KINGDOM OF COLCHIS (....... - 83 B.C.) Although the end date of the kingdom is clear, its beginning date is unknown. It is possible to go back as far as the 6th and 7th millennium BC. Sea level of the Black Sea B.C. Between 5 thousand - 9-10 thousand years, it was 250-300 meters higher than its current level. Therefore, it was possible to enter the valley for another 15-20 km via waterway. It was
possible to move through dozens of valleys by ship. The coastline, including Giresun Island, was under water. With the formation of the Bosphorus in the 5000s, the water level receded to its current position. It is still said among the people that there are places where ships can be moored within the stream, 10-15 km from the sea. The western border of the kingdom was from Ordu Cambası Plateau, the southern border was from the Kaçkar Mountain Range (Paryadres Mountains) located in the south of Trabzon, Rize and Artvin, which can be considered as a natural border, reaching 60-70 km inland in Giresun. The northeast border extended to the east of Batumi, which was also under water for a while. In the south and southeast were Armenia Minor and the Great Armenian Kingdom. In the southwest was the Kingdom of Cappadocia. Due to the very long life of the kingdom, the borders and the countries within the borders may have changed from time to time. Although Herodotus claims that the people who formed the kingdom were Ethiopians, this claim needs to be clarified. Before the indigenous people mixed with different races, they were thin, tall and burnt-faced. That's why it was called Ethiopia in the ancient Greek language. People who carry native race genes and have the same characteristics still live in the region. One or two people in these families continue to have the same characteristics from generation to generation. It would not be wrong to say that the country called Ethiopia today took the same name from its similarity with the people of Colchis. We are ready to assist anthropologists who will conduct research on this subject. Several factors played a role in the kingdom continuing for thousands of years without being invaded. 1) Focus was given to not expanding the borders of the kingdom, ensuring peace with neighbors and trade. 2) Generally, the number of houses in settlements did not reach double digits. The crowded cities were far from the center of the kingdom. Due to the scattered settlements and the kingdom's goods being stored in secret places, foreign merchants/agents did not express their opinion to the states they were affiliated with that the place was worth occupying. 3) Kingdom center; It was in the interior where there were steep slopes, steep rocks, forests and forest transportation was impossible except on certain roads. Those who reached the Black Sea coast by sea were not welcomed by the local people and were killed. Entering the valley was not a wise idea due to lack of defense. 4) It was quite difficult to reach by land via Central and Eastern Anatolia. Due to the difficult, rugged and narrow roads, horse-drawn carriage transportation was not possible. Additionally, since the roadsides were covered with thorns and undergrowth/maquis (yellow grouse, etc.), there was no escape opportunity. Therefore, it was not possible to win the war against the local people who knew the land and the region well. Despite the land structure of the region, the Persian Kingdom probably sent its agents and obtained detailed information about the region and then subjected the kingdom to a period of tax and human tribute (by sending 100 men and 100 women every 5 years). This situation ended when Alexander the Great expelled the Persians from Anatolia. For centuries, life without the threat of war led to a lack of preparation for war. This caused the end of the kingdom. Probably the internal strife and the atmosphere of pleasure caused the kingdom to be caught unprepared against Mithradates. Since Mithradates VI visited the region in his youth, he had sufficient knowledge about the land and the Kingdom of Colchis. The area of domination of the Kingdom of Colchis was the Eastern Black Sea region, the Central Black Sea region, the Eastern Black Sea plateaus, a part of the Central Black Sea region, and the region that partially included today Georgian territory. The easiest way to detect this is still through the spread of structures called 'serenti' (A cellar built on four pillars where grains, fruits and dried vegetables were stored.) in the villages. Because these structures are the gift of the Colchis civilization to humanity. With Pontus, these structures began to be built in larger areas (for example, in Sinop). The Kingdom of Colchis had many cities on the Black Sea coast. Serentis are for drying food and killing mice etc. It has been specially designed and