26/08/2024
#ယောလူမျိုး
ရှေးအခါက ယောနကတိုင်းဟူသော အမည်ဖြင့် မဇ္ဈိမဒေသ မဂဓတိုင်း၊ ရာဇဂြိုဟ်ပြည်ကြီးရှင် ဘုရင် နဂဒါသမင်း၏သားတော် ဇလာမိက မင်းသားအမှူးပြုသော သကျသာကီဝင် အဆက်အနွယ်တို အစပြု၍ နေထိုင်ခဲ့ကြသည်ဟု ယောလူမျိုးများမှ ဆိုကြသည်။
ဗမာအနွယ်
ယောစကားမှ ဗမာဘာသာစကားနှင့် တူပြီး အသံထွက်နှင့် လေယူလေသိမ်း ကွဲပြားခြင်း ဖြစ်သည်။ ယောလူမျိုးများသည် ဗမာလူမျိုးအနွယ်ဝင်များ ဖြစ်သည်။ အစိုးရမှ ဗမာတိုင်းရင်းသားဟု သတ်မှတ် ထားသည်။
ဝတ်စားဆင်ယင်မှု
ယောက်ျားများသည် ဗမာလူမျိုးမျာနှင့် တူသော ဝတ်စားဆင်ယင်မှု ရှိပြီး တိုက်ပုံအင်္ကျီနှင့် ပုဆိုး (လုံချည်) ကိုပင် ဝတ်ဆင်ကြသည်။ မိန်းမများသည် ထိုနည်၎င်း ဗမာလူမျိုးနှင့် တူသော ဝတ်စားဆင်ယင်မှု ရှိပြီး ရင်ဖုံးနှင့် လုံချည် ကိုပင် ဝတ်ဆင်ကြသည်။
ယောလူမျိုးတို၏ယဉ်ကျေးမှု
ယခုခေတ်အခါများတွင် ယောနယ်၌ အမျိုးသမီးတိုင်း ချည်ငင်၊ မဲဆိုး၊ ရက်ကန်းရက် အတတ်ပညာများကို တတ်မြောက်ကြရသည်။ ထိုအတတ်များကို မတတ်ကျွမ်းပါက အိမ်တွင်းမှုပညာများကို မတတ်သော မိန်းမဖျင်းဟူ၍ အထင်သေးကြသည်။ ယောနယ်၏ ပင်နီချော နှင့် ယောထဘီ လုပ်ငန်းသည် ရှေးကတည်းကပင် ထင်ရှားကျော်စောခဲ့လေသည်။
ယောမြေဒေသတွင် ဆေးဝါးကုသမှုနှင့် ပတ်သက်၍ နာမည်ကျော်ကြားနေသော အကြောင်းတစ်ရပ်ရှိပေသည်။ ၎င်းမှာ ယောနယ်၌ စုန်းကဝေ ပြုစားတတ်သူများရှိသည်။ ထိုပယောဂကို ကျွမ်းကျင်နိုင်နင်းသော ပုဂ္ဂိုလ်များ ရှိသည်ဟူ၍ ဖြစ်သည်။ ယောနယ်မှ ပယောဂဆေးများတွင် အစွမ်းထက်သော ဆေးများပါဝင်ပေသည်။
၎င်းတိုအနက် မျက်ကွင်းဆေး၊ မျက်စိကန်းဆေးနှင့် နှုတ်ခမ်းမွှေးဆေးတိုမှာ ပြုစားသူ စုန်းကဝေများကို အထူးထိရောက်အောင် ဆုံးမနိုင်သော ဆေးများဖြစ်သည်ဟု ဆိုသည်။ ယခုအခါ ထိုဆေးမျိုးလက်ကိုင်ရှိသော ဆေးဆရာများ အလွန်ရှားပါး၍ ယင်းပညာရပ်မှာလည်း ပျောက်ကွယ်သလောက် ရှိနေလေပြီ။
ဘာသာရေး
ယောလူမျိုးတိုသည် ထေရဝါဒ ဗုဒ္ဓဘာသာများ ဖြစ်ကြသော်လည်း ရှေးရိုးစဉ်လာမပျက် နတ်များကိုလည်း ကိုးကွယ်ကြပါသေးသည်။ ရွာတိုင်းတွင် ရွာအနီး သစ်ပင်ကြီးများအောက်၌ နတ်ကွန်းတစ်ခု ဆောက်လုပ်ထားကြသည်။
ဗဟုသုတအနေဖြင့် ဖော်ပြခြင်းဖြစ်
