17/07/2022
Cồn Hến - nỗi khát khao 24 năm bên kia thành Huế
Năm 1998, UBND tỉnh Thừa Thiên Huế ban hành quyết định quy hoạch tổng thể khu vực cồn Hến để xây dựng khu du lịch sinh thái và dịch vụ giải trí cao cấp.
Đến năm 2015, để "hiện thực hóa" giấc mơ biến cồn Hến thành khu du lịch đẳng cấp, tỉnh Thừa Thiên Huế tiến hành quy hoạch chi tiết xây dựng (tỉ lệ 1/500) khu du lịch dịch vụ cấp cao cồn Hến. Quy mô quy hoạch là toàn bộ 26,4ha diện tích cồn Hến (trong đó diện tích đất liền 23,8ha, diện tích mặt nước bao quanh chu vi cồn Hến khoảng 2,6ha).
Với quy hoạch này, cồn Hến mang trên mình một bộ mặt thật khác với khu du lịch dịch vụ rộng hơn 7.884m2, khu nghỉ dưỡng cao cấp rộng hơn 74.367m2, khu bến thuyền du lịch rộng 10.700m2… Điều kỳ lạ quy hoạch không nhắc đến số phận của hơn 700 hộ dân sống bao đời ở cồn Hến sẽ về đâu, trong khi quy hoạch 1/500 đã 7 năm vẫn nằm trên giấy.
Số phận long đong. Đến năm 2020, tỉnh Thừa Thiên Huế phê duyệt đồ án quy hoạch chi tiết hai bờ sông Hương. Lại một lần nữa, quy hoạch nhắc đến cồn Hến - khu vực cảnh quan phát triển mới bao gồm cảnh quan tự nhiên và cảnh quan nhân tạo (khu du lịch, bến thuyền, quảng trường...).
Ở quy hoạch này, 3 cây cầu mới sẽ được xây dựng để nối cồn Hến với bên đất liền. Trong đó, 1 cầu đường bộ nối cồn Hến - Vỹ Dạ có chiều dài 190m, rộng 18,5m. 2 cầu đi bộ nối cồn Hến với công viên Trịnh Công Sơn và cồn Hến với phường Vỹ Dạ đều có bề rộng 10m.
Dân cồn Hến sống treo cùng quy hoạch đã sợ quy hoạch. Nhưng lần quy hoạch này cho người dân cồn Hến chút mộng mơ rất Huế khi tỉnh Thừa Thiên Huế đưa mục giải tỏa, tái định cư người dân cồn Hến vào quy hoạch và kêu gọi đầu tư khu du lịch, dịch vụ cồn Hến vào mục các dự án ưu tiên đầu tư.
Nhưng rồi, sau 2 năm được phê duyệt và kêu gọi, đến nay vẫn chưa có nhà đầu tư nào mặn mà tìm đến Huế để thực hiện dự án ưu tiên này. Khoảng cách từ bản vẽ đến thực tế thật sự có cái giá quá đắt, 24 năm đã trôi qua và khi nào còn quy hoạch, người dân tiếp tục "giữ nguyên hiện trạng". Họ tiếp tục nhìn qua bên kia dòng sông về phía thành phố tráng lệ ánh đèn.
Theo nhà nghiên cứu Nguyễn Xuân Hoa - nguyên giám đốc Sở Văn hóa - thông tin tỉnh Thừa Thiên Huế, việc di dời toàn bộ dân cư ở cồn Hến hiện hữu là điều bất khả thi. Không nhà đầu tư nào dám bỏ tiền túi 1.000 tỷ ra di dời hơn 1.000 hộ dân để đổi lấy hơn 23ha đất sạch chỉ để xây khu du lịch, nghỉ dưỡng như quy hoạch được. "Đã từng có nhà đầu tư về cồn Hến xem xét, đánh giá thực hiện dự án ở đây nhưng rồi họ cũng rời đi vì chuyện di dời, giải tỏa dân cư", ông Hoa nói.
Hiện có 3 phương án điều chỉnh quy hoạch cồn Hến được đặt ra: 1, di dời toàn bộ dân cư ở cồn Hến để nhường đất sạch cho nhà đầu tư. 2, không di dời, giữ nguyên hiện trạng và bảo tồn, chỉnh trang cảnh quan. Cuối cùng là di dời một phần dân cư và chỉnh trang cảnh quan, nhà cửa ở cồn Hến.
Tuy nhiên, phương án giữ nguyên hiện trạng và phương án di dời toàn bộ dân cư gần như là bất khả thi. Chỉ còn phương án di dời một phần dân cư và điều này theo tôi là khả thi nhất. Có thể di dời người dân đến một khu đất khác cũng nằm trên cồn Hến bởi dư địa ở đây còn khá nhiều", ông Hoa nói.
Ông Trần Hữu Thùy Giang - chánh văn phòng UBND tỉnh Thừa Thiên Huế - cho biết tỉnh vừa ban hành thông báo kết luận của chủ tịch UBND tỉnh về phương án điều chỉnh quy hoạch cồn Hến . Theo đó , tỉnh thống nhất việc giữ lại phần lớn khu vực dân cư hiện có , cộng thêm cải tạo , chỉnh trang khu dân cư ở hạ lưu cồn . Đồng thời khai thác một phần quỹ đất phía thượng lưu cồn Hến với quy mô phù hợp để hình thành dịch vụ công cộng , quảng trường , các thiết chế văn hóa và cả đất ở để tạo nguồn thu phục vụ việc cải tạo , chỉnh trang nêu trên .
Mục tiêu của việc chỉnh trang hiện trạng dân cư cùng xây dựng hệ thống giao thông ở cồn Hến sắp tới là phải cải tạo , hình thành hệ thống đường đi bộ , đường xe đạp quanh khu vực cồn Hến gắn với khai thác không gian cảnh quan dọc bờ sông . Đối với khu vực dự kiến giải phóng mặt bằng , hình thành thiết chế công cộng , không gian mở , quảng trường phục vụ người dân gắn với việc hai thác một số quỹ đất ở , tỉnh giao UBND TP Huế phối hợp đơn vị tư vấn xây dựng , hoàn thiện phương án , báo cáo lên tỉnh trong tháng 7-2022 .
Báo Tuổi trẻ
