ქართული არასამთავრობო ორგანიზაცია - ბიოლოგიურ მეურნეობათა ასოციაცია “ელკანა” დაფუძნდა 1994 წელს. ამ პერიოდში ქართული სოფელი საწარმოო საშუალებების არქონასთან ერთად, ინფორმაციისა და ცოდნის სრულ დეფიციტს განიცდიდა - ქვეყანაში არ მუშაობდა სახელმწიფო ან საზოგადოებრივი ინსტიტუტი, რომელიც ფერმერებს დაეხმარებოდა კვალიფიციური სასოფლო-სამეურნეო რჩევებითა და თანამედროვე ტექნოლოგიებით. ფერმერთა დასახმარებლად შეიქმნა ასოციაცია “ელკანა” და თავდაპირველად მისი საქმიანობა მხოლოდ ფერმერთა სამრჩევლო მომსახურებით შემოიფარგლებოდა; ამჟამად ორგანიზაციაში რამოდენიმე მიმართულებით ვმუშაობთ:
- სამრჩევლო (სასოფლო-სამეურნეო რჩევები ფერმერთათვის და სოფლის მეურნეობაში ჩართულ პირთათვის),
- აგრარული მრავალფეროვნების დაცვა,
- სოფლის ტურიზმი
- საზოგადოებრივი ურთიერთობები (ფერმერთა უფლებების დაცვა, ტრენინგები/სემინარები, საგამომცემლო და პოპულარიზაციის საქმიანობები.
ორგანიზაციამ მუშაობა 9 წევრი ფერმერის მომსახურებით დაიწყო, თანდათან გაფართოვდა და 2012 წლის მონაცემებით ასოციაცია აერთიანებს 900-ზე მეტ წევრს. ასოციაციის წევრი, განურჩევლად სქესის, ასაკის, შრომისუნარიანობის ან ეთნიკური წარმომავლობისა, შეიძლება გახდეს საქართველოს ნებისმიერი მოქალაქე, რომელიც დაინტერესებულია საქართველოში მდგრადი ბიომეურნეობების განვითარებითა და გარემოს დაცვით.
1996 წლიდან “ელკანა” ორგანული სოფლის მეურნეობის მოძრაობის საერთაშორისო ფედერაციის (IFOAM) წევრია. IFOAM-ის სტანდარტებისა და ევროკავშირის რეგულაციის მოთხოვნების გათვალისწინებით, ასოციაციამ შეიმუშავა და რეგისტრაციაში გაატარა ბიოაგროწარმოების სტანდარტი, რომლის დაცვა სავალდებულოა ასოციაციის წევრი მეურნეებისათვის. სტანდარტი “ელკანას” ძირითადი სამუშაო დოკუმენტია, რომელიც შემდგომში რამდენიმეჯერ განახლდა და რომლის მოთხოვნების გათვალისწინებით “ელკანას” წევრი ფერმერები აწარმოებენ მრავალფეროვან და ხარისხიან პროდუქციას.
წევრი ფერმერების პროდუქციის ბაზარზე შესაბამისი სტატუსით (“ბიო”) განთავსებას შესაბამისი საკანონმდებლო ბაზა და სერტიფიცირების სისტემის ჩამოყალიბება სჭირდებოდა. საქართველოს სოფლის მეურნეობის სამინისტროსა და სხვა სტრუქტურებთან აქტიური თანამშრომლობით 2006 წელს ძალაში შევიდა საქართველოს კანონი `ბიოაგროწარმოების შესახებ~. ამავე პერიოდში `ელკანას” ძალისხმევითა და შვეიცარიის განვითარების სააგენტოს მხარდაჭერით დაფუძნდა ბიოსერტიფიცირების ორგანო _ შპს “კავკასსერტი” (www.caucascert.ge), რომელმაც 2008 წელს გერმანიის აკრედიტაციის ორგანოს (DAP) აკრედიტაცია მოიპოვა, ხოლო 2011 წლის ბოლოდან “კავკასსერტი” შევიდა ევრორეგულაციით დამტკიცებულ სერტიფიცირების ორგანოთა სიაში და მის მიერ გაცემული ბიოსერტიფიკატი აღირებულია ევროპის ბაზარზე. 2011 წლის მონაცემებით საქართველოს სასოფლო-სამეურნეო ფართობების 0.06% (1042 ჰა) სერტიფიცირებულია, როგორც “ბიო” (ვაშლი, ბროწეული, ხურმა, ყურძენი, მარცვლოვნები, პარკოსნები, ეთერზეთოვანი კულტურები).