constructed to protect against pests. The neighbors of the Colchis Kingdom were the Kingdom of Cappadocia, Greater Armenia and Iberia. Georgian historians claim the kingdom entirely for themselves, and writers from Rize also make assumptions that the crime scenes in the sources are in Rize. The general acceptance is that the kingdom is centered in Georgia. However, there is not enough evidence for this; a madman threw a stone into a well and those who came after him followed him. In this geography, it is still possible to come across common figures, architecture and lifestyles that date back thousands of years. It is inappropriate to claim that the center of the kingdom was in Georgia based on some findings obtained from the tombs. It is likely that the kingdom was organized as a united kingdom, independent within itself, in the form of city-states, and printing its own currency. It is interesting that the name of Giresun as the capital is never mentioned by modern writers, despite the fact that the capital is named Aia and there is an island nearby. However, as it is known, the only island in this region is Giresun, which was named Ares and Aretias during the Roman period. Giresun has been one of the main cities of the kingdom, but it is possible that other cities were also chosen as capital(s) in the long historical process. Or the capital may have remained in the same place for thousands of years. The climate in Colchis was milder than today. The tropical climate reached the interior parts. For this reason, the plateau areas were the scene of dense settlements. Completely forested areas had partially turned into steppe due to excessive human settlements. It is rumored among the people that there were vineyards on Akilbaba Hill and some ruins are still found. When it snowed for the first time around Akilbaba, the priests of that period (pre-Christian period) said: "It is not possible to live here anymore, we must migrate from here." The rumor that they said is still being told. It is interesting that these stories have survived to the present day, despite the passage of several thousand years. Cattle breeding was of particular importance in Colchis. There was a barn under each house where a few cattle could shelter. And right next to it was the building (merek) where the animals' winter food was kept. The roughness of the terrain did not pose an obstacle to people. The winter food of the cattle was dried sawdust, grass, tree leaves and fresh blackberry thorns obtained from large fields. In the Colchis coins, there was a bull (ox) figure on one side of the coin. The field was being plowed with oxen. It was also used in transportation. The ox was a symbol of power and abundance. In the legend of Jason and the Argonates, it is stated that oxen breathe fire. Based on mythology, it can be said that in order for boys to be accepted into adulthood, they must prove that they are strong enough to plow the field with a plow. The people of Colchis could communicate with people 3-5 km away, regardless of whether they were men or women, using bird language (whistling). Today, there are still villages that are contacted by whistling. Colchis was extremely rich in food. Almost every house had special structures called 'serenti' today to protect their food from mice, squirrels and similar rodents. Sirgan, ezeltere, pumpkin, hemlock etc. collected from nature. Dozens of vegetables were deliciously folded and cooked with natural butter and tallow. Meat consumption was at a good level due to the ease of raising cattle and hunting deer and wild goats in their natural environment. Additionally, mad honey and natural apple/pear molasses were consumed. Mad honey is one of the key foods for the functioning of the brain and there are still beekeepers producing it today. The royal family had a special honeycomb to meet their honey needs. The box hives were placed on a sheltered rock so that bears could not reach them. The regular boxes were divided into two horizontally in the middle and the inside was hollowed out and turned into honeycombs. They used the fruits in different ways to consume in winter. Wine was made from grapes, molasses was made from apples/pears, and cherries and stones were salted and stored. Fruits such as pears, apples and plums were dried and consumed as compote. Vegetables such as beans, gabalak, and ciris were pickled. The forests of the region were rich in chestnuts, walnuts and hazelnuts. Wine was sent to the Olympics from this region. If local grapes are produced and wine is produced in the region today, the wines will be in the most preferred group. Medicine and pharmacy were developed in Colchis. Flowers collected from the plateaus were boiled and drank as tea, and different flower teas were consumed for different diseases. Public health was