Przewodnik Tatrzański - Marcin Rajczak

24/10/2024

Jak spakować plecak na zimowe wyjścia? Odpowiedź w filmie.

Zimowy sprzęt turystyczny – co powinno znaleźć się w Waszych plecakach podczas wypraw w Tatry zimą? 🎒❄️ Już dzisiaj w nowym odcinku serii „W To Mi Grań” roz...

21/10/2024

Tak wyglądały kiedyś górne Krupówki😀

10/10/2024

Tym razem opowieść o halnym

Halny wiatr o prędkości prawie 300 km/h! 😮 W najnowszym odcinku „W To Mi Grań” legendarny Apoloniusz Rajwa – znany geograf, meteorolog, przewodnik tatrzańsk...

15/09/2024

Dziś pokazuje piękno gór swojemu dziecku😃

23/04/2024

„Przewodnik pierwszy z pierwszych” – Maciej Gąsienica-Sieczka
Niedawno obchodziliśmy 200. rocznicę Jego urodzin.

Maciej Gąsienica-Sieczka, góral i jeden z najlepszych przewodników tatrzańskich w XIX wieku, urodził się 3 kwietnia 1824 r. w Zakopanem. Swoją karierę górską rozpoczął od kłusownictwa oraz od ukrywania się w Tatrach, jako dezerter z wojska austriackiego. Polował w tym okresie swojego życia z Janem Krzeptowskim-Sabałą na niedźwiedzie i poznał wtedy, jak napisał Władysław Ludwik Anczyc „najniedostępniejsze zakątki Tatr i wyszedł na najlepszego przewodnika”.

Z czasem zaprzestał kłusowniczego procederu i razem z Jędrzejem Walą był strażnikiem kozic i świstaków. Pracował w Tatrach także jako górnik. Należał do najlepszych i najbardziej doświadczonych przewodników tzw. złotego okresu rozwoju przewodnictwa tatrzańskiego. Był przewodnikiem pierwszej klasy i mógł w związku z tym zabierać turystów na najwyższe szczyty Tatr. Prowadził w góry znamienitych ludzi, badaczy, literatów, między innymi: ks. Józefa Stolarczyka – pierwszego zakopiańskiego proboszcza, prof. Maksymiliana Nowickiego, ks. Eugeniusza Janotę – autora pierwszego przewodnika po Tatrach w języku polskim, Walerego Eljasza, Mieczysława i Jana Gwalberta Pawlikowskich, Tytusa Chałubińskiego i Adama Asnyka. Ten ostatni dedykował mu wiersz, będąc pod wrażeniem szlachetności charakteru tego górala, nazywając go „przewodnikiem pierwszym z pierwszych”.

Maciej był zdobywcą, jako pierwszy, wielu tatrzańskich szczytów, między innymi: Świnicy (1867), Mięguszowieckiego Szczytu (1877), Mnicha (1880 - to wejście uznawane jest za początki taternictwa, razem z Janem Gwalbertem Pawlikowskim), Jastrzębią Turnię i Szatana (ok. 1880 r.). Dokonał także wejść nowymi drogami na: Lodowy Szczyt, Łomnicę i Durny. Jak twierdzą towarzysze jego tatrzańskich wypraw, był świetnym przewodnikiem tatrzańskim, obdarzonym bardzo dobrą kondycją fizyczną, wysokimi umiejętnościami wspinaczkowymi i miał w sobie zadatki na górskiego lidera. Podkreślano też jego trzeźwość, religijność oraz stałą chęć pozwania świata. Brał udział w budowaniu ścieżek tatrzańskich, zakładał sztuczne ułatwienia (klamry) na szlakach na Rysy i Wysoką, a także wmurowywał tablice pamiątkowe, na zlecenie Towarzystwa Tatrzańskiego, w Bramie Kantaka i Bramie Kraszewskiego w Dolinie Kościeliskiej.

Maciej zmarł 25 września 1897 r. i jest pochowany na Pęksowym Brzyzku w Zakopanem. Jego nazwiskiem nazwano trzy przełączki w Granatach, a koło przewodników tatrzańskich w Krakowie nosi jego imię. Interesujący trawers masywu Krywania od strony Doliny Niewcyrki nosi nazwę „Sieczkowej Perci”.

