i silne jak smreki. Zaszywano też igły smrekowe w ubraniach, żeby dać siłę i chronić. Smreki sadziło się przed domem, żeby chroniły od złego i uderzenia pioruna. W sobótkowych watrach paliło się gałązki smrekowe, żeby dym okadził i chronił.
Bano się siły smreka, mój pradziadek, tata mojej babci, pracował w lesie. Nie pozwalał łamać gałązek smreka, żeby nie drażnić drzewa. Kiedyś to tylko baca mógł rąbać smrekowe drzewo.
Smrek służył w medycynie ludowej, z wody w której gotowały się młode szyszki robiono okłady na stłuczenia, z ususzonej kory smreka (i roztartej) była zasypka na odparzenia.
Smrek przepowiadał też obfitość zbiorów. Babcia co roku patrząc na smreki, mimo że nie uprawialiśmy swoich ziemniaków, mówiła jakie będą zbiory i się sprawdzało. Jak smrek pięknie kwitł to zbiór ziemniaków był obfity.
Smrek był uważany za tak potężne drzewo, że na jego gałęziach wieszano ubrania chorych żeby drzewo zabrało chorobę lub oddaliło śmierć.
Dziękuję Ryśkowi za cierpliwość i odpowiadanie na najbardziej głupie pytania 🙂 i nie urwanie mi ręki za macanie drzewek 😎 kilka pięknych smreków zostało