in good condition thanks to a balanced diet. Butter, honey and aquarium were applied to the wound against cutting injuries. In addition, the juice of the wound herb, which is still used today, was dropped on the bleeding area and the bleeding was stopped. Due to the land structure, people were agile and fast even as they got older. The average human lifespan was nearly 100 years for women and over 90 years for men. The people of the kingdom were far ahead of their time when it came to metal tools. They produced knives, axes, saws and similar cutting tools themselves and made them razor-sharp with stones. There were blacksmiths and tinsmiths in every large-scale village (cities of that time). They used large saws to cut trees into wood and build houses and other structures. Until the 1980s, wood production continued in the region with two-man saws. Region had humanitarian agility and practical intelligence. Due to the land structure, there are still almost no overweight people living in the villages. Agility may be related to the structure of the region and their diet of deer/goat and leopard meat. Leopard, which is in danger of extinction today, was found in large numbers in the Black Sea forests at that time. As it is known, deers and leopards can move very quickly even in rough terrain. Their intelligence was related to a balanced diet and consumption of mad honey. The people of Colchis were masters of gold processing. The gold trade of Anatolia and its surroundings was in their hands. Children worked to support the family economy at a very young age, and boys and girls were considered adults at the age of 13-14. A 13-year-old child would participate in labor like an adult. The fact that region people did almost all their work together (in the cooperative way) made life much easier. In some jobs (for example, building construction master), the debt was paid not one-to-one, but with one and a half or two equivalent daily wages. Starting from the 6th century AD, people's minds have been DRUGED in this region with religion (the subject I am talking about is the religion that Christian and Muslim clergy invented, contrary to the holy books) and flour (bread, etc.). As one of famous writer said, "Anatolian people are not stupid.", "their brains continue to be anesthetized with legal drugs." Previous generations had higher intelligence levels than today's. Since almost no archaeological research has been carried out in the region, the works of the people of that period have not yet come to light. When Pontus king Mithradates Eupator became stronger, he put an end to the Colchis Kingdom (83 B.C.) and declared himself the lord of Colchis and all the surrounding places. These regions were left to his rule by Antipater, the son of Sisis. In the bust of the great king Mithradates Eupator, which is in the Louvre Museum in Paris today, it is seen that he puts a dried leopard head on his head like a hat. Most of these shelters were in Hydara, Basgoedariza and Sinoria (Synora, Sinara, Sinora, Snara etc. appear to be expressed differently). Although there is a possibility that Hydara and Basgoedariza are in this region, no concrete evidence has been found to support this. Sinoria was on the border of Greater Armenia. There were many suitable places for shelters throughout this mountainous region of the Paryadres mountains. These areas had plenty of water and were wooded. Most places were steep slopes and rocky areas. Sinoria (listed as Snara in Armenian sources) was an important commercial center on Armenian trade routes. From time to time, it was under Pontus administration and sometimes under Armenian administration. Trade goods from Sinoria were delivered to the nearest port, Tirebolu. It was being transported to relevant places by ships from Tirebolu port. When Pompey invaded the country, Mithradates fled to this remote corner of Pontus and hid here. Near this place (in Lesser Armenia) Pompey built the city of Nicopolis. The people of this city were good people who earned their own living. '' (Source: Strabo) Because the Payadres Mountains are located in the north of Sivas and Erzincan and the distances of places close to Sinoria are reported in the sources, but these places can also be specified based on estimates. Moreover, it is undisputed that Nikopolis is today's Şebinkarahisar. It is more likely that the land structure mentioned in detail by Strabon is not located in Bayburt, but in the area where the Black Sea climate is effective. And in my opinion, Sinoria is located within the borders of Giresun today. The first most convenient transportation route of ancient Armenia, the east and the Silk Road to the Black Sea, especially in winter, was the Alucra-Komana-Yağlıdere valley. The wide paths and main roads that have been used for centuries, traces