Fot. Maciej Gąsienica-Sieczka, autor: Stanisław Bizański, ze zbiorów Muzeum Tatrzańskiego w Zakopanem

26/11/2023

Zanim Zakopane stało się znane z wodolecznictwa promowano je już jako ośrodek leczenia gruźlicy. W XIX i na początku XX w. uważano, że fantastycznym środkiem leczenia tej choroby była żentyca.
Żentyca to serwatka, która powstaje przy wyrabianiu oscypków i bundzu z mleka owczego ściętego podpuszczką. Jest trwale wpisana w historię wypasu owiec oraz tradycję Podhala.
Przekonanie o jej właściwościach było powszechne wśród miejscowej ludności od najdawniejszych czasów, o czym świadczą zapisy wielu autorów. Już w 1775 roku Jędrzej Karpiński w popularnym opracowaniu zatytułowanym: Opisanie chorób powszechniejszych, ich leczenia i osobliwszych uwag, które autor przeznaczył „dla pożytku cyrulików i powszechnej potrzeby”, znalazła się informacja o tym, iż „żętyca (żencica) z owczego mleka w początku suchot jest wyborna”. Właściwości lecznicze nie są jednak dzisiaj potwierdzone. 28 września 2005 roku Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi wpisało żentycę na listę polskich produktów tradycyjnych.

Tak swój zachwyt nad żentycą i góralami wyrażał Seweryn Goszczyński w swoich „Dziennikach podróży do Tatrów”
„Pod samym Ornakiem leży piękna polana z porządną bacówką. Owce właśnie zeszły z gór na południowy spoczynek do koszar. Ujrzeliśmy kilku pasterzy, krzątających się około bacówki — weszliśmy do niej, aby napić się żętycy i kupić serów. Żętyca tu daleko lepsza i zdrowsza, niż w przedgórzach, leżących z tam tej strony Nowotarskiej doliny, a przyczyna tego w balsamiczniejszej paszy. Z pół godziny przepędziliśmy na rozmowie z pasterzami. Z wielu względów trzeba kochać i podziwiać tych ludzi. Co to za uroda w budowie! Co za życie i zręczność w każdym ruchu! Jak i rozum otwarty, jaki dowcip przytomny w rozmowie!”

Fot. 1939 - 1945, NAC

04/11/2023

Każdy kto świadomie chodzi po górach powinien tę książkę mieć. Warto też szkolić się w udzielaniu pierwszej pomocy.

Książka Pierwsza pomoc w górach autorstwa Andrzej Górka, Łukasz Migiel, Maciej Mikiewicz, Przemysław Gancarczyk, Adam Ubych, dostępna w Sklepie EMPIK.COM w cenie 44,25 zł. Przeczytaj recenzję Pierwsza pomoc w górach. Zamów dostawę do dowolnego salonu i zapłać przy odbiorze!

26/10/2023

Inny wymiar chodzenia po górach 😀

06/10/2023

Tak kiedyś po Tatrach chadzano

1910 rok. Na Rysach!

01/09/2023

Od Poniedziałku znów będzie można zwiedzić jaskinię Mroźną😀

🙌 Dobre wiadomości! 🙌 W poniedziałek 4 września ponownie otwieramy Jaskinię Mroźną w Dolinie Kościeliskiej, w nowej, bardziej naturalnej odsłonie!

W ostatnim czasie wyremontowaliśmy wrota wejściowe i wyjściowe, pozostawiając otwory wlotowe dla nietoperzy. Zlikwidowaliśmy okablowanie i sztuczne oświetlenie w jaskini. Wyremontowaliśmy też szlak dojściowy i zejściowy o długości prawie półtora kilometra, a także zabezpieczyliśmy go przed obrywami skalnymi.

Jak będzie wyglądało zwiedzanie jaskini w tym roku?
🪨 Jaskinia będzie otwarta codziennie od 09.00 do 17.00.
🪨 Bilet wstępu (9 zł za osobę, dzieci do lat 7 bezpłatnie) można kupić w punkcie wejścia do Parku w Dolinie Kościeliskiej, online za pośrednictwem strony www.tpn.pl/zwiedzaj/e-bilety lub przy samej Jaskini Mroźnej (w tym miejscu wyłącznie gotówką).
🪨 Jaskinia nie jest oświetlona. Zalecamy, by mieć swoją latarkę/czołówkę oraz kask. Na miejscu będzie możliwość bezpłatnego skorzystania z ograniczonej ilości czołówek.
🪨 Nie zapomnijcie o ciepłych okryciach - wewnątrz panuje stała temperatura poniżej 10 °C.