2007 წლიდან “ელკანა” ხარისხის მართვის ISO 9001/2000 სერტიფიკატს ფლობს სამრჩევლო მომსახურებისა და ტრენინგცენტრის საქმიანობის სფეროებში. მასერტიფიცირებელი კომპანია (Social-Cert-Ltd, მიუნხენი, გერმანია) ადასტურებს, რომ “ელკანაში” არსებობს და მოქმედებს სისტემა, რომელიც უზრუნველყოფს ხარისხის მუდმივ გაუმჯობესებას.
ბიომეუნეობების განვითარების ხელშეწყობის პარალელურად “ელკანა” მუშაობს ტრადიციული აგრარული მრავალფეროვნების დაცვისა და მდგრადი გამოყენების საკითხებზეც. ამ მიმართულებით მუშაობა ორგანიზაციამ ჯერ კიდევ 1996 წელს დაიწყო. 2004-2009 წლებში “ელკანამ” განახორციელა GEF/UNDP დაფინანსებული პროექტი “საქართველოს აგრობიომრავალფეროვნების აღდგენა, კონსერვაცია და მდგრადი გამოყენება”, რომლის ფარგლებში აღდგენილია და ფერმერთა მეურნეობებში უკვე ითესება ძველი ქართული პარკოსანი და მარცვლოვანი კულტურები, მათ შორის ისეთი უძველესი ხორბლები, როგორიცაა დიკა და ახალციხური წითელი დოლი. 2011 წელს “ელკანას” ინიციატივით და საქართველოსა და სომხეთში ნიდერლანდების სამეფოს საელჩოს სოციალური გარდაქმნების პროგრამის (GEF/UNDP) დაფინანსებით დაიწყო პროექტი “გადაშენების საფრთხის წინაშე მყოფი შინაური ცხოველების კონსერვაცია და მდგრადი გამოყენება საქართველოში”.
სოფლის ტურიზმის განვითარების პროგრამის ფარგლებში “ელკანა” ხელს უწყობს ფერმერთა ჩართვას სოფლად ტურისტულ საქმიანობებში, მათთვის დამატები შემოსავლების შექმნის მიზნით. პროგრამაზე ორგანიზაცია მუშაობს 2006 წლიდან. 2006-2012 წლებში “ელკანამ” განახორციელა შDჩ დაფინანსებული პროექტი “ტურიზმის განვითარება სოფლად”. პროექტის ფარგლებში შეიქმნა სოფლის ტურიზმის ქსელი, სადაც გაერთიანდა 110 საოჯახო სასტუმრო სახლის მფლობელი და ტრადიციული პროდუქტის მწარმოებელი. ქსელი დღესდღეობით მოიცავს საქართველოს 8 რეგიონს. სასტუმრო სახლების მომსახურების ხარისხის უზრუნველსაყოფად “ელკანამ” დანერგა საოჯახო სასტუმროების სტანდარტი, რომელიც ემყარება ევროპის ფერმერული და სოფლის ტურიზმის ფედერაციის – “ევროჟიტეს” ძირითად მოთხოვნებს.