of which still exist in this valley, are now on the verge of disappearing. At that time, unlike today, more people lived in the interior, and the settlement and population in the interior, where the continental climate was effective, was higher than in the coastal region. The lands in the interior were more suitable for agriculture and animal husbandry than in the coastal region of the Black Sea, so the concentration was in this area. Mining activities were carried out in hundreds of valleys of the Black Sea region extending to the sea. The most important of the valleys where these minerals were extracted and processed were in the Giresun region. Gelevera Valley is accepted by some historians as the region where the first mining activities in the world began. Lahanos Mine is still being operated and its history dates back three thousand years. It is stated in the sources that silver was mined and processed in the Harşit Valley. Many caves in the region today are the structures of miners. In ancient times, there were villages (cities in those days) in the region that made their living solely by mining. Although the cities were not as developed as those in the Aegean and Mediterranean regions, there were small-scale cities. However, since archaeological excavations have not been carried out in the Eastern Black Sea region, there are almost no ancient cities unearthed. There is no information about the items and coins found by illegal excavators. The community in the region, which lived away from external attacks for centuries, lived in good conditions according to the conditions of the time. Due to the rugged, mountainous and densely forested terrain of the region, it was not difficult to protect it from external attacks. In 66 BC, the Roman senate gave extraordinary powers to Pompey to solve the problem of Mithradates, who expelled the Roman Empire from Anatolia. After months of tough struggles with Pompey, Mithradates VI. He fled to Crimea. Mithradates (also known as the Great King) was a popular personality in Anatolia. Although it is claimed that Mithradates' tomb is in Amasya or Sinop, there is no monumental tomb belonging to the great king. Presumably, someone else's body was rendered unrecognizable, misrepresented as belonging to the king, and sent to one of the mentioned cities. It is highly probable that he was buried in the lands of Colchis or even in the center of the Colchis kingdom, as he would said it before dying. The burial place should be determined and given the value he deserves, a large statue should be placed in the same area and a Pontus Kingdom museum should be opened in the same area. He knew enough different languages to be able to communicate in his own language with soldiers from 17-22 nationalities in his army. The mad honey obtained in this region was left on the route where the enemy soldiers would pass, and the soldiers of Pompey, who ate this honey without knowing its properties, were neutralized (1st century BC). It is accepted by foreign historians that since the Black Sea Region has not been explored sufficiently, it is impossible to determine the current locations of the ancient cities. If the detailed names of the settlements in the region, including those whose names have been changed, are known, it will be easier to accurately identify the old ancient settlements. For example; There is a strong possibility that the place mentioned as Comana is today's Koman Village of Alucra. Some place names that we think are Turkish are actually Armenian, Greek, Arabic, etc. may be of origin. Pear, apple, walnut, grape and cherry trees were widely grown in the region. The Kingdom of Colchis was an important region for trade in gold, candles and honey. It was rich in timber and pitch (arsenic) for shipbuilding. Linen clothing and animal skins were supplied from this region. VI. In the 16th century, Roman Emperor Justinian carried out major construction work throughout the empire's territory. So much so that historians admit that it is impossible to determine the number of works made during his period. Hagia Sophia in Istanbul was also built during his time. During the time of Justinian, there were many churches, monasteries, bridges, etc. in the region. Buildings for common use by the public were built. In this way, Christianity spread rapidly. Due to the settlement policy of the Roman Empire, the region was conquered in A.D. VI., VII. In the century, Christian Turkish tribes from today's Bulgaria, Romania, Moldova and Ukraine were settled in the region. Tonrul (Tuğrul) Church, which I thought was located in Tohumluk Village, was in the Ottoman census books. The Christian Turks in question assimilated and converted to Islam. Although the people of Giresun region have Greek origins, they also have predominantly Christian Turkish roots. In fact, it would be wrong to accept that the people who lived in the region before the Turks were Greek colonies. Local people are influenced by the dominant culture at different periods and assimilate over time. The local people, who lived in small kingdoms in the region before the Greek colonies, were assimilated with the successful efforts of the Roman Empire and later the Turkish states. There are not enough sources about the Kingdom of Colchis. There are many sources in English about the Kingdom of Pontus and Mithradates VI. Mithradates translated into Turkish
