08/08/2022
W miniony weekend odbyła się w Poznaniu pierwsza edycja Festiwalu Tradycji Poznańskich. Z założenia, festiwal ten ma stanowić przestrzeń do debaty i zaproszenie do refleksji na temat znaczenia tradycji w kształtowaniu współczesnej tożsamości miasta. Zwieńczeniem eventu było Święto Bambrów (niedziela, 07.08.2022). I to właśnie Bambrom chciałbym kilka słów dziś poświęcić...
Wszyscy kojarzymy doskonale Studzienkę Bamberki na Starym Rynku. Ale... o co tak właściwie chodzi z tymi Bambrami? Otóż, mianem Bambrów Poznańskich określa się potomków osadników pochodzenia niemieckiego, przybyłych z okolic Bambergu (Frankonia). Zostali oni sprowadzeni przez władze Poznania, w latach 1719 - 1753. Mieli zasiedlić opuszczone wsie, które zostały zniszczone podczas wojny północnej i dotknięte na jej skutek epidemią cholery.
Ideę sprowadzenia Bambrów do Poznania przypisuje się biskupom: Krzysztofowi Antoniemu Szembkowi lub jego poprzednikowi: Michałowi Bartłomiejowi Tarło. W czasie pobytu we Frankonii, zauważyli oni, że pomimo wysoko rozwiniętej kultury rolnej, wielu tamtejszych chłopów pędziło życie w ubóstwie. Był to wynik zakazu podziału gospodarstw pomiędzy dzieci. Jedynym warunkiem dla osadników, zgodnie z nakazem króla Augusta II Mocnego, było posiadanie wyznania rzymsko-katolickiego.
Osadnicy przybywali w kilku falach, osiedlając się kolejno:
- w Luboniu
- w Dębcu i Boninie
- w Ratajach i Wildzie
- w Jeżycach i Górczynie
Ogólną liczbę przybyłych osadników szacuje się na ok. 450-500 osób. Jakkolwiek, niektóre źródła mówią o liczbie, nawet, 900 osób. Przybysze otrzymali od miasta bardzo korzystne warunki: system czynszowy, podczas gdy polskich chłopów obowiązywała wówczas pańszczyzna. Ponadto, otrzymywali drewno na budowę domów, ziarno na zasiew, a także kilkuletnie zwolnienia z czynszu.
Bambrzy ulegli bardzo szybkiej asymilacji, czemu sprzyjało wspólne wyznanie i zawierane małżeństwa mieszane. Do tego stopnia, że pod koniec XIX wieku, wśród katolickich mieszkańców wsi, należących do Poznania, nie było już ani jednej osoby, deklarującej narodowość niemiecką.
Dziś, dziedzictwo Bambrów Poznańskich kultywuje przede wszystkim Towarzystwo Bambrów Poznańskich oraz Muzeum Bambrow Poznanskich. Bambrzy stanowią w naszym mieście piękny element tradycji. A te ich tradycyjne, ludowe stroje bamberskie - spójrzcie - po prostu cudne 😍
Szczęście mieli wszyscy ci, którzy w niedzielę mieli sposobność wziąć udział w radosnym, barwnym korowodzie, a następnie na żywo obcować z autentycznym dziedzictwem Bambrów Poznańskich na Placu Kolegiackim.