Brief History
The Biological Farming Association Elkana, a Georgian non-governmental organization, was founded in 1994. At that time, the Georgian village, being completely devoid of means of productions, had also an acute shortage of information and knowledge. No government or public institution capable of assisting farmers with qualified farming advice and modern technologies was functioning in the country. In order to assist Georgian farmers the Association Elkana was established, whose initial activities were limited to advisory services of farmers; at present the organization’s scope of activity has widened and includes:
- Advisory/extension service (agricultural consultations for farmers and persons engaged in farming);
- Promotion of rural economical development;
- Conservation of agricultural diversity;
- Development of rural tourism;
- Public relations (protection of farmers rights, training/workshops, publishing and promotional activities).
Initially, the organization was serving 9 member farmers. Gradually, the clientele has widened and now, according to the 2012 statistics, the Association numbers over 900 member farmers. Any Georgian citizen irrespective of s*x, age, earning capacity, and ethnic origin and interested in the development of sustainable agriculture and environmental protection in Georgia is eligible to membership of the Association.
Since 1996 Elkana has been a member of the International Federation of Organic Agricultural Movements (IFOAM). In compliance with IFOAM standards and European Union regulations, the Association has developed and officially registered a organic production standard, which is binding on the Association member farmers. The standard is the principal working document for Elkana. The standard has been subsequently updated several times. The requirements of the updated standard are strictly observed by Elkana member farmers in the production of diverse and quality farm produce.
The placing of the member farmers’ products on the market with a respective status (‘organic’) required the establishment of a relevant legislative base and certification system. Thanks to active cooperation with the Ministry of Agriculture of Georgia and other competent agencies, a Law of Georgia on Biological Agri-production entered into force in 2006. In the same period, by efforts of Elkana and with the support of Swiss Agency for Development and Cooperation (SDC) a biological certification body – Caucascert Ltd. (www.caucascert.ge) was established. In 2008 it was granted a certificate of accreditation by the Office of the German Accreditation System (DAP), and since the end of 2011 has been on the list of control bodies and authorities working under the system of import authorization issued by EU Member States; now biological certificates awarded by Caucascert are recognized on the EU markets. According to 2011 statistics, 0,06% (1042 ha) of agricultural land area in Georgia is certified as ‘organic’ (area under apples, pomegranate, persimmon, grapes, cereals, legumes, essential oil plants).
Since 2007 Elkana has been a holder of the quality assurance certificate ISO 9001/2000 as an advisory/extension department and training unit. The certification company (Social-Cert-GmbH, Munich, Germany) acknowledges that Elkana is running a regular quality improvement assurance system.
In parallel with promoting the development of organic farming, Elkana is also occupied with the problems of traditional agricultural diversity conservation and sustainable use. The organization started to work in this direction already in 1996. In 2004-2009, Elkana implemented the GEF/UNDP-funded project “Conservation and Sustainable Use of Georgia's Agrobiodiversity”, in the framework of which old Georgian cereal and leguminous crops have been recovered and are being cultivated and propagated on farms, including such ancient and endemic wheat varieties as Dika and Akhaltsikhe (Meskhetian) Tseiteli Doli. In 2011, by Elkana’s initiative and with the financial support of the MATRA Social Transition Programme of the Embassy of the Kingdom of the Netherlands in Georgia and Armenia a small-scale project “The Conservation and Sustainable Use of Domestic Animals at Risk of Extinction in Georgia” was launched.
In the framework of the Rural Tourism Development Program, Elkana encourages the involvement of farmers in tourist activities in rural areas, for the purpose of ensuring additional income for them. The organization has been working on the program since 2006. In 2006-2012, Elkana implemented a SDC-funded project “Rural and Tourism Development in Georgia”. In the frames of the project, a network of family hotels/guesthouses has been created to incorporate 110 owners of family-run rural hotels/guesthouses and traditional product producers. At present, the network encompasses 8 regions of Georgia. In order to assure quality service of guesthouses Elkana has introduced a family-run rural hotel/guesthouse standard, which is based on the principal requirements of EuroGites - European Federation of Farm and Village Tourism.