(Adrienne Mayor TÜRKİYE İŞ BANKASI CULTURAL PUBLICATIONS) and other sources can be examined. Jacob M. ER
Update: 2024
United States
====================================================================
COLCHİS KRALLIĞI (....... - M.Ö.83)
Kralligin sona erme tarihi belli ise de baslangic tarihi bilinmemektedir. Milattan once 6., 7.binli yillara kadar geriye gitmek mumkundur. Karadenizin deniz seviyesi M.O. 5 bin -- 9-10 binli yillar arasinda bugunku seviyesinden 250-300 metre daha yuksekti. Dolayisiyla su yolu ile vadi iclerine 15-20 km daha girilebiliyordu. Onlarca vadide gemi ile vadi iclerinde ilerlenebilirdi. Giresun Adasi dahil sahil hatti sular altinda idi. M.O. 5binli yillarda Istanbul Bogazi'nin olusumu ile su seviyesi bugunku yerine geri cekildi. Halk arasinda denizden 10-15 km dere iclerinde gemi baglanan yerler bulundugu halen anlatilmaktadir. Kralligin bati siniri Ordu Cambasi Yaylasi'ndan, guney siniri dogal sinir sayilabilecek Trabzon, Rize, Artvin guneyinde yer alan Kackar Siradaglari'ndan (Paryadres Daglari) , Giresun'da 60-70 km ic kesimlere ulasmakta idi. Kuzeydogu siniri yine bir donem sular altinda bulunan Batum'un dogusuna kadar uzaniyordu. Guney ve guneydoguda Armenia Minor ve Buyuk Ermeni Kralligi bulunmakta idi. Guneybatida Kapadokya Kralligi vardi. Kralligin omrunun ck uzun olmasi nedeniyle zaman zaman sinirlar ve sinirlardaki ulkeler degismis olabilir. Ordu ve Giresun guneyinde krallik sinirlarinin denizden 60-70 km ic kesimlere ulastigi veya yayla alanlarina kadar uzandigi, yayla kesimlerini icine almadigi da soylenebilir. Bu konuda kesin kanaat belirtmek icin elde daha fazla veri bulunmasi gerekmektedir. Heredotus kralligi olusturulan halkin Ethiopia'li oldugu iddia etmekle birlikte bu iddiaya aciklik getirmek gerekir. Yerli halk farkli irklarla karismadan once ince, uzun ve yanik yuzlu (Burnt-faced) gorunumde idi. O nedenle antik Grek dilinde Ethiopia adi verildi. Halen yorede yerli (native) irk genlerini tasiyan ve ayni ozelliklere sahip insanlar yasamaktadir. Nesilden nesile bu ailelerde bir iki kisi ayni ozelliklere sahip olmaya devam etmektedir. Bugun Ethiopia adli ulkenin Colchis halki ile benzerliginden ayni adi aldigini soylemek yanlis olmayacaktir. Bu konuda arastirma yapacak antropologlara yardimci olmaya haziriz. Kralligin binlerce yil istilaya ugramadan devam etmesinde birkac etken rol oynadi. 1) Krallik sinirlarini genisletmekle ugrasmadi, komsularla baris ortaminin saglanmasi ve ticarete agirlik verildi. 2) Genelde yerlesim yerlerinde evlerin sayisi iki haneli rakamlara ulasmiyordu. Kalabalik sehirler krallik merkezine uzakta kaliyordu. Daginik yerlesim ve kralliga ait malarin gizli yerlerde saklanmasi nedeniyle yabanci tuccarlar/ajanlar bagli olduklari devletlere buranin isgale deger oldugu yonunde gorus bildirmiyorlardi. 3) Krallik merkezi; dik yamaclarin, sarp kayalarin, ormanlarin ve orman ici ulasimin belirli yollar haricinde imkansiz oldugu oldugu ic kesimde idi. Deniz yolu ile Karadeniz kiyilarina ulasanlar yerli halklar tarafindan iyi karsilanmiyor, olduruluyordu. Vadi iclerine girmek savunmadan yoksun olma nedeniyle akil isi degildi. 4) Karadan Ic ve Dogu Anadolu uzerinden ulasmak bir hayli zordu. Zor, engebeli ve dar yollar nedeniyle atli araba ulasim ile imkani yoktu. Ayrica yol kenarlari diken ve orman alti caliliklar/makilik (sari avu vb.) ile kapli oldugu icin herhangi bir sekilde kacis imkani bulunmuyordu. Dolayisiyla araziyi ve bolgeyi iyi bilen yerli halka karsi savas kazanmak olasi degildi. Bolgenin arazi yapisina ragmen Pers Kralligi muhtemelen ajanlarini gonderip bolge hakkinda detayli bilgi sahibi olduktan sonra kralligi bir donem vergi ve insan (5 yilda bir 100 erkek, 100 kadin gondermek suretiyle) haracina baglamisti. Buyuk Iskender'in Persleri Anadolu'dan surmesi ile bu durum sona erdi. Yuzyillar boyunca savas tehdidi olmadan yasam savasa hazirlik yapilmamasina yol acti. Bu da kralligin sonunun gelmesine neden oldu. Muhtemelen ic cekismeler ve zevk safa ortami kralligin Mithradates'e karsi hazirliksiz yakalanmasina yol acti. Mithradates VI gencliginde bolgeyi ziyaret ettigi icin arazi ve Colchis Kralligi hakkinda yeterli bilgi sahibi idi. Colchis Krallığı’nın hakimiyet alanı Doğu Karadeniz, ve Orta Karadeniz, Dogu