Po powrocie podzielcie się z nami wrażeniami! 😊

📌 Czy wiesz, że…?
Jaskinia Mroźna, odkryta w 1934 roku przez Stefana Zwolińskiego i Jerzego Zahorskiego, jest udostępniona dla ruchu turystycznego od 12 lipca 1953 roku. Długość korytarzy wynosi ok. 773 m, a długość ścieżki turystycznej – ok. 511 m. Otwór wejściowy znajduje się na wysokości ok. 1100 m n.p.m., a wyjściowy – ok. 1112 m n.p.m.

11/07/2023

03/07/2023

Planując trasę wycieczki sprawdzcie czy jest on otwarty

⚠️ Letnie remonty szlaków w Tatrach ⚠️

Wszyscy planujący tego lata wycieczki w Tatry powinni regularnie sprawdzać komunikat turystyczny TPN, ponieważ okresowo będą zamykane popularne odcinki szlaków, między innymi w rejonie Orlej Perci.

👉 Od 10 lipca do odwołania planowane jest zamknięcie odcinka Skrajny Granat – Krzyżne. W czasie sezonu można się też spodziewać okresowych zamknięć na pozostałych odcinkach Orlej Perci oraz na szlaku prowadzącym z Doliny Pięciu Stawów Polskich na Szpiglasową Przełęcz. Wymieniane będą łańcuchy, klamry, a także legendarna drabinka nad Kozią Przełęczą. Prace będą trudne i bardzo niebezpieczne – kluczową rolę w ich planowaniu i realizacji będzie miała pogoda.
👉 Utrudnienia możliwe są także szlakach: Przełęcz między Kopami – Hala Gąsienicowa oraz odcinek Drogi pod Reglami: Mała Łąka – Kiry – te szlaki nie będą zamykane całkowicie.
👉 Po 1 września możliwe jest zamknięcie odcinka Dolina Pięciu Stawów Polskich – Świstówka Roztocka (remont drewnianych schodów).

Większość prac jest technicznie bardzo wymagająca, będzie się także wiązać z koniecznością wykorzystania helikoptera – szczególnie przy transporcie łańcuchów. W trakcie remontów często zrzucane są luźne kamienie. Brukowane są nowe stopnie skalne. To wszystko może stanowić poważne zagrożenie dla turystów, dlatego musimy zamykać odcinki szlaków, a czasem wyłączać dla ruchu większe obszary.

Zawsze staramy się, aby remonty miały jak najmniejszy wpływ na organizację ruchu turystycznego, ale ze względów bezpieczeństwa pewne niedogodności są nie do uniknięcia. Z uwagi na długo zalegającą pokrywę śnieżną w wielu miejscach remonty są możliwe tylko latem. Trudno również wyznaczyć dokładne terminy z powodu zmiennej pogody.

Prosimy o śledzenie informacji:
📍 W komunikacie turystycznym TPN: https://tpn.pl/zwiedzaj.
📍 Na interaktywnej mapie szlaków z zaznaczonymi utrudnieniami i zamknięciami: https://geoportaltatry.pl/.
📍 W zakładce https://tpn.pl/nowosci oraz na social mediach TPN.
📍 W razie pytań turystów związanych aktualnymi warunkami i turystyką na terenie TPN pomocą służy Punkt Informacji Turystycznej TPN: 📞 +48 18 20 23 300, 📧 [email protected], 📬 Chałubińskiego 44 - codziennie z wyjątkiem świąt w godzinach 07.30-16.15.

Prosimy również o respektowanie informacji z tablic rozstawionych w terenie i stosowanie się do poleceń służb terenowych. Przepraszamy za utrudnienia i dziękujemy za wsparcie naszych działań 💚

20/06/2023

Kopieniec Wielki - pierwszy tatrzański szczyt synka😃

14/06/2023

Pierwsza dolina mojego synka🙂 Dziś byliśmy w dol. Strążyskiej.