01/09/2023
Phong tục cưới hỏi miền Trung - Giản đơn mà chặt chẽ
Cha ông ta ngày xưa, để cưới gả một đôi trai trái nên vợ chông, phải trải qua 6 bước gọi là lục lễ, diễn ra trong vòng ba năm mới hoàn tất. Theo thời gian cuộc sống ngày càng phát triển, nghi thức lễ miền Trung đã rút ngắn bớt những thủ tục rườm rà hay những sính lễ cầu kỳ để đám cưới diễn ra nhanh gọn hơn.
Nếu nhà của hai bên đường xá xa xôi thì đám hỏi cũng có thể gộp chung với đám cưới. Thay vào đó, sính lễ ăn hỏi được bày lên trước, sau đó nhà gái mang cất đi, rồi nhà trai lại bày ra những vật phẩm cho lễ cưới.
Sau đây là trình tự cưới hỏi theo nghi thức miền Trung bao gồm 3 bước:
• Lễ dạm ngõ
• Lễ đi hỏi
• Lễ cưới
Lễ dạm ngõ miền Trung
Nghi lễ dạm ngõ, cha mẹ nhà trai mang một chai rượu và chuẩn bị khay trầu cau sang nhà gái đặt vấn đề xin cưới cô gái.
Lễ đi hỏi (lễ đính hôn)
Lễ vật đi hỏi gồm năm khay mâm quả: Mâm trầu cau với 105 quả cau với ý nghĩa thay cho câu nói trăm năm hạnh phúc; mâm quả trà và rượu, bên cạnh còn có phong bì tiền để góp phần dọn tiệc hô trọ nhà gái chuẩn bị cho đám hỏi hôm đó cùng với đôi bông tai vàng hoặc nhẫn vàng; bánh kem đính hôn; nem chả với số lượng chẵn cặp; mâm ngũ quả được khắc đôi long phụng trang nghiêm. Cũng có nhà theo phong tục cũ đi thêm một mâm quả bánh su sê.
Ngoài những quà sính lễ như vòng tay, nhẫn hoặc hoa tai vàng, mẹ chồng còn trao thêm cho cô dâu một phong bì tiền mừng dâu. Còn phong bì trong mâm quả sẽ đưa cho ba mẹ cô dâu. Số tiền này ngay sau đó cũng được ba mẹ cô dâu trao lại cho hai vợ chồng. Vào lúc nhà trai ra về, các khay mâm quả phải lật ngửa nắp để cho thấy nhà gái đã tiếp nhận lễ vật.
Lễ cưới
Trước khi vào nhà gái, đoàn rước dâu sẽ cử một người trong số họ tộc mang theo một khay rượu vào nhà cô dâu để trình giờ xin được cho phép nhà trai vào làm lễ. Nếu bên nhà gái có bày bàn thờ gia tiên, thì nhà trai phải mang theo đôi nến hồng để gắn lên chân nến đã đặt sẵn trên bàn thờ.
Ở miền Trung, tổng số sính lễ phải là số chẵn, và thường được chọn số dựa trên số sinh hoặc lão (tương ứng là sinh, lão, bệnh, tử). Vì vậy số lượng người bưng khay mâm quả cũng phải là số chẵn để phù hợp với số mâm quả.
Ngày nay, không còn quan niệm cũ là mẹ cô dâu không được đưa cô dâu đến tiệc cưới, bởi vì họ quan niệm là mẹ cô dâu đưa đi theo nghĩa đen của người xưa là “bán con”. Mà thay vào đó, mẹ cô dâu sẽ đi một xe khác chứ không đi chung với đoàn đưa dâu của nhà mình.
Sau khi lễ cưới kết thúc tại nhà trai, nhà gái ra về, cô dâu chú rễ bưng khay trầu và thuốc lá đứng tiễn. Bên nhà gái sẽ lấy một miếng tràu hoặc một điếu thuốc và bỏ lại vào khay vào đồng tiền lẽ mang ý nghĩa trả lễ. Mệnh giá sẽ dao động từ 1000 đến 100.000 đồng để cầu may mắn cho đôi trai gái trăm năm hạnh phúc. Sau ba ngày cưới, đôi vợ chồng mới cưới sẽ trở về gia đình cô dâu để thăm ba mẹ và ông bà, đây gọi là lễ phản bái hay lại mặt. Cũng có nhiều gia đình không câu nệ và cho phép họ về lại mặt ngay sau ngày cưới.