Karadeniz yaylalari, Orta Karadeniz yoresinin bir kismi ile Gürcistan topraklarını kismen içine alan bölgeydi. Bunu tespit etmenin en kolay yolu halen koylerde serenti olarak adlandirilan yapilarin yayilis alanindan gecmektedir. Cunku bu yapilar Colchis uygarliginin insanliga hediyesidir. Pontus ile birlikte bu yapilar daha genis alanlarda (mesela Sinop'ta) yapilmaya baslandi. Colchis Kralligi'nin Karadeniz kıyısında pek çok şehri vardı. Serentiler yiyeceklerin kurutulmasi ve fare vb. zararlilardan korunmasi icin ozel olarak tasarlanip insa edilmistir. Colchis Kralligi'nin komşuları Kapodokya Krallığı, Büyük Ermenistan ve Iberia’ydı. Gürcü tarihçiler krallığı tamamen kendilerine mal etmekte, yine Rize’li yazarlar da kaynaklarda yer alan olay mahallerin Rize’de olduğuna ilişkin varsayımlar üretmektedirler. Genel kabul kralligin Gurcistan merkezli oldugu yonundedir. Ancak bunun icin yeterli delil bulunmamaktadir, bir deli bir kuyuya tas atmis ve sonra gelenler onu takip edegelmistir. Bu coğrafyada kökeni binlerce yil öncesine dayanan ortak figürler, mimari ve yaşam şekline rastlamak halen mümkündür. Tumuluslerden elde edilen bir takim buluntular ile krallik merkezinin Gurcistan'da oldugunu iddia etmek yersizdir. Krallığın şehir devletleri şeklinde kendi içinde bağımsız, kendi parasını basan birleşik krallık şeklinde örgütlenmiş olması olasılığı yüksektir. Başkentin Aia adını taşıdığı ve yakin civarinda ada bulunduğu bilgisine rağmen Giresun’un adının başkent olarak modern yazarlar tarafından hiç dile getirilmemesi ilginçtir. Oysa bilindiği üzere bu bölgede tek ada Roma döneminde Ares, Aretias adını taşıyan Giresun Adası’dır. Giresun krallığın ana kentlerinden olagelmiştir ancak uzun tarihsel süreçte diğer şehirlerin de başkent olarak seçilmiş olması mümkündür. Ya da baskent binlerce yil ayni yerde kalmis olabilir. Colchis'te iklim bugune nazaran daha iliman idi. Tropikal iklim ic kesimlere kadar ulasiyordu. O nedenle yayla kesimleri yogun yerlesmelere sahne olmustu. Komple ormanlik alanlar asiri insan yerlesimleri nedeniyle kismen bozkir haline gelmisti. Halk arasinda Akilbaba Tepesi'nde uzum baglari oldugu, halen bazi kalintilara rastlandigi rivayet edilmektedir. Akilbaba cevresine ilk defa kar yaginca o donemin rahiplerinin (Hristiyanlik oncesi donem) "artik burada yasanmaz, buradan goc etmeli." dedikleri rivayeti halen anlatilmaktadir. Aradan gecen birkac bin yila ragmen bu hikayelerin gunumuze ulasmis olmasi ilginctir. Colchis'te sigir yetistiriciligi ozel oneme sahipti. Her evin altinda birkac sigirin barinabilecegi ahir vardi. Ve hemen yaninda hayvanlarin kislik yiyeceginin konuldugu yapi (merek) bulunuyordu. Arazinin engebeli olmasi insanlara engel teskil etmiyordu. Sigirlarin kislik yiyecegi genis tarlalardan elde edilen kurutulmus talas, ot, agac yapraklari, taze bogurtlen dikenleri idi. Colchis paralarinda paranin bir yuzunde boga (okuz) figuru yer aliyordu. Okuz ile tarla suruluyordu. Ayrica tasimacilikta da kullaniliyordu. Okuz guc ve bereket sembolu idi. Jason ve Argonatlar efsanesinde okuzlerin ates puskurttugu belirtilmektedir. Mitolojiden yola cikarak erkek cocuklarin yetiskinlige kabul edilmesi icin saban ile tarla surebilecek guc, kuvvette oldugunu ispatlamasi gerektigi soylenebilir. Colchis halki 3-5 km uzak mesafedekiler ile kadin erkek farketmeksizin kus dili (islik) kullanarak haberlesebiliyordu. Bugun halen islik ile iletisim kurulan koyler bulunmaktadir. Colchis gida konusunda son derece zengindi. Gidalarini fare, sincap ve benzeri kemirgenlerden korumak icin hemen her evin bugun serenti adi verilen ozel yapilari vardi. Dogadan toplanan sirgan, ezeltere, kabalak, baldiran vb. onlarca sebze dogal tereyagi ve ic yagi ile lezzeti katlanip pisiriliyordu. Sigir yetistirmeleri ve dogal ortaminda geyik, yabani keci avlamanin kolayligi ile et tuketimi iyi seviyede idi. Ayrica deli bal, dogal elma/armut pekmezi tuketiliyordu. Deli bal beynin calismasi icin anahtar gidalardan olup bugun halen uretim yapan aricilar bulunmaktadir. Kraliyet ailesinin deli bal ihtiyacini karsilamak icin ozel petekligi bulunmakta idi. Kutuk kovanlar korunakli, ayilarin ulasamayacagi sekilde bir kayaliga konulmustu. Duzgun kutukler ortadan yatay ikiye bolunuyor ve ici oyularak petek haline getiriliyordu. Meyveleri kisin tuketmek icin farkli sekillerde degerlendiriyorlardi. Uzumden sarap, elma/armuttun pekmez yapiliyor, kiraz ve taflan tuzlanip saklaniyordu. Armut, elma, erik gibi meyveler kurutulur ve hosaf olarak tuketilirdi. Fasulye, gabalak, ciris gibi sebzeler tursu yapiliyordu. Kestane, ceviz, findik bakimindan bolge ormanlari zengindi. Olimpiyatlara sarap bu bolgeden gonderiliyordu. Bolgede bugun yerel uzumlukler olusturulup sarap uretimi yapilmasi halinde saraplar en ck tercih edilen grupta yer alacaktir. Colchis'te tip ve eczacilik gelismisti. Yaylalardan toplanan cicekler kaynatilip cay olarak icilmekte ve farkli hastaliklar icin farkli cicek cayi tuketilmekte idi. Dengeli beslenme sayesinde halk sagligi iyi durumda idi. Kesici alet yaralanmalarina karsi tereyag ve bal ile akunduruk yara uzerine surulmekte idi. Ayrica bugun halen kullanilan yara otunun suyu kanayan yere damlatilir ve kanama durdurulurdu. Arazi yapisi nedeniyle insanlar yasi ilerlese bile cevik ve hizli idi. Ortalama insan omru kadinlarda 100'e yakin, erkeklerde 90'i gecmekte idi. Metal alet edevat konusunda krallik halki zamanin ck ilerisinde idi. Bicak, balta, testere ve benzeri kesici aletleri kendileri imal ediyor ve kostere tasi ile jilet gibi keskin hale getiriyorlardi. Her buyuk capli koyde (o zamanin sehirleri) demirci ustalari ve kalaycilar bulunmakta idi. Buyuk agac testereleri ile agaclari tahta haline getirip ev ve diger yapilari insa ediyorlardi. 1980li yillara kadar iki kisilik testereler ile yorede tahta yapimi devam etti. Yore insani cevik ve pratik zekaya sahipti. Arazi yapisi nedeniyle halen koylerde yasayan asiri kilolu insan nerdeyse yoktur. Ceviklik bolgenin yapisi ve geyik/keci, leopar eti ile beslenmeleri ile iliskili olabilir. Bugun artik nesli tukenme tehlikesinde olan Pars (Leopar) o donem Karadeniz ormanlarinda ck sayida bulunuyordu. Bilindigi uzere geyikler ve leoparlar engebeli arazide bile ck hizli hareket edebilmektedir. Zeki olmalari dengeli beslenme ve deli bal tuketimi ile iliskili idi. Colchis halki altin islemeciliginde usta idi. Anadolu'nun ve cevresinin altin ticareti onlarin elinde idi. Cocuklar ck kucuk yaslarda aile ekonomisine destek olmak icin calisir, kiz-erkek 13-14 yaslarinda artik yetiskin kabul edilirdi. 13 Yasindaki bir cocuk imeciye yetiskin biri gibi dahil olurdu. Yore insaninin hemen her isini elbirligi (imeci usulu) ile yapmasi hayati oldukca kolaylastiriyordu. Bazi islerde (mesela yapi insaat ustasi) birebir degil, birbucuk iki karsilikli yevmiye ile borc odenirdi. Milattan sonra 6.yuzyildan itibaren bu yorede din (Hristiyan ve Musluman din adamlarinin kutsal kitaplarin hilafina uydurdugu din bahsettigim konu) ve un (ekmek vb.) ile insanlarin beyni UYUSTURULMUSTUR. Meshur yazarimizin dedigi gibi Anadolu insani aptal degildir, yasal uyusturucular ile beyni uyusturulmaya devam etmektedir. Onceki nesiller bugunkulere gore daha yuksek zeka seviyesine sahipti. Yorede neredeyse hic arkeolojik arastirma yapilmadigindan o donem insanlarin eserleri henuz gunyuzune cikmamistir. Pontus kralı Mithradates Eupator güçlendiğinde Colchis Kralligi'na son verdi (M.O.83) ve kendisini Colchis ile tüm civar yerlerin efendisi ilan etti. Sisis’in oğlu Antipater tarafından bu yöreler kendisinin yönetimine bırakıldı. Buyuk kral Mithradates Eupator'un bugun Paris Louvre Muzesi'nde yar alan bustunde kafasina sapka gibi kurutulmus leopar basi koydugu gorulmaktedir. Bu sığınakların çoğu Hydara, Basgoedariza ve Sinoria’daydı (Synora, Sinara, Sinora, Snara v.s. değişik şekilde ifade edildiği görülmektedir.). Hydara ve Basgoedariza’nın bu yörede olma ihtimali varsa da bunu destekleyecek somut bir bulgu tespit edilememiştir. Sinoria Büyük Ermenistan sınırındaydı. Sığınaklar için Paryadres dağlarının tüm bu dağlık bölgesinde çok sayıda uygun yer vardı. Bu alanlarda bol su vardı ve ağaçlıktı. Çoğu yer dik yamaçlar ve kayalık alandı. Sinoria (Ermeni kaynaklarında Snara olarak yer almaktadır.) Ermeni ticaret yolları üzerinde önemli bir ticari merkezdi. Zaman zaman Pontus yönetiminde zaman zaman Ermenistan yönetiminde yer alıyordu. Sinoria’dan ticaret malları en yakın limana Tirebolu’ya ulaştırılıyordu. Tirebolu limanından gemilerle ilgili yerlere taşınmaktaydı. Pompey ülkeyi işgal ettiğinde Mithradates Pontus’un bu ücra köşesine kaçtı ve burada saklandı. Pompey bu yerin yakınında (Lesser Armenia’da) Nicopolis şehrini inşa etti. Bu şehrin insanları kendi geçimini sağlayan iyi insanlardı. ‘’ (Kaynak: Strabon) Zira Payadres dağlarının Sivas ve Erzincan’ın kuzeyinde yer aldığı ve Sinoria’ya yakın yerlerin mesafeleri kaynaklarda bildirilmiş ancak bu yerler de tahminlere dayalı olarak belirtilebilmiştir. Ayrıca Nikopolis’in bugünkü Şebinkarahisar olduğu tartışmasızdır. Strabon’un ayrıntılı olarak bahsettiği arazi yapısının Bayburt’ta değil, Karadeniz ikliminin etkili olduğu alanda yer alması ihtimali daha yüksektir. Ve kanaatimce Sinoria bugün Giresun sinirlari icinde yer almaktadir. Antik Ermenistan’ın, doğunun ve İpek Yolunun Karadeniz’e açılan özellikle kış mevsiminde en uygun ilk ulaşım güzergahı Alucra-Komana-Yağlıdere vadisiydi. Bu vadide halen izleri bulunan, yüzyıllardır kullanılan genis patika ana yollar artık kaybolmaya yüz tutmuştur. O dönemde bugünkünün aksine iç kesimlerde daha fazla insan yaşamaktaydı ve karasal iklimin etkili olduğu iç kesimdeki yerleşim ve nüfus sahil bölgesindekinden çoktu. Karadeniz’in sahil bölgesine göre iç kesimde araziler tarım ve hayvancılık için daha elverişliydi, dolayısıyla yoğunluk bu alanda yer alıyordu. Karadeniz bölgesinin denize uzanan yüzlerce vadisinde madencilik faaliyetleri yapılmaktaydı. Bu maden çıkarılan ve işlenen vadilerden en önemlileri Giresun yöresinde idi. Gelevera Vadisi kimi tarihçilerce dünyada ilk madencilik faaliyetlerinin başladığı yöre olarak kabul edilmektedir. Lahanos Madeni halen isletilmeye devam etmekte olup, bilinen tarihi üçbin yıl öncesine kadar uzanmaktadır. Harşit Vadisi’nde gümüş madeni çıkarıldığı ve işlendiği kaynaklarda ifade edilmektedir. Bugün bölgede yer alan birçok magara madencilerin yapısıdır. Bölgede antik çağda sadece madencilikle geçimini sağlayan köyler (o günün şartlarında şehirler) vardı. Ege ve Akdeniz bölgesindekiler kadar gelişmiş şehirler olmasa da küçük çaplı şehirler bulunmaktaydı. Ancak Doğu Karadeniz yöresinde arkeolojik kazılar yapılmadığından ortaya çıkarılan antik şehir yok denecek kadar azdır. Kaçak kazı yapanlarca bulunan eşyalar ve madeni paralara ilişkin de bilgi bulunmamaktadır. Bölgede yüzyıllar boyunca dış saldırılardan uzak yaşayan toplum zamanın şartlarına göre iyi koşullarda hayat sürmüştü. Bölgenin engebeli, dağlık ve sık ormanlarla kaplı arazi yapısı nedeniyle dış saldırılardan korunması zor olmuyordu. M.Ö.66 yılında Roma senatosu Roma İmparatorluğunu Anadolu'dan çıkaran Mithradates sorununu çözmek için Pompeius’a olganüstü yetkiler verdi. Pompeius’la aylarca süren çetin mücadelelerden sonra Mithradates VI. Kırım’a kaçtı. Mithradates (Büyük kral olarak da anılmıştır.) Mithradates'in mezarinin Amasya veya Sinop'ta oldugu iddia edilmekle birlikte ortada buyuk krala ait bir anit mezar bulunmamaktadir. Muhtemelen baska birinin cenazesi taninmayacak hale getirilip krala ait imis gibi yaniltmaca yapilarak bahsi gecen sehirlerden birine gonderilmistir. Mithradates'in vasiyeti uzerine Colchis topraklarina hatta Colchis krallik merkezine gomulmus olmasi kuvvetle muhtemeldir. Mezar yeri tespit edilerek hak ettigi deger verilmeli ve buyuk bir heykeli ayni alana yerlestirilmeli ve ayni alanda bir Pontus Krallik muzesi acilmalidir. Anadolu’da sevilen bir kişilikti. Ordusunda yer alan 22 milletten askerle kendi dilinde iletişim kurabilecek kadar farklı dilleri bilmekteydi. Bu yörede elde edilen deli bal düşman askerlerinin geçeceği güzergaha bırakılıp, bu balın özelliğini bilmeden yiyen Pompey’in askerleri etkisiz hale getirilmişti (M.Ö.I. yüzyıl). Yabancı tarihçiler tarafından da Karadeniz Bölgesi'nin yeterince keşfedilmediğinden eski antik kentlerin bugünkü yerleri tespitinin imkansız olduğu kabul edilmektedir. Yöredeki yerleşim yerlerinin ismi değiştirilmiş olanlar da dahil ayrıntılı adlarının bilinmesi halinde eski antik yerleşimleri isabetli olarak tespit etmek daha kolay olacaktır. Örneğin; Comana olarak bahsi geçen yerin bugünkü Alucra’nın Koman Köyü olma ihtimali oldukça güçlüdür. Türkçe zannettiğimiz kimi yer adları aslında Ermenice, Rumca, Arapça v.s. kökenli olabilmektedir. Yörede armut, elma, ceviz, uzum ve kiraz ağaçları yaygin olarak yetistiriliyordu. Colchis Krallığı altın, mum, bal ticareti için önemli bir bölge idi. Gemi inşası için kereste ve zift (arsenik) bakımından zengindi. Keten giysi, hayvan derisi bu bölgeden karşılanmaktaydı. yüzyılda Roma imparatoru Justinianus imparatorluk topraklarının tümünde büyük bir imar çalışması yürüttü. Öyleki tarihçiler onun döneminde yapılan eserlerin sayısını tespit etmenin imkansız olduğunu kabul etmektedir. İstanbul’daki Ayasofya da onun zamanında yapılmıştır. Justinianus zamanında bölgede çok sayıda kilise, manastır, köprü v.s. halkın ortak kullanacağı yapılar inşa edildi. Bu sayede Hristiyanlık hızla yayıldi. Roma İmparatorluğu’nun iskan politikası nedeniyle bölgenin fethinden M.S. yuzyilda bugunku Bulgaristan, Romanya, Moldova, Ukrayna'dan Hristiyan Türk boyları bölgeye yerleştirildi. Tohumluk Köyü’nde yer aldığını sandığım Tonrul (Tuğrul) Kilisesi Osmanlı tahrir defterlerinde yer almaktaydı. Soz konusu Hristiyan Turkler asimile olup Muslumanliga gecmistir. Giresun yoresi insanlari Rum kokeni varsa da agirlikli Hristiyan Turk kokenine sahiptir. Esasında bölgede Türklerden önce yaşayan halkın Grek kolonileri olduğunu kabul etmek hatalı olacaktır. Yerli halk değişik dönemlerde baskın kültürün etkisinde kalmakta ve zamanla asimile olmaktadır. Grek kolonilerden önce de bölgede küçük krallıklarda yaşayan yerli halk Roma İmparatorluğunun ve daha sonra Turk devletlerinin başarılı çalışmaları ile asimile olmuştur. Colchis Kralligi hakkinda yeterli kaynak bulunmamaktadir. Pontus Kralligi ve Mithradates VI hakkinda Ingilizce ck sayida kaynak vardir. Turkce'ye cevrilmis Mithradates
(Adrienne Mayor TÜRKİYE İŞ BANKASI KÜLTÜR YAYINLARI) ve diger kaynaklar incelenebilir. ER
Guncelleme: 2